ვიკიპედია

სამხრეთ უკრაინის კამპანია

სამხრეთ უკრაინის კამპანია
რუსეთის უკრაინაში შეჭრის ნაწილი
თარიღი 24 თებერვალი, 2022 – დღემდე
(2 წელი, 9 თვე, 3 კვირა და 6 დღე)
მდებარეობა ხერსონის ოლქი, მიკოლაივის ოლქი, ზაპორიჟიის ოლქი, ყირიმი
სტატუსი

მიმდინარე

მხარეები
უკრაინის დროშა უკრაინა
მეთაურები
ძალები
რუსეთის დროშა რუსეთის შეიარაღებული ძალები უკრაინის დროშა უკრაინის შეიარაღებული ძალები

უკრაინის დროშა არარეგულარული სამოქალაქო მოხალისეები

  • პარტიზანები[18]
დანაკარგები
უცნობია უცნობია
სამხრეთ უკრაინის კამპანია ვიკისაწყობში

სამხრეთ უკრაინის კამპანია — საომარ მოქმედებათა მიმდინარე თეატრი 2022 წელს რუსეთის უკრაინაში შეჭრის დროს. რუსეთის მიერ ოკუპირებულ ყირიმში მდებარე ბაზებიდან რუსეთის შეიარაღებული ძალები შეიჭრნენ ხერსონის, მიკოლაივისა და ზაპორიჟიის ოლქებში (სამხრეთი უკრაინა).[19] 24 თებერვალს, რუსული ჯარები უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს დაუპირისპირდნენ.[20]

რუსეთის კონტროლის ქვეშ აღმოჩნდა ხერსონის ოლქის თითქმის მთელი ტერიტორია. რუსული ჯარები ჩრდილო-დასავლეთისკენ, მდინარე სამხრეთის ბუგის აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ მიიწევდნენ, მაგრამ უკრაინულმა ძალებმა ისინი უკუაგდეს. ომის შემსწავლელი ინსტიტუტის თანახმად, ამის მიზეზი უნდა ყოფილიყო რუსების მხრიდან მომარაგებასთან და საბრძოლო შემართებასთან დაკავშირებული პრობლემები.[21] ამ კამპანიის ელემენტების ნაწილი შეუერთდა აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანიის ელემენტებს, რათა ერთობლივად ალყაში მოექციათ და დაებომბათ ქალაქი მარიუპოლი.

ფონი

რედაქტირება

2014 წელს, ღირსების რევოლუციის შემდეგ, რუსეთმა უკრაინის კუთვნილი ყირიმის ნახევარკუნძულის ანექსია მოახდინა.[22][23] დე ფაქტო მმართველობის პირობებში, რუსეთის ჯარებს ყირიმი ამ დროიდან ოკუპირებული აქვთ. ნახევარკუნძულზე რუსეთის სამხედრო ყოფნა 2021–2022 წლების რუსეთ-უკრაინის კრიზისის დროს დამატებით 10000-ზე მეტი ჯარისკაცით გაიზარდა.[24]

ქრონოლოგია

რედაქტირება

ხერსონის ოლქის სამხრეთის დაკავება

რედაქტირება
 
რუსული ჯარები უკრაინაში შესვლა ყირიმიდან, 24 თებერვალი.

მას შემდეგ მალევე, რაც რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა უკრაინაში სამხედრო ოპერაციის დაწყება გამოაცხადა, რუსეთის სამხედრო-საჰაერო ძალებმა ფრთოსანი და ბალისტიკური რაკეტების გაშვება დაიწყეს; სამიზნეებს წარმოადგენდა ხერსონის ოლქის რამდენიმე ქალაქი. საჰაერო მხარდაჭერის პირობებში, რუსეთის შეიარაღებული ძალები ხერსონის ოლქში 2014 წლიდან ანექსირებული ყირიმის ტერიტორიების გავლით შევიდნენ.[25][26][27]

ხერსონის ოლქის სიახლოვეს მდგარი უკრაინული სამხედრო ნაწილებისათვის დახმარების აღმოჩენის შესაზღუდად და სამხრეთ უკრაინაში კომერციული ვაჭრობისა და საქონლის ნაკადების შესაჩერებლად, რუსეთმა სამხედრო-საზღვაო ფლოტით შავ ზღვაში ბლოკადა დაიწყო.[28] ადგილობრივი დროით 3:30 საათისთვის უკრაინამ აზოვის ზღვაში ყველა კომერციული გადაზიდვა შეაჩერა, რის გამოც 100-ზე მეტი გემი პორტებში ჩარჩა.[29]

საღამოს რუსებმა ქალაქ ხერსონს მიაღწიეს და უკრაინელებთან ხერსონისათვის ბრძოლაში ჩაერთნენ. რუსებმა ანტონივკის ხიდით მდინარე დნეპრის გადაკვეთა სცადეს. თავდაპირველად რუსული არმიის გადასვლის გადამიუხედავად (24 თებერვალი), უკრაინულმა მექანიზებულმა ძალებმა შეძლეს ხიდის დაბრუნება (25 თებერვლის პირველ საათებში).[30]

ყირიმიდან შემოჭრილი რუსული ჯარების წინსვლის შესანელებლად უკრაინელებმა პერეკოპის ყელზე ჰენიჩესკის ხიდის დანგრევის მიზნით ბატალიონი გადაისროლეს.[31] ვიტალი სკაკუნს, საბრძოლო ინჟინერს, რომელმაც ხიდზე ასაფეთქებელი ნივთიერებები მოათავსა, ხიდიდან უკან დასახევად საკმარისი დრო არ ჰქონდა, ამიტომ ნაღმები ააფეთქა, თვითონ დაიღუპა და ხიდი გაანადგურა.[32][33] სკაკუნს უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ სიკვდილის შემდეგ უკრაინის გმირის წოდება მიანიჭა.[34]

ყირიმიდან შეჭრილმა რუსულმა ჯარებმა კონტროლი დაამყარეს ჩრდილოეთ ყირიმის არხზე .[35] 2014 წელს რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსიის შემდეგ, უკრაინამ არხი,[36] რომელიც ყირიმის სასმელი წყლის 85%-ს უზრუნველყოფდა, გადაკეტა.[37] ყირიმის რესპუბლიკის ხელმძღვანელმა სერგეი აქსიონოვმა ადგილობრივ ხელისუფლებას განუცხადა რომ, დნეპრიდან წყლის მისაღებად მოემზადებინათ არხი და განეახლებინათ ყირიმისთვის წყლის მიწოდება.[38]

25 თებერვლის დილისთვის რუსულმა ძალებმა ალყა შემოარტყეს და აიღეს ქალაქი ნოვა-კახოვკა.[39] გახსნეს ჩრდილოეთ ყირიმის არხი, რითაც ფაქტობრივად გაუქმდა 2014 წელს რუსეთის მიერ ნახევარკუნძულის ანექსიის შემდეგ დაწესებული ხანგრძლივი ბლოკადა.[40][41] ბრძოლები დაიწყო ზაპორიჟიის ოლქში. რუსული ძალები სამხრეთ-აღმოსავლეთ ხერსონის ოლქის გავლით მელიტოპოლისკენ გაიჭრნენ, ქალაქი მოგვიანებით მცირე შეტაკებების შემდეგ დანებდა.[42][43]

მოგვიანებით, რუსეთის ჯარებმა სრულად დაიკავეს ანტონივკის ხიდი.[44] უკრაინულმა ძალებმა მელიტოპოლზე კონტრშეტევა წამოიწყეს, რათა ქალაქი დაებრუნებინათ.[45]

 
რუსული იერიშების შედეგად დამწვარი მანქანები მიკოლაივში

26 თებერვალს, ხერსონის მერის იჰორ კოლიხაევის ცნობით, უკრაინის საჰაერო თავდასხმამ რუსები აიძულა უკან დაეხიათ, ქალაქი უკრაინის კონტროლის ქვეშ დარჩა.[46][47] მოგვიანებით უკრაინულმა ძალებმა ხიდი დაიბრუნეს.[48]

