საბჭოთა კავშირის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები

საბჭოთა კავშირის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები — ეროვნული საფეხბურთო გუნდი, რომელიც 1924–1991 წლებში საბჭოთა კავშირს საერთაშორისო საფეხბურთო ტურნირებსა და შეხვედრებზე წარმოადგენდა. ნაკრების კონტროლს და ხელმძღვანელობას ახორციელებდა საბჭოთა კავშირის ფეხბურთის ფედერაცია. ნაკრებმა საუკეთესო შედეგს საერთაშორისო ასპარეზზე 1960 წელს მიაღწია, როდესაც ევროპის ერთა თასი მოიპოვა.

სსრკ

ასოციაცია	საბჭოთა კავშირის ფეხბურთის ფედერაცია
კონფედერაცია	უეფა
მთავარი მწვრთვნელი	ანატოლი ბიშოვეცი (უკანასკნელი)
კაპიტანი	ალექსეი მიხაილიჩენკო (ევრო 92-ის შესარჩევი ტურნირი)
ყველაზე მეტი კეპი	ოლეგ ბლოხინი (112)
ბომბარდირი	ოლეგ ბლოხინი (42)
ფიფა-ს კოდი	URS
ფიფა-ს უმაღლესი რეიტინგი	1 (ივლისი 1960)
ელო-ს უმაღლესი რეიტინგი	1 (1963–65, 1966, 1983–84, 1985–86, 1987, 1988)
საშინაო ფერი საგარეო ფერი
პირველი საერთაშორისო
სსრკ 3–0 თურქეთი  (მოსკოვი, სსრკ; 16 ნოემბერი, 1924)
უდიდესი გამარჯვება
სსრკ 11–1 ინდოეთი  (მოსკოვი, სსრკ; 16 სექტემბერი, 1955)  ფინეთი 0–10 სსრკ  (ჰელსინკი, ფინეთი; 15 აგვისტო, 1957)
უდიდესი დამარცხება
ინგლისი 5–0 სსრკ  (ლონდონი, ინგლისი; 22 ოქტომბერი, 1958) ბოლო საერთაშორისო  კვიპროსი 0–3 სსრკ  (ლარნაკა, კვიპროსი; 13 ნოემბერი, 1991) მსოფლიო ჩემპიონატი
გამოსვლა	(პირველად 1958)
საუკეთესო შედეგი	მეოთხე ადგილი, 1966 ევროპის ჩემპიონატი
გამოსვლა	(პირველად 1960)
საუკეთესო შედეგი	ჩემპიონი, 1960
ჯილდოები ოლიმპიური თამაშები და ევროთასები ოქრო მელბურნი ოლიმპ. 1956 ბრინჯაო მიუნხენი ოლიმპ. 1972 ბრინჯაო მონრეალი ოლიმპ. 1976 ბრინჯაო მოსკოვი ოლიმპ. 1980 ოქრო სეული ოლიმპ. 1988 ოქრო საფრანგეთი ევრო 1960 ვერცხლი ესპანეთი ევრო 1964 ვერცხლი ბელგია ევრო 1972 ვერცხლი გფრ ევრო 1988

საბჭოთა კავშირის ნაკრებმა 1991 წელს შეწყვიტა არსებობა საბჭოთა კავშირის დაშლასთან ერთად. მისი სამართალმემკვიდრე გახდა დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები, რომელიც წარმოადგენდა იმ თერმეტ ყოფილ საბჭოთა კავშირის რესპუბლიკას, რომლებიც გახდნენ დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობის წევრები და ასევე საქართველოს, რომელიც არ იყო ორგანიზაციის წევრი. ბალტიისპირეთის ქვეყნებმა — ესტონეთმა, ლიტვამ და ლატვიამ, რომლებიც საქართველოს მსგავსად არ იყვნენ დსთ-ს წევრები, საკუთარი ეროვნული ნაკრებები ჩამოაყალიბეს და არ შეუერთდნენ დსთ-ს საფეხბურთო ნაკრებს. 1992 წლის ევროპის ჩემპიონატის შემდეგ დსთ-ს ნაკრებმაც შეწყვიტა არსებობა და დსთ-ს ნაკრების წევრმა თორმეტივე ქვეყანამ, მათ შორის საქართველომ, საკუთარი ეროვნული საფეხბურთო ნაკრებები ჩამოაყალიბეს.