უკრაინის გენერალურმა პროკურორმა ირინა ვენედიქტოვამ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ რუსულმა ძალებმა ხერსონის ჩრდილოეთ გარეუბანში, სოფელ ზელენივკასთან ჟურნალისტი და სასწრაფო დახმარების მძღოლი მოკლეს.[49] კიდევ ერთი უკრაინელი ოფიციალური პირი მოგვიანებით ამტკიცებდა, რომ ქალაქ რადენსკსა და ოლეშკის შორის (ხერსონის სამხრეთით) რუსული არმიის კოლონა დაამარცხეს.[50]

26 თებერვალს ნაშუადღევს 12 რუსულმა ტანკმა კახოვკაში დნეპრზე გადასვლა მოახერხა და მიკოლაივისკენ წინსვლა დაიწყო.[51] მიკოლაივის ოლქის გუბერნატორმა ვიტალი კიმმა განაცხადა, რომ ქალაქს მოსამზადებლად 5 საათი ჰქონდა.[52][53] მზადყოფნაში იყო არტილერია და სხვა შეიარაღება.[54]

უკრაინის ოფიციალური პირების განცხადებით, რუსულმა ძალებმა კიდევ უფრო წინ წაიწიეს ქალაქ ენერჰოდარისკენ, რომელიც ზაპორჟიის სამხრეთ-დასავლეთით მდებარეობს. აქაა განთავსებული ზაპორიჟიის ატომური ელექტროსადგური. ოფიციალური პირების განცხადებით, რუსებმა „გრადის“ რაკეტები განალაგეს და შესაძლო იყო ქარხანაზე იერიშის მიტანა.[55] ზაპორიჟიის საოლქო ადმინისტრაციის ცნობით, ენერჰოდარისკენ მიმავალი რუსული ძალები მოგვიანებით სოფელ ბოლშაია-ბელოზერკაში გაბრუნდნენ (ქალაქიდან 30 კმ-ში).[56] რუსეთის ჯარებმა 13:40 საათისთვის დაიკავეს ქალაქის სანაპირო.[57]

საღამოსთვის რუსული ტანკები მიკოლაივის გარეუბანში იმყოფებოდნენ. მიკოლაივის მერმა ოლექსანდრ სენკევიჩმა მოქალაქეებს უბრძანა სახლში დარჩენილიყვნენ და ფანჯრებისგან რაც შეიძლება შორს ყოფილიყვნენ.[58] ცოტა ხნის შემდეგ, რუსული ჯარები ქალაქში შევიდნენ და სამხრეთის ბუგზე დაახლოებით 10 წუთის შემდეგ ბრძოლა დაიწყო.[59] ზოგიერთი ცნობით, ტანკებმა „ქალაქში გაიარეს“.[60] ასევე დაფიქსირდა დიდი ხანძრები.[61]

რუსული ძალები მელიტოპოლიდან მარიუპოლისკენ დაიძრნენ, სადაც ბრძოლა 25 თებერვლიდან მიმდინარეობდა. ამ ძალებმა დაიკავეს სანაპირო ქალაქი პრიმორსკი და ალყა შემოარტყეს ქალაქ ბერდიანსკს (მარიუპოლის დასავლეთით).[62][63] დაიკავეს მისი პორტი და აეროპორტი.[64][65]

რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს სპიკერმა იგორ კონაშენკოვმა განაცხადა, რომ დილით ქალაქი ჰენიჩესკი და ხერსონის საერთაშორისო აეროპორტი რუსულ ძალებს ჩაბარდა.[66][67][68] მოგვიანებით, რუსულმა ძალებმა ალყა შემოარტყეს და დაიკავეს ხერსონის ნაწილი,[69][70] უკრაინელი ოფიციალური პირები ამ ფაქტს ადასტურებდნენ.[71]

რუსულმა ძალებმაც შეძლეს ბერდიანსკში შესვლა და მისი დაკავება.[72][73] ადგილობრივი ხელისუფლების ინფორმაციით, ამ დროს ერთი ადამიანი დაიღუპა და ერთიც დაიჭრა.[74][75] ქალაქის პორტში რუსებმა ხელში ჩაიგდეს არანაკლებ 8 უკრაინული ხომალდი.[76]

მოგვიანებით, ბოშა უკრაინელ მებრძოლთა ჯგუფმა, სავარაუდოდ, კახოვკას მახლობლად რუსული ჯავშანტექნიკა ჩაიგდო ხელში.[77]

უკრაინის ოფიციალური პირები აცხადებდნენ, რომ რუსული ძალები მთლიანად განდევნეს მიკოლაივიდან.[78] ქალაქი ძლიერ დაზიანდა.[79][80][81] რუსები დღის განმავლობაში ცდილობდნენ დნიპრორუდნეში შესვლას, მაგრამ ადგილობრივთა პროტესტის გამო იძულებული გახდნენ უკან დაეხიათ.[82]

რუსეთის წინსვლა ხერსონის ოლქის ჩრდილოეთ, მიკოლაივის ოლქის დასავლეთ და ზაპორიჟიის ოლქის დასავლეთ ნაწილებში

რედაქტირება

28 თებერვალს რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ რუსულმა ძალებმა დაიკავეს ენერჰოდარი, გარდა ზაპორიჟიის ატომური ელექტროსადგურის მიმდებარე ტერიტორიისა. თუმცა, ენერჰოდარის მერმა დიმიტრი ორლოვმა უარყო, რომ ქალაქი და ქარხანა დაიპყრო.[83][84] მოგვიანებით გავრცელდა ვიდეო, რომელშიც ადგილობრივი მშვიდობიანი მოქალაქეები რუსულ კოლონას ენერჰოდარში შესვლაში ხელს უშლიდნენ, ბარიკადები ჰქონდათ აღმართული და აიძულებენ ქალაქი დაეტოვებინათ.[85] უკრაინის ოფიციალურმა პირებმა რუსები ხერსონის მიმდებარე სოფლებიდან შეკრებილი მშვიდობიანი მოსახლეობის ცოცხალ ფარად გამოყენებაში დაადანაშაულეს, ისინი ხერსონის ხიდზე გადასასვლელად სჭირდებოდათ.[86] რუსული ჯარები ხერსონიდან მიკოლაივისკენ დაიძრნენ, მიაღწიეს ქალაქის გარეუბანს და 11:00 საათზე შეტევა დაიწყეს.[87][88] ბერდიანსკის მერის, ოლექსანდრ სვიდლოს ცნობით, რუსულმა ძალებმა ქალაქი დატოვეს, თუმცა აქ სამხედრო პოლიციის რაზმი დატოვეს.[89] რუსეთის ჯარი მარიუპოლისკენ წინსვლას კვლავ აგრძელებდა.[90] მარიუპოლამდე მიღწევით მათ სახმელეთო კავშირი დაამყარეს ოკუპირებულ ყირიმსა და დონბასს შორის.[91] უკრაინული მასობრივი ინფორმაციის საშუალებების თანახმად, რუსული დივერსიულ-სადაზვერვო ჯგუფების სამხედროები, რომლებმაც საწყობებიდან უკრაინული სამხედრო ფორმები მოიპარეს და გადაიცვეს, მელიტოპოლიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით ქალაქ ტოკმაკში უკრაინელებთან ჩაებნენ ბრძოლებში.[92][93][94] უკრაინის სპეციალური კავშირისა და ინფორმაციის დაცვის სახელმწიფო სამსახურის მონაცემებით, მათი იდენტიფიცირება მოხერხდა იმ ჯავშანშილეტებით, რომლებსაც იყენებს რუსეთის და არა უკრაინის არმია.[95][96] ცნობების მიხედვით, მოწინააღმდეგემ დიდი დანაკარგები განიცადა და ქალაქის სამხრეთ გარეუბნებისკენ დაიხია.[97]

1 მარტის, დილით ადრე, რუსულმა ძალებმა ხერსონზე შეტევა დაიწყეს დასავლეთიდან, ხერსონის საერთაშორისო აეროპორტიდან მიკოლაივის გზატკეცილის მიმართულებით. მათ შეძლეს ქალაქის გარს შემორტყმა და მეზობელ დასახლება კომიშანის მიაღწიეს.[98] მოგვიანებით, რუსეთის ჯარები ხერსონში შევიდნენ.[99] მელიტოპოლის მერმა ივან ფედოროვმა განაცხადა, რომ რუსებმა ქალაქი დაიკავეს.[2] შეერთებული შტატების თავდაცვის დეპარტამენტის ოფიციალურმა წარმომადგენელმა ასევე დაადასტურა აღნიშნული.[100] რუსულმა ძალებმა ცეცხლი გახსნეს ბაშტანკისა და მიკოლაივის მიმართულებით. მოგვიანებით უკრაინის ოფიციალურმა პირებმა იტყობინებოდნენ, რომ უკრაინული ძალები ღამით ბაშტანკის მახლობლად თავს დაესხნე დიდ რუსულ კოლონას და დაამარცხეს იგი, რითაც აიძულეს მეზობელ ქალაქ ნოვი-ბუჰისკენ დაეხიათ. მათი ცნობით, თავდასხმის შედეგად განადგურდა „რამდენიმე ათეული [რუსული] ჯავშანმანქანა“.[101] მიკოლაიცის განცხადებით, ოპერაციის დროს განადგურდა უკრაინული ვერტმფრენი, მაგრამ მისი პილოტები გადარჩნენ.[102] უკრაინის ოფიციალურმა პირებმა გაავრცელეს ინფორმაცია, რომ 14:00 საათისკენ რუსულმა ძალებმა ალყა შემოარტყეს ენერჰოდარს და რუსული კოლონა ქალაქისკენ მიიწევდაე.[103] მერის თქმით, ენერჰოდარში საკვების შოვნა გართულებული იყო.[103]

2 მარტის დილას რუსულმა ძალებმა დაიკავეს ხერსონის ნაწილი, მათ შორის ქალაქის ცენტრალური მოედანი.[104] იმავე საღამოს, კოლიხაევმა გამოაცხადა, რომ მან ქალაქი მოწინააღმდეგეს გადასცა და რუსი სარდალი სამხედრო ადმინისტრაციის შექმნას აპირებდა.[105] დილით ცეცხლის სამიზნე გახდა ვოზნესენსკიც, სადაც მდებარეობს მდინარე სამხრეთის ბუგზე გადასასვლელი ხიდი. რუსი მედესანტეები ტყით შემოსილ ქედზე გადმოსხდნენ, ჯავშანსატანკო კოლონა კი ქალაქს მიუახლოვდა. საზღვაო ქვეითი ჯარის 126-ე ბრიგადის მებრძოლებმა ვერ შეძლეს მათთან შეერთება, რადგან ადგილამდე მიღწევის მცდელობის დროს თავდასხმაში მოყვნენ.[106] რუსულმა ძალებმა, რომელთა რაოდენობა 400 ადამიანს აღწევდა, სოფელ რაკოვეს დაკავება დაიწყეს. სნაიპერები სოფლის რამდენიმე სახლში განლაგდნენ, სამხედრო ბაზა კი ქალაქის შესასვლელთან მდებარე გაზგასამართ სადგურზე მოაწყვეს და ტერიტორიული თავდაცვის ძალების ბაზას შეუტიეს. ადგილობრივი მოხალისეების დახმარებით, რომლებიც მოწინააღმდეგის კოორდინატებს აწვდიდნენ, უკრაინელებმა ღამით საარტილერიო დარტყმები განახორციელეს.[106] მოგვიანებით, უკრაინის თანამდებობის პირმა ანტონ ჰერაშჩენკომ განაცხადა, რომ მარიუპოლში რუსეთის მხრიდან გახსნილი ცეცხლის სამიზნე აღმოჩნდა მრავალი სახლი, დაიღუპა ოთხი ადამიანი.[107]

საღამოს, დაუდგენელი რაკეტა მოხვდა MVS Banglar Samriddhi-ს, ბანგლადეშურ სატვირთო გემს, რომელიც შეჭრის დაწყების დღიდან პორტში იდგა ოლბიასთან ახლოს, მიკოლაივის ოლქში, დაიღუპა ინჟინერი.[108][109]

3 მარტს დადასტურდა, რომ ხერსონი რუსებს ჰქონდათ დაკავებული.[110] მძიმე წინააღმდეგობა კვლავ მიდიოდა ქალაქ მარიუპოლში.[111] მარიუპოლის ოფიციალური პირები ამტკიცებდნენ, რომ 3 მარტისთვის ასობით მშვიდობიანი მოქალაქე იყო დაღუპული.[112][113] ამასობაში ორლოვმა განაცხადა, რომ ენერჰოდარში რუსული დიდი კოლონა შევიდა.[114] მოგვიანებით რუსულმა ძალებმა ზაპორიჟიის ატომურ ელექტროსადგურზე დაიკავეს. გააფთრებული შეტაკებების დროს ცეცხლი გაუჩნდა ძირითადი კომპლექსის გარეთ მდებარე საცდელ კორპუსს, ხანძარი მალევე ჩააქრეს.[115] დაზიანდა სადგურის მიმდებარე სხვა მონაკვეთები.[116] პირველადი ინფორმაციით, რადიაციის დონე ამ დროის განმავლობაში ნორმალური იყო და ხანძარს არ დაუზიანებია ძირითადი აღჭურვილობა.[117][118] თუმცა, მეხანძრე-მაშველებმა ცეცხლის კერასთან დროულად მისვლა ვერ შეძლეს.[119] უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა და ადგილობრივმა მოხალისეებმა დღის განმავლობაში ვოზნესენსკიდან მოწინააღმდეგის ჯარების უკუგდება შეძლეს და დაახლ. 65 კმ-ით აღმოსავლეთით დაახევინეს, ზოგიერთებმა თავი ახლომდებარე ტყეებს შეაფარეს, რომელთაგან 10 მოგვიანებით დაატყვევეს. უკრაინის ოფიციალური პირების განცხადებით, რუსებმა ბრძოლაში 30 მანქანა დაკარგეს, დაიღუპა 100-მდე ჯარისკაცი. მშვიდობიან მოსახლეობაში მსხვერპლმა 10 ადამიანი შეადგინა.[106]

4 მარტს ადგილობრივმა ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ რუსულმა ძალებმა მიკოლაივის გარეუბნები დაიკავეს. უკრაინულმა ძალებმა შეძლეს მიკოლაივის საერთაშორისო აეროპორტის დაბრუნება, რომელიც მანამდე რუსებს ეკავათ .[120] დილით, მას შემდეგ, რაც დაადასტურეს, რომ რადიაციის დონის ცვლილება არ მომხდარა, რუსულმა ძალებმა მთლიანად დაიკავეს ენერჰოდარი და ზაპორიჟიის ატომური ელექტროსადგური.[121][122][123] უკრაინამ სარკინიგზო ხიდი ააფეთქა დნესტრისპირეთის საზღვარზე, რათა მოლდოვის სეპარატისტულ ტერიტორიაზე დისლოცირებული 1400 რუსი ჯარისკაცი უკრაინაში არ გადასულიყო.[124]

5 მარტს ორლოვმა განაცხადა, რომ რუსული ძალები აკონტროლებდნენ ენერჰოდარის პერიმეტრსა და ელექტროსადგურს, თუმცა ადგილობრივ ხელისუფლებას ქალაქის მართვის უფლება მიეცა.[6] რუსეთის შეიარაღებული ძალები მცირე ხნით შევიდნენ ქალაქ ჰულიაიპოლეში (რომელსაც, უკრაინული მხარის მონაცემებით, სროლისა და ავიადარტყმების ფონზე ღამით შეუტიეს[125]), თუმცა დამცველებმა უკუაგდეს.[126]