პირველი ნაბიჯები

სსრ კავშირის ნაკრები 1927 წელს

ხანგრძლივი შესვენების შემდეგ, რაც პირველ მსოფლიო ომთან, ოქტომბრის რევოლუციასთან და შემდგომ უკვე რუსეთის სამოქალაქო ომთან დაკავშირებული მოვლენებით იყო გამოწვეული, რუსეთის ნაკრები 1923 წელს რუსეთის საბჭოთა ფედერაციული სოციალისტური რესპუბლიკის საფეხბურთო ნაკრების სახელით, მისივე დროშის ქვეშ შეიკრიბა. იმ დროს გუნდმა სამი შეხვედრა გამართა ევროპაში — ესტონეთის, ნორვეგიისა და შვედეთის ეროვნულ გუნდებთან და სამივე შეხვედრაში გამარჯვება მოიპოვა (საერთო ანგარიშით 9–5).

რაც შეეხება საბჭოთა კავშირის ეროვნულ ნაკრებს, იგი პირველად 1924 წლის ბოლოს შეიკრიბა. პირველი საერთაშორისო მატჩი გუნდმა მოსკოვში, იმავე წლის 16 ნოემბერს, თურქეთის საფეხბურთო ნაკრებთან გამართა. შეხვედრა საბჭოთა ფეხბურთელთა გამარჯვებით, ანგარიშით — 3–0 დამთავრდა.

შემდგომი 11 წლის განმავლობაში (1925–1935) საბჭოთა კავშირის ეროვნულმა ნაკრებმა 40-ზე მეტი საერთაშორისო შეხვედრა ჩაატარა, მათგან მხოლოდ ოთხი საშინაო. ამ შეხვედრათა უმრავლესობაში მათ მეტოქეებს თურქეთის სხვადასხვა ნაკრები გუნდები და წითელი სპორტული ინტერნაციონალის შემადგენლობაში შემავალი გერმანიის მშრომელთა სპორტული კავშირის გუნდები წარმოადგენდნენ (16–16 მატჩი). ამას გარდა, შეხვედრები ჩატარდა სკანდინავიისა და ავსტრიის საფეხბურთო კლუბებსა და მშრომელთა ნაკრებებთან, ასევე, ლატვიისა და ნორვეგიის ნაკრებებთან. ყველა ამ შეხვედრათა საერთო შედეგი — 32-ზე მეტი გამარჯვება (ლატვიის გუნდებთან ჩატარებული შეხვედრების რაოდენობა უცნობი რჩება), 5 ფრე და 2 წაგება. ჩატარებული შეხვედრების ფარგლებში ნაკრების საუკეთესო ბომბარდირები მიხეილ ბუტუსოვი და ფიოდორ სელინი გახდნენ.

მიღწევები

მსოფლიო ჩემპიონატები

• მეოთხე ადგილი: 1966 (მწვრთნელი — ნიკოლაი მოროზოვი)

ევროპის ჩემპიონატები

• ჩემპიონი: 1960 (მწვრთნელი — გავრილ კაჩალინი)
• ვიცე-ჩემპიონი: 1964 (მწვრთნელი — კონსტანტინე ბესკოვი)
• ვიცე-ჩემპიონი: 1972 (მწვრთნელი — ალექსანდრე პონომარიოვი)
• ვიცე-ჩემპიონი: 1988 (მწვრთნელი — ვალერი ლობანოვსკი)

ოლიმპიური თამაშები

• ჩემპიონი: 1956 (მწვრთნელი — გავრილ კაჩალინი)
• ჩემპიონი: 1988 (მწვრთნელი — ანატოლი ბიშოვეცი)
• ბრინჯაოს პრიზიორი: 1972 (მწვრთნელი — ალექსანდრე პონომარიოვი)
• ბრინჯაოს პრიზიორი: 1976 (მწვრთნელი — ვალერი ლობანოვსკი)
• ბრინჯაოს პრიზიორი: 1980 (მწვრთნელი — კონსტანტინე ბესკოვი)