7 მარტს უკრაინის ზაპორიჟიის ოლქის სამხედრო ადმინისტრაციამ განაცხადა, რომ რუსულმა ძალებმა ამ დრომდე დაიკავეს ოლქის ქალაქები: ბერდიანსკი, ენერჰოდარი, მელიტოპოლი, ვასილივკა, ტოკმაკი და პოლოჰი.[127] უკრაინის შეიარაღებული ძალების ცნობით, მათ ჩაძირეს საპატრულო გემო „ვასილი ბიკოვი“, რომელიც დღის განმავლობაში ოდესასთან ახლოს თავს დაესხა კუნძულ ზმეინის. სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებულ ვიდეოებში ჩანდა, რომ საბრძოლო ხომალდი სამიზნეში იყო ამოღებული.[128] თუმცა, 16 მარტს ხომალდი სევასტოპოლის პორტში შევიდა და რაიმე დაზიანება არ აღენიშნებოდა.[129] უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა დღის განმავლობაში დარტყმა მიაყენეს ხერსონის საერთაშორისო აეროპორტში განთავსებულ სამხედრო ბაზას. ოფიციალური პირების თანახმად, მათ 30 რუსული შვეულმფრენი გაანადგურეს, თუმცა თანამგზავრული ფოტოების მიხედვით მათი რაოდენობა უფრო ნაკლები იყო.[130]

9 მარტს რუსული ჯარები შევიდნენ ქალაქ სკადოვსკში. ადგილობრივების თქმით, ოკუპანტები 08:45 საათზე შევიდნენ და ცენტრალურ მოედანზე განლაგდნენ, თუმცა შემდეგ ადგილობრივთა პროტესტის გამო დატოვეს ადგილი. შემდეგ დაიკავეს უკრაინის ეროვნული პოლიციის შენობა, გაძარცვეს საკრებულოს (საქალაქო რადის) შენობა. მერმა ოლექსანდრ იაკოვლევმა განაცხადა, რომ მათ საკრებულოს შენობიდან წაიღეს კომპიუტერები და გასცეს ბრძანება, რომ პოლიტიკური აქციები არ გამართულიყო.[131] უკრაინის გენერალური შტაბის 10 მარტის ცნობით, რუსეთმა მიკოლაივის მიმართულებით გადაისროლა ბალტიის ფლოტის 336-ე საზღვაო ქვეითი ბრიგადის ბატალიონი. მიკოლაივის ჩრდილო-დასავლეთით, ვოზნესენსკში, ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ რუსული და უკრაინული ძალები. ომის შემსწავლელი ინსტიტუტის (ISW) მიხედვით, „რუსულ ძალებს, სავარაუდოდ, ჩრდილო-დასავლეთით, მდინარე ინგულის გაღმა წინსვლა უჭირდათ“.[132] საღამოს მიკოლაივი ძლიერი ცეცხლის სამიზნე გახდა, რამაც რამდენიმე ხანძარი გამოიწვია. ვიტალი კიმმა განაცხადა, რომ „აქტიური საომარი მოქმედებები მიდიოდა გურიივკის მახლობლად“, ქალაქის ჩრდილოეთით.[133] ზაპორიჟიისათვის ბრძოლებში დაიღუპა პოლკოვნიკი სერჰი კოტენკო, მე-9 ცალკეული მოტოქვეითი ბატალიონის მეთაური.[11]

ჩიხი და უკრაინელთა კონტრთავდასხმები

რედაქტირება

მიკოლაივის უკრაინელი სარდლის თქმით, რუსული ძალები დაბალი ტემპერატურისა და მომარაგების სირთულეების გამო სატრანსპორტო საშუალებებს ტოვებდნენ და დემორალიზებულნი იყვნენ.[134] მიკოლაივის მერის 11 მარტის ცნობით, უკრაინულმა ძალებმა მოწინააღმდეგეს აღმოსავლეთით 15–20 კმ-ით დაახევინეს უკან, ასევე ალყაში მოაქციეს რამდენიმე ნაწილი, რომლებთანაც კაპიტულაციაზე მოლაპარაკებებს ახორციელებდნენ.[135] უკრაინული ძალების მიხედვით, 12 მარტს დღისით სკადოვსკის რაიონში გაანადგურეს ორი რუსული შვეულმფრენი, პილოტებიდან ერთ-ერთი გადარჩა.[136] სოციალურ ქსელებში გამოქვეყნდა ვიდეო, რომელშიც ერთ-ერთი განადგურებული შვეულმფრენი ჩანდა.[137] იაკოვლევის განცხადებით, სკადოვსკი გათავისუფლდა რუსული ჯარებისგან, რომლებმაც ქალაქი 10 მარტს დატოვეს, თუმცა მის გარეუბნებში გამაგრდნენ.[138]

ზაპორიჟიის ოლქის გუბერნატორის, ოლექსანდრ სტარუხის 13 მარტის ცნობით, დნიპრორუდნეს მერი ევჰენ მატვეევი რუსმა სამხედროებმა დააკავეს. მანამდე, 27 თებერვალს იგი რეგიონის რუსული ოკუპაციის წინააღმდეგ გამართულ „ცოცხალი ფარის“ პროტესტებს შეუერთდა. ამავდროულად, საოკუპაციო ძალები ხერსონის ოლქის მათ მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე მკაცრი რეჟიმის დამყარებას ცდილობდნენ. ნოვა-კახოვკაში, კახოვკასა და ტავრიისკში შემოიღეს კომენდანტის საათი, მოქალაქეებს აეკრძალათ ჯგუფური შეკრება, იარაღი დაექვემდებარა ჩამორთმევას და სასჯელი შემოიღეს რუსი სამხედროების ფოტოებისა და ვიდეოების გავრცელებისათვის.[139] მერის თანახმად, დღის მეორე ნახევარში რუსების სამხედრო კოლონა კვლავ შევიდა სკადოვსკში და გარეუბანში ერთ-ერთ საბავშვო ბანაკის ტერიტორიაზე მოეწყო.[140]

მიკოლაივის ოლქის გუბერნატორის ვიტალი კიმის თანახმად, მელიტოპოლთან 200-მდე სატრანსპორტო საშუალება გაანადგურეს და ალყაში მოაქციეს.[141] თუმცა ანტონ ჰერაშჩენკო აცხადებდა, რომ ეს ვასილივკასთან მოხდა და უკრაინულმა ძალებმა მელიტოპოლთან დისლოცირებული 200 სატრანსპორტო საშუალება არტილერიის დახმარებით გაანადგურეს. დასძინა, რომ მათი შტაბიც განადგურდა.[142]

საგანგებო სიტუაციების სამსახურის მონაცემებით, 14 მარტს 06:00 საათზე სნიჰურივკაზე მიტანილი ავიაიერიშების შედეგად დაიღუპა ერთი მშვიდობიანი მცხოვრები და დაიჭრა ხუთი.[143] მარიუპოლის საქალაქო რადის თანახმად, ალყის დროს დაღუპული იყო 2357 ადამიანი.[144]

რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს 15 მარტის განცხადებით, მათ ხერსონის ოლქის მთელი ტერიტორია დაიკავეს.[145] მოგვიანებით უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა იერიში მიიტანეს ხერსონის საერთაშორისო აეროპორტის ავიაბაზაზე და რამდენიმე რუსული შვეულმფრენი გაანადგურეს.[130]

დნეპროპეტროვსკის ოლქის ტერიტორიული თავდაცვის ძალების შტაბის უფროსის განცხადებით, ხერსონისა და ზაპორიჟიის ოლქებისაგან განსხვავებით, რეგიონი რუსული ჯარების თავდასხმისათვის მზად იყო. ასევე დასძინა, რომ მოწინააღმდეგის ძალები დისლოცირებული იყო დასახლებულ პუნქტებში: ველიკა-ოლექსანდრივკა, ნოვოვორონცოვკა და არხანჰელსკე.[146] ამავდროულად, ოდესის სანაპიროებს მიუახლოვდა რუსეთის სამხედრო-საზღვაო ფლოტის ხომალდთა სამი ჯგუფი, მ.შ. „ივან გრენის“ ტიპის სადესანტო გემი „პეტრე მორგუნოვი“.[147] უკრაინის ხელისუფლების განცხადებით, დღის განმავლობაში რუსული გამანადგურებლები და სამხედრო ხომალდები ოდესის ოლქის დასახლებულ პუნქტებს უტევდნენ. დილით ერთ-ერთ დასახლებაზე თავდასხმის შედეგად დაიჭრა ორი ადამიანი.[148]

უკრაინელთა კონტრშეტევა

რედაქტირება

16 მარტს, უკრაინის მთავრობის ინფორმაციით, მათი ჯარები მიკოლაივთან კონტრშეტევაზე გადავიდნენ და გაათავისუფლეს სოფელი პოსად-პოკროვსკე.[149] დამოუკიდებელი წყაროების მიერ აღნიშნული 5 დღის შემდეგ დადასტურდა.[150] 16 მარტსვე, ოლექსანდრ სტარუხის ცნობით, რუსულმა ძალებმა პირველი იერიში მიიტანეს ზაპორიჟიის მშვიდობიან მოქალაქეებზე. რაკეტები დაეცა რკინიგზის სადგურს. ქალაქი მარიუპოლიდან დევნილებისთვის უსაფრთხო თავშესაფრად იქცა.[151] დღისით რუსმა სამხედროებმა დააკავეს სკადოვსკის მერი ოლექსანდრ იაკოვლევი.[152] თუმცა რამდენიმე საათის შემდეგ თვითონვე განაცხადა, რომ გაათავისუფლეს.[153] ამავდროულად გაათავისუფლეს მელიტოპოლის მერიც, ივან ფედოროვი.[154]

20 მარტისთვის რუსულმა ნაწილებმა ქვეითი ჯარით მთლიანად ალყაში მოაქციეს მარიუპოლი და მისი ჩაბარება მოითხოვეს, რაზეც მკაცრი უარი მიიღეს.[155] 24 მარტს რუსეთის ჯარები მარიუპოლის ცენტრში გამოჩნდნენ.[156] დაიკავეს ღვთისმშობლის ტაძარი. ქალაქის ადმინისტრაციის განცხადებით, ისინი მოსახლეობის დემორალიზებას ცდილობდნენ — სახალხოდ ყვიროდნენ რუსების გამარჯვებების შესახებ, მათ შორის ოდესის „დაპყრობის“ თაობაზეც.[157] 27 მარტს უკრაინაში შეჭრის მეორე ფაზა დაიწყო. უკრაინის პრემიერ-მინისტრის ოლჰა სტეფანიშინას სიტყვებით, მარიუპოლი „უბრალოდ აღარ არსებობდა“ და რუსეთის მიზანს „არაფერი საერთო ადამიანობასთან არ ჰქონდა“. მისივე ცნობით, „მათ (მარიუპოლელებს) არ ჰქონდათ წვდომა არც წყალთან, არც რაიმე მარაგთან. ქალაქის 85%-ზე მეტი კი დანგრეული იყო“.[158]

10 აპრილისთვის უკრაინულმა ძალებმა მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწიეს და ხერსონის მიმართულებაზე უკუაგდეს მოწინააღმდეგ, წინ წაიწიეს სოფელ ოსოკორკივკისა და დაბა ოლექსანდრივკისკენ. რუსებმა კონტრშეტევები წამოიწყეს, მაგრამ ვერ შეძლეს დაკარგულ ტერიტორიებზე შესვლა. ამავდროულად, უკრაინა აგრძელებდა აეროდრომებზე შემაწუხებელ თავდასხმებს.[159] უკრაინის კონტრშეტევებმა მოწინააღმდეგე სამხრეთ უკრაინაში თავდაცვაზე გადაიყვანა და მას აიძულა გაემაგრებინა ხერსონი და გაეუმჯობესებინა ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვა.[160] რუსულ სამიზნეებზე თავდასხმები დაიწყეს პარტიზანებმაც, ერთ-ერთი ჯგუფი, ცნობების თანახმად, მელიტოპოლში მოქმედებდა.[18] 18 აპრილს უკრაინელებმა გამოაცხადეს, რომ მე-80 სადესანტო-საიერიშო ბრიგადამ მიკოლაივთან ახლოს მტერი უკუაგდო რამდენიმე სოფლიდან.[17] ორი დღის შემდეგ რუსული ძალები კონტრშეტევაზე გადავიდნენ და უმნშვნელო წარმატებას მიაღწიეს ოლექსანდრივკასთან.[161]