საერთაშორისო ტურნირებზე გამოსვლების სტატისტიკა

მსოფლიო ჩემპიონატები

ფინალური ტურნირები											შესარჩევი ტურნირები
წელი	შედეგი	ადგილი	თ	მ	ფ	წ	გბ	მბ	შემადგენლობა		ადგილი	თ	მ	ფ	წ	გბ	მბ
1930	არ მონაწილეობდა										არ მონაწილეობდა
1934
1938
1950
1954
1958	მეოთხედფინალი	7	5	2	1	2	5	6	შემადგენლობა		1/3*	5	4	0	1	18	3
1962	მეოთხედფინალი	6	4	2	1	1	9	7	შემადგენლობა		1/3	4	4	0	0	11	3
1966	4 ადგილი	4	6	4	0	2	10	6	შემადგენლობა		1/4	6	5	0	1	19	6
1970	მეოთხედფინალი	5	4	2	1	1	6	2	შემადგენლობა		1/3	4	3	1	0	8	1
1974	შესარჩევი ეტაპი ვერ გადალახა										1/3**	5	3	1	1	5	2
1978											2/3	4	2	0	2	5	3
1982	მეორე ჯგუფური ეტაპი	7	5	2	2	1	7	4	შემადგენლობა		1/5	8	6	2	0	20	2
1986	1/8 ფინალი	10	4	2	1	1	12	5	შემადგენლობა		2/5	8	4	2	2	13	8
1990	ჯგუფური ეტაპი	17	3	1	0	2	4	4	შემადგენლობა		1/5	8	4	3	1	11	4
სულ	საუკეთესო: 4 ადგილი	მონაწილეობა: 7/14	31	15	6	10	53	34				52	35	9	8	110	32

• * — გაიმარჯვა დამატებით შეხვედრაში;
• ** — ჩილეს ნაკრებთან გასამართ შეხვედრაზე გამოუცხადებლობის გამო ჩაეთვალა ტექნიკური წაგება.

ევროპის ჩემპიონატები

ფინალური ტურნირები											შესარჩევი ტურნირები
წელი	შედეგი	ადგილი	თ	მ	ფ	წ	გგ	მგ	შემადგენლობა		ადგილი	თ	მ	ფ	წ	გგ	მგ
1960	ჩემპიონი	1	2	2	0	0	5	1	შემადგენლობა		ნახევარფინალი	2	2	0	0	4	1
1964	ფინალისტი	2	2	1	0	1	4	2	შემადგენლობა		ნახევარფინალი	4	2	2	0	7	3
1968	4 ადგილი	4	2	0	1	1	0	2	შემადგენლობა		ნახევარფინალი	8	6	0	2	19	8
1972	ფინალისტი	2	2	1	0	1	1	3	შემადგენლობა		ნახევარფინალი	8	5	3	0	16	4
1976	შესარჩევი ეტაპი ვერ გადალახა										1/4 ფინალი	8	4	1	3	12	10
1980											4/4	6	1	3	2	7	8
1984											2/4	6	4	1	1	11	2
1988	ფინალისტი	2	5	3	1	1	7	4	შემადგენლობა		1/5	8	5	3	0	14	3
1992	მონაწილეობდა როგორც დსთ-ს ნაკრები										1/5	8	5	3	0	13	2
სულ	1 ტიტული	მონაწილეობა: 5/8	13	7	2	4	17	12				58	34	16	8	103	41