სქოლიო

რედაქტირება
  1. ↑ „Russia says it captures Ukrainian city of Kherson -RIA“. Reuters (ინგლისური). 1 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 2 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  2. ↑ 2.0 2.1 „"Мелитополь не сдался, Мелитополь – временно оккупирован" – городской голова о ситуации на 1 марта“. Mestnyye Vesti. 1 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-02. ციტირების თარიღი: 2 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate= და |date=-ში (დახმარება)
  3. ↑ „Nova Kakhovka has fallen to Russia: Ukraine media“. The Business standard. 27 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. ციტატა: „Its mayor Volodymyr Kovalenko has reportedly said that Russian troops have seized the city's executive committee and removed all Ukrainian flags from buildings“ შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  4. ↑ „Part of Kherson region territory occupied by aggressor – Regional Administration“. Interfax Ukraine. Kyiv. 24 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  5. ↑ „Mayor of southern Ukrainian town says Russians have taken control“. CNN News. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  6. ↑ 6.0 6.1 „Российские войска покинули Энергодар: последствия обстрелов (уточнено)“. Gazeta.ua (უკრაინული). March 5, 2022. ციტირების თარიღი: 6 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  7. ↑ „RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, FEBRUARY 28, 2022“. Institute for the Study of War. 28 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 2 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  8. ↑ 8.0 8.1 „Mykolaiv Oblast governor reports shootout between Russian troops, Russia’s proxies in neighboring region“. Kyiv Independent (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 9 მაისი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  9. ↑ „Советник Зеленского: "По предварительным данным, в результате удара ВСУ убит генерал-лейтенант РФ Андрей Мордвичев"“. The Insider (რუსული). 18 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 18 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  10. ↑ „Sodan nopeaa päätöstä luvanneen kenraalin sanotaan kuolleen“ (ფინური). Verkkouutiset. 25 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  11. ↑ 11.0 11.1 „Щоб боротися з рашистами, командир "дев'ятки" полковник Сергій Котенко залишив крісло голови райдержадміністрації…“. armyinform.com.ua (უკრაინული). ციტირების თარიღი: 2022-04-13.
  12. ↑ „Russian Offensive Campaign Assessment, February 25, 2022“. Critical Threats. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  13. ↑ „Russia-Ukraine Warning Update: Russian Offensive Campaign Assessment, February 27, 2022“. Critical Threats. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  14. ↑ 14.0 14.1 „Russian Offensive Campaign Assessment, February 25, 2022“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  15. ↑ Schwirtz, Michael (6 მარტი, 2022). „Proud Band of Ukrainian Troops Holds Russian Assault at Bay — for Now“. New York Times. ციტირების თარიღი: 8 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  16. ↑ Invasion Day 22 – Summary. MilitaryLand.net (17 მარტი, 2022). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-18. ციტირების თარიღი: 19 მარტი, 2022
  17. ↑ 17.0 17.1 Russian Offensive Campaign Assessment, April 18 en. Institute for the Study of Warfare (18 აპრილი, 2022). ციტირების თარიღი: 22 აპრილი, 2022
  18. ↑ 18.0 18.1 Denys Karlovski (13 აპრილი, 2022). „Melitopol: guerrillas operating at night killed 70 Russian occupiers within 3 weeks - Ukrainian Chief Intelligence Directorate“. Pravda (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 14 აპრილი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  19. ↑ Agencies (24 თებერვალი, 2022). „Russian forces seize Chernobyl, parts of Kherson region“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  20. ↑ By (23 თებერვალი, 2022). „Ukraine says it was attacked through Russian, Belarus and Crimea borders“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  21. ↑ RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, MARCH 11 en. Institute for the Study of War. ციტირების თარიღი: 9 მაისი, 2022
  22. ↑ Myers, Steven Lee; Barry, Ellen (18 მარტი, 2014). „Putin Reclaims Crimea for Russia and Bitterly Denounces the West“. The New York Times (ინგლისური). ISSN 0362-4331. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 იანვარი, 2020. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  23. ↑ „Ukraine crisis: Putin signs Russia-Crimea treaty“. BBC News (ინგლისური). 18 მარტი, 2014. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 30 ნოემბერი, 2020. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  24. ↑ Schwirtz, Michael (4 თებერვალი, 2022). „Russian Troops in Final Stages of Readiness Add to Worries for Ukraine“. The New York Times (ინგლისური). ISSN 0362-4331. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  25. ↑ „Ukraine conflict: What we know about the invasion“. BBC News (ინგლისური). 24 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  26. ↑ Huang, Han. „How did Russia attack Ukraine? Invasion map explained in graphics“. South China Morning Post (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  27. ↑ „Watch | Russian vehicles enter Ukraine via Crimea“. The Hindu (ინგლისური). 24 თებერვალი, 2022. ISSN 0971-751X. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  28. ↑ „Black Sea blockade: Ukraine accuses Russia of major maritime escalation“. Atlantic Council (ინგლისური). 10 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  29. ↑ „Ukraine Closes Sea of Azov Amid Military Action by Russia“. WSJ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  30. ↑ „Імовірність прориву на Миколаїв знизилася: військові відстояли Антонівський міст“. www.ukrinform.ua (უკრაინული). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  31. ↑ „Ukrainian serviceman Skakun blows up Henichesk bridge to stop advance of tank column“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  32. ↑ „Ukrainian soldier blew himself up on bridge to block advancement of Russian tanks“. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  33. ↑ „Ukrainian soldier blew himself up on bridge to block advancement of Russian tanks“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  34. ↑ „Vitalii Skakun, who blew up the bridge in Henichesk at the cost of his own life, is a graduate of Lviv Polytechnic | Lviv Polytechnic National University“. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  35. ↑ „Russian forces unblock water flow for canal to annexed Crimea, Moscow says“. Reuters. 24 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  36. ↑ „Russia Says Captured Key Water Supply Route to Crimea“. The Moscow Times. 25 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  37. ↑ „Dam leaves Crimea population in chronic water shortage“. Al Jazeera. 4 January 2017. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |archive-date=-ში (დახმარება)
  38. ↑ „Canal in annexed Crimea to be readied for water from Ukraine's Dnieper, official says“. National Post. Reuters. 24 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 24 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  39. ↑ desk, The Kyiv Independent news (24 თებერვალი, 2022). „Russian troops moving towards town of Nova Kakhovka in Kherson Oblast“. The Kyiv Independent (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  40. ↑ Schwirtz, Michael; Schmitt, Eric; MacFarquhar, Neil (25 თებერვალი, 2022). „Russia Batters Ukraine With Artillery Strikes as West Condemns Invasion“. The New York Times (ინგლისური). ISSN 0362-4331. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  41. ↑ Новости, Р. И. А. (25 თებერვალი, 2022). „Российские войска вышли к Херсону и восстановили подачу воды в Крым“. РИА Новости (რუსული). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  42. ↑ „Ukraine's Zelenskyy says he is Russia's 'number one target'“. www.aljazeera.com (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  43. ↑ „Russia Ukraine news Live: Melitopol city is taken by the Russian army“. MARCA (ინგლისური). 24 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  44. ↑ „Ukraine loses control over crossing to Kherson“. www.ukrinform.net.
  45. ↑ „В Мелитополе опять идут бои – взрывы и стрельба в разных районах города“. Актуальные новости Мелитополя и региона – Местные вести. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-02-25. ციტირების თარიღი: 2022-03-12.
  46. ↑ The Kyiv Independent [KyivIndependent]. (26 თებერვალი, 2022) ⚡️Kherson mayor: City under Ukrainian control. After an aircraft attack on Russian armored vehicles, the enemy forces backed off from the city. Mayor Ihor Kolyhaiev said trolleybuses were operating, the food situation was “being resolved.” en. ციტირების თარიღი: 28 February 2022
  47. ↑ „Херсон наш: на линии вышли троллейбусы, водоснабжение в обычном режиме, в бомбоубежищах родились двое малышей | Новости Одессы“. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  48. ↑ „Battle rages for strategic bridge in southern Ukraine after days of fighting“. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  49. ↑ „Journalist shot dead by Russian occupiers in Kherson Region“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  50. ↑ „Column of Russian occupiers defeated in Kherson region – Interior Ministry“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  51. ↑ „Миколаїв готується до кругової оборони: до міста прориваються 12 танків“ (უკრაინული). 24-Канал. 26 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  52. ↑ Mazurenko, Alona (26 თებერვალი, 2022). „Миколаїв готується до кругової оборони: пруть ворожі танки“ (უკრაინული). 24-Канал. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  53. ↑ „Russian invasion update: Mykolaiv preparing for all-round defense, tanks break through from Kakhovka“. Ukrinform. 26 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  54. ↑ Kornilov, Mikhailo (26 თებერვალი, 2022). „Миколаїв готується до кругової оборони“ (უკრაინული). Telegraf. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  55. ↑ „Wojna na Ukrainie. Rosjanie blisko elektrowni atomowej. Jest ryzyko, że zostanie ostrzelana“ [The war in Ukraine. Russians close to the nuclear power plant. There is a risk that it will be shot at] (პოლონური). Polsat News. 26 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  56. ↑ Ekaterina Andrus (27 თებერვალი, 2022). „Официально о ситуации в Энергодаре 27 февраля“ (Russian). ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  57. ↑ Denis Astafyev (28 თებერვალი, 2022). „Вторгнення в Україну російських військ: ситуація в Запорізькій області“ (Ukrainian). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-02-28. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  58. ↑ „Миколаїв готується до оборони: розвели міст через річку, а людей просять не виходити“ (უკრაინული). Televiziyna Sluzhba Novyn. 26 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  59. ↑ Kniazhik, Oksana (26 თებერვალი, 2022). „Бои за Николаев: в городе слышны выстрелы, объявлен сбор медиков“ (უკრაინული). 24-Канал. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  60. ↑ Poliakovska, Tanya (26 თებერვალი, 2022). „Танки пройшли через Миколаїв зі стріляниною – ОДА“ (უკრაინული). Ukrainian Independent Information Agency. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  61. ↑ „В Николаеве русские танки прошли через город с боем, — губернатор Ким“ (უკრაინული). 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  62. ↑ „Российская военная техника заняла территорию бывшего аэропорта "Бердянск" – горсовет“ (რუსული). ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  63. ↑ NEXTA [nexta_tv]. (26 თებერვალი, 2022) The tanks of the occupiers have circled #Berdyansk and are heading towards #Mariupol. t.co/jwsIoORzH0 en. ციტირების თარიღი: 28 February 2022
  64. ↑ Шагабудтдинова, Эльмира. „Власти Бердянска заявляют о том, что вражеская техника заняла территорию бывшего аэропорта“. 061.ua – Сайт города Запорожья (რუსული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 February 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |archivedate=-ში (დახმარება)
  65. ↑ „Military vehicles of Russian Federation occupy territory of former Berdiansk airport“. Interfax-Ukraine (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archivedate=-ში (დახმარება)
  66. ↑ „В Минобороны сообщили об уничтожении 975 военных объектов Украины“ (რუსული).
  67. ↑ „Russia says it "blocks" Ukraine's Kherson, Berdyansk – RIA“. Reuters (ინგლისური). 27 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  68. ↑ „Russia claims two southern cities "completely blocked" by Russian troops“ (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  69. ↑ „War in Ukraine: Russian army makes a "breakthrough" in the country's second city, the battle for Kiev continues“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-02-28. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  70. ↑ „Russian forces advance on Kyiv: fighting on fourth day of invasion“. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  71. ↑ „Russian forces advance on Kyiv: fighting on fourth day of invasion“. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  72. ↑ „Ukraine crisis: Russian forces enter Sea of Azov port Berdiansk – report“. The Jerusalem Post | JPost.com (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  73. ↑ Yulia Zakharchenko (28 თებერვალი, 2022). „Бердянськ захопили бойовики, у Харкові та Сумах – тиша: Арестович про ситуацію в Україні“. Fakty i Kommentarii. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  74. ↑ „Russian troops take control of Berdiansk district – regional administration“. www.ukrinform.net (ინგლისური). Ukrinform. 28 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  75. ↑ „Berdiansk temporarily occupied by Russian invaders – Zaporizhia Oblast Administration“. Ukrayinska Pravda (ინგლისური). 28 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archivedate=-ში (დახმარება)
  76. ↑ List of Ukrainian Navy ships would have been destroyed or captured by Russian armed forces. Navy Recognition (19 მარტი, 2022). ციტირების თარიღი: 26 მარტი, 2022
  77. ↑ „Roma from Kherson oblast in Ukraine capture tank from Russian occupiers“. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  78. ↑ „Миколаїв залишається під контролем України“ (უკრაინული). Televiziyna Sluzhba Novyn. 26 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  79. ↑ GoncharenkoUa. (27 თებერვალი, 2022) Mykolaiv's center after the night battle. Welcome to hell.. ციტირების თარიღი: 13 მარტი, 2022
  80. ↑ „Инсайдер Украина Новости Война“ (უკრაინული). Insider Ukraine. 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 26 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  81. ↑ MilitaryLandnet. (27 თებერვალი, 2022) After fierce fighting, Ukrainian troops repulses the enemy attack on #Mykolaiv. ციტირების თარიღი: 13 მარტი, 2022
  82. ↑ „Im Video: Unbewaffnete Ukrainer stellen sich Russen-Panzern entgegen“ (Spanish). 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 8 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  83. ↑ Valentina Letyak (28 თებერვალი, 2022). „Енергодар і Запорізька АЕС під контролем ЗСУ: мер міста просить не вірити фейкам“. Fakty i Kommentarii (Ukrainian). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  84. ↑ „Russian forces seize two cities in Ukraine, Interfax says, with ceasefire talks about to begin“. Reuters. 28 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  85. ↑ Julia (28 თებერვალი, 2022). „Жители Энергодара без оружия остановили колонну российских оккупантов, – ВИДЕО“. First Zaprohziya (Russian). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 1 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  86. ↑ „Denysenko: Column of Russian military equipment near Makariv, Kyiv region destroyed“. Interfax Ukraine. 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate= და |date=-ში (დახმარება)
  87. ↑ „Several killed as Russian rockets pound Ukraine's Kharkiv“. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  88. ↑ „RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, FEBRUARY 28, 2022“. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  89. ↑ „В оккупированном Бердянске горожане прогнали технику РФ и оставили украинские флаги“ (რუსული). 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  90. ↑ RUSSIA-UKRAINE WARNING UPDATE: RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, FEBRUARY 27 en. Institute for the Study of War (27 თებერვალი, 2022). ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022
  91. ↑ Trevithick, Joseph (27 თებერვალი, 2022). „Strategic Ukrainian Port Of Mariupol Now Surrounded By Russian Forces“. The Drive (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archivedate=-ში (დახმარება)
  92. ↑ „У Токмаку йшли бої з окупантами у військовій формі ЗСУ“. ТСН.ua (უკრაინული). 2022-02-28. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-11. ციტირების თარიღი: 2022-03-11.
  93. ↑ „В Токмаке ночью велись ожесточенные бои“. www.ukrinform.ru (რუსული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-11. ციტირების თარიღი: 2022-03-11.
  94. ↑ „У місті Токмак йшли потужні бої з диверсантами в українській військовій формі“. Gazeta.ua (უკრაინული). 2022-02-28. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-02-28. ციტირების თარიღი: 2022-03-11.
  95. ↑ Жигайло, Андрій (2022-02-28). „У Токмаку ЗСУ відбили атаку диверсантів в українській формі: подробиці“. OBOZREVATEL NEWS (უკრაინული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-11. ციტირების თარიღი: 2022-03-11.
  96. ↑ „Вночі у місті Токмак точилися потужні бої. ЗСУ бореться з диверсантами в українській формі, але з російськими бронежилетами“. Цензор.НЕТ (უკრაინული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-10. ციტირების თარიღი: 2022-03-11.
  97. ↑ „В Токмаке войска оккупантов понесли большие потери“. Індустріалка - новини Запоріжжя. 2022-02-28. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-02-28. ციტირების თარიღი: 2022-03-11.
  98. ↑ Таміла Іванова (1 მარტი, 2022). „Шостий день вторгнення РФ: ситуація на Херсонщині. ТЕКСТОВА ТРАНСЛЯЦІЯ“. Suspline (უკრაინული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-02. ციტირების თარიღი: 2022-03-01. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  99. ↑ Reuters (1 მარტი, 2022). „Russian forces have entered Kherson, says Ukrainian official“. Reuters (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 2 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  100. ↑ „Some Russians surrender but situation remains grave - US“. BBC News. ციტირების თარიღი: 2 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate=-ში (დახმარება)