მოთამაშეები

ჩატარებული მატჩების მიხედვით

#	ფეხბურთელი	კარიერა	მატჩი	გოლი
1	ოლეგ ბლოხინი	1972–1988	112	42
2	რინატ დასაევი	1979–1990	91	0
3	ალბერტ შესტერნიოვი	1961–1971	90	0
4	ანატოლი დემიანენკო	1981–1990	80	6
5	ვლადიმერ ბესონოვი	1977–1990	79	4
6	ლევ იაშინი	1954–1967	78	0
7	სერგეი ალეინიკოვი*	1984–1991	77	6
8	მურთაზ ხურცილავა	1965–1973	69	6
9	ოლეგ პროტასოვი*	1984–1991	68	29
10	ვალერი ვორონინი	1960–1968	66	5
11	ოლეგ კუზნეცოვი*	1986–1991	63	1
12	ვლადიმერ კაპლიჩნი	1968–1974	62	0
13	ვალენტინ ივანოვი	1956–1965	59	26
14	ვაგიზ ხიდიატულინი	1978–1990	58	6
15	გენადი ლიტოვჩენკო*	1984–1990	58	15
16	ვიქტორ კოლოტოვი	1970–1978	55	22
17	იგორ ნეტო	1952–1965	54	4
18	იგორ ჩისლენკო	1959–1968	53	20
19	ევგენი ლოვჩევი	1969–1977	52	1
20	ანატოლი ბანიშევსკი	1965–1972	50	19

ბომბარდირები

#	ფეხბურთელი	კარიერა	გოლი (მატჩი)	Pct.
1	ოლეგ ბლოხინი	1972–1988	42 (112)	0.375
2	ოლეგ პროტასოვი	1984–1991	29 (68)	0.426
3	ვალენტინ ივანოვი	1956–1965	26 (59)	0.441
4	ედუარდ სტრელცოვი	1955–1968	25 (38)	0.658
5	ვიქტორ კოლოტოვი	1970–1978	22 (55)	0.4
6	ვიქტორ პონედელნიკი	1960–1966	20 (29)	0.69
	იგორ ჩისლენკო	1959–1968	20 (53)	0.377
8	ანატოლი ბანიშევსკი	1965–1972	19 (50)	0.38
9	ანატოლი ილინი	1952–1959	16 (31)	0.516
10	ანატოლი ბიშოვეცი	1966–1972	15 (39)	0.385
	გენადი ლიტოვჩენკო	1984–1990	14 (57)	0.259
12	ფიოდორ ჩერენკოვი	1979–1990	12 (34)	0.353
13	სერგეი სალნიკოვი	1954–1958	11 (20)	0.55
	ვლადიმერ ონიშჩენკო	1972–1977	11 (44)	0.25
	სლავა მეტრეველი	1958–1970	11 (48)	0.229
16	ნიკიტა სიმონიანი	1954–1958	10 (20)	0.5
	რამაზ შენგელია	1979–1983	10 (26)	0.385
	იური გავრილოვი	1978–1985	10 (46)	0.217

1991 წლის დეკემბერში სოვეტსკი სპორტში გამოქვეყნებული სტატისტიკის მიხედვით.

ნაკრების ფორმები წლების მიხედვით

1958–1989 საშინაო 0 0

მჩ–1966 (ჩრდ. კორეასთან) 0

1970 საშინაო (ბელგიასთან) 0

1975 (ირლანდიასთან) 0 0

მჩ–1982 საშინაო 0 0

მჩ–1982 საგარეო 0 0

მჩ–1986 საშინაო 0 0

მჩ–1986 საგარეო 0 0

ევრო 1988 საშინაო

ევრო 1988 საგარეო

1988 ოლიმპიური

მჩ–1990 საშინაო

მჩ–1990 საგარეო

1991 საშინაო

1991 საშინაო

1991 საგარეო

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

საბჭოთა კავშირის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები

• Soviet Union - List of International Matches
• Russia/USSR - List of International Matches
• Russia (Soviet Union) National Football Team დაარქივებული 2020-08-07 საიტზე Wayback Machine.
• Team history დაარქივებული 2014-02-03 საიტზე Wayback Machine.
• Сайт, посвящённый сборным России, СССР и СНГ დაარქივებული 2011-04-26 საიტზე Wayback Machine.
• Все сборные СССР и России по футболу
• Медиа библиотека Сборной СССР по футболу
• Блестит только золото
• Детско-юношеские футбольные соревнования в СССР
• Архив РСССФ о игроках сборной СССР, сыгравших наибольшое количество матчей и забивших наибольшее количество голов