  101. ↑ Lyudmila Sadlovska. „Окупанти обстріляли Градами місто під Миколаєвом“. Korrespondent (უკრაინული). ციტირების თარიღი: 2 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  102. ↑ „Enemy column destroyed in Mykolaiv Region consisted of 800 vehicles“. www.ukrinform.net (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 2 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  103. ↑ 103.0 103.1 „Рада оборони Енергодара перейшла на цілодобовий режим роботи, місто в оточенні“ (Ukrainian). 1 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 1 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  104. ↑ „Russian military vehicles seen across Kherson after heavy shelling“ (ინგლისური). 1 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  105. ↑ Schwirtz, Michael; Pérez-Peña, Richard (2 მარტი, 2022). „First Ukraine City Falls as Russia Strikes More Civilian Targets“. The New York Times (ინგლისური). ISSN 0362-4331. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  106. ↑ 106.0 106.1 106.2 Trofimov, Yaroslav (16 მარტი, 2022). „A Ukrainian Town Deals Russia One of the War's Most Decisive Routs“. The Wall Street Journal (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 16 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  107. ↑ „Dozens killed in Russian strikes on Zhytomyr and Kharkiv as invading forces increase bombing of Ukrainian cities“. ABC News. 2 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  108. ↑ Arun Devnath (2 მარტი, 2022). „Missile Sets Bangladeshi Vessel Ablaze in Ukraine Port, One Dead“. Bloomberg. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  109. ↑ „Ukraine conflict: Bangladeshi killed in rocket attack on ship“. United News of Bangladesh. 2 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  110. ↑ Schwirtz, Michael (2 მარტი, 2022). „First Ukraine City Falls as Russia Strikes More Civilian Targets“. The New York Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  111. ↑ „Russian forces lay siege to Ukrainian port city of Mariupol“. www.aljazeera.com (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 11 მაისი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  112. ↑ „Russian forces strike, seize a nuclear plant as they pound southern Ukraine“. Los Angeles Times. 3 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  113. ↑ „Russian, Ukrainian Officials Meet for Peace Talks as War Rages“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  114. ↑ „Russians advance towards Ukraine's largest nuclear power plant“. Al Jazeera. 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 4 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  115. ↑ Update on the human rights situation in Ukraine (Reporting period: 24 February – 26 March) en. United Nations Human Rights Monitoring Mission in Ukraine. ციტირების თარიღი: 11 მაისი, 2022
  116. ↑ „Video analysis reveals Russian attack on Ukrainian nuclear plant veered near disaster“. NPR.org (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 11 მაისი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  117. ↑ „Live updates: Russian troops shelling nuclear power station“. Associated Press (ინგლისური). 3 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 4 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  118. ↑ „Fire breaks out at Ukraine's Zaporizhzhia nuclear power plant amid shelling“. MSN (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 4 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  119. ↑ Tim Stelloh (3 მარტი, 2022). „Nuclear plant on fire in Ukraine after Russia attacks facility“. NBC. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 4 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  120. ↑ Michael Schwirtz (4 მარტი, 2022). „In a surrounded Ukrainian city, residents vow to fight to the end“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 6 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  121. ↑ Boynton, Sean (4 მარტი, 2022). „Russian troops capture Europe's largest power plant in Ukraine after intense battle“. Global News. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  122. ↑ „Russia Seizes Ukraine Nuclear Plant Hours After Attack: 10 Points“. NDTV.com. ციტირების თარიღი: 2022-03-04.
  123. ↑ Vira Kasiyan (4 მარტი, 2022). „Енергодар: окупанти знову зайшли в місто“. Lb.ua (Ukrainian). ციტირების თარიღი: 4 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate= და |date=-ში (დახმარება)
  124. ↑ Ernst, Iulian (7 მარტი, 2022). „Ukraine blows up bridge to Transnistria after Tiraspol reasserts its independence“. intellinews. ციტირების თარიღი: 12 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  125. ↑ „У Запорізькій області тривають бої: окупанти бомблять Гуляйполе та його околиці“. 1news (უკრაინული). 6 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 13 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  126. ↑ Gibbons-Neff, Thomas; Yermak, Natalia (30 მარტი, 2022). „'Like Living in a Horror Movie': A Ukraine Town Dying a Slow Death“. New York Times (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 31 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  127. ↑ „Ukraine after 11th night of war: Mayor killed, towns taken, Moscow promises civilian corridors to Russia“. Baltic News Network. 7 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 7 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  128. ↑ „Ukrainians sink Russian warship that attacked Snake Island – report“. The Time of Israel. 9 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 9 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  129. ↑ Trevithick, Joseph (16 მარტი, 2022). „The Curious Case Of Russia's 'Back From The Dead' Warship That Ukraine Supposedly Struck“. The Drive (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-21. ციტირების თარიღი: 11 მაისი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  130. ↑ 130.0 130.1 Joseph Trevithick; Tyler Rogoway (15 მარტი, 2022). „Ukraine Strikes Back: Barrage Leaves Russian-Occupied Kherson Airbase In Flames“. The Drive (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 16 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  131. ↑ Olena Roshchina (9 მარტი, 2022). „У Скадовськ зайшли військові РФ, із міськради винесли комп'ютери“. Ukrayinska Pravda (Ukrainian). ციტირების თარიღი: 10 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate= და |date=-ში (დახმარება)
  132. ↑ Clark, Mason. „Russia Offensive Campaign Assessment - March 10“. 10 მარტი, 2022 (Institute for the Study of War). ციტირების თარიღი: 12 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  133. ↑ Lister, Tim. „Heavy Russian shelling has erupted in the southern city of Mykolaiv“. CNN (11 მარტი, 2022). ციტირების თარიღი: 12 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  134. ↑ Clark, Mason (11 მარტი, 2022). „Russia Offensive Campaign Assessment - March 11“. Institute for the Study of War. ციტირების თარიღი: 12 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  135. ↑ Andrew Harding (2022-03-12). „Battle for Mykolaiv: 'We are winning this fight, but not this war'“. BBC. ციტირების თარიღი: 2022-03-12.
  136. ↑ „Два російські вертольоти збиті у Скадовському районі на Херсонщині – Сухопутні війська ЗСУ“. Interfax-Ukraine (უკრაინული). 2022-03-12. ციტირების თარიღი: 2022-03-13.
  137. ↑ „Українські військові збили два вертольоти окупантів над Скадовським районом (відео)“. TSN (უკრაინული). 2022-03-12. ციტირების თარიღი: 2022-03-13.
  138. ↑ „Скадовськ зачистили від окупантів. Яка ситуація в місті“. Newspaper in Ukrainian (უკრაინული). 2022-03-12. ციტირების თარიღი: 2022-03-13.
  139. ↑ „Окупанти викрали мера міста Дніпрорудного“. Факти та коментарі (უკრაინული). 13 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-13. ციტირების თარიღი: 13 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  140. ↑ „Колонна российских оккупантов заехала в Скадовск и разместилась в одном из детских лагерей, - мэр Яковлев“. Censor.NET (რუსული). 2022-03-13. ციტირების თარიღი: 2022-03-14.
  141. ↑ „Под Мелитополем разбили стоянку из 200 единиц техники оккупантов — Геращенко“. Новое время (რუსული). 2022-03-13. ციტირების თარიღი: 2022-03-13.
  142. ↑ Орлова, Виолетта (2022-03-13). „Под Мелитополем ВСУ уничтожили около 200 единиц техники оккупантов“. УНИАН (რუსული). ციტირების თარიღი: 2022-03-14.
  143. ↑ Ворошилова, Ольга (14 მარტი, 2022). „Внаслідок авіаційного обстрілу на Миколаївщині загинула одна людина“. Суспільне (უკრაინული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-14. ციტირების თარიღი: 14 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  144. ↑ „Russian forces shoot at civilians in Hostomel“. India Today (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 11 მაისი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  145. ↑ „Russian forces take control of Ukraine's Kherson region: Agencies“. Reuters (ინგლისური). 15 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 15 მარტი, 2022 – წარმოდგენილია Al Arabiya-ის მიერ. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  146. ↑ КАТЯ ЮСЬКІВ, (15 მარტი, 2022). „Дніпропетровська область готова до опору - Корбан“. Корреспондент (უკრაინული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 16 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)CS1-ის მხარდაჭერა: დამატებითი პუნქტუაცია (link)
  147. ↑ H.I. Sutton (15 მარტი, 2022). „Russian Navy Landing Ships Seen Approaching Ukrainian Coast Near Odessa“. Naval News (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 16 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  148. ↑ ДЕНИС КАРЛОВСЬКИЙ (15 მარტი, 2022). „Російські кораблі стріляли по населених пунктах Одещини, 2 поранених“. Українська правда (უკრაინული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 16 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  149. ↑ Alan Cullison; Isabel Coles; Yaroslav Trofimov (16 მარტი, 2022). „Ukraine Mounts Counteroffensive to Drive Russians Back From Kyiv, Key Cities“. The Wall Street Journal (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 16 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  150. ↑ Walsh, Nick Paton (21 მარტი, 2022). „Inside Ukraine's fight to take back Russia-controlled Kherson - CNN Video“. CNN (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 9 მაისი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  151. ↑ „Train station targeted in Ukraine refugee hub near Mariupol“. Agence France-Presse (ინგლისური). Times of Malta. 16 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 16 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  152. ↑ „Mayor of Skadovsk says occupiers talked to him and released him“. Interfax-Ukraine (ინგლისური). 16 მარტი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 16 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  153. ↑ „Captured Melitopol Mayor Ivan Fedorov rescued by Ukrainian forces: Report“. Washington Examiner (ინგლისური). 2022-03-16. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 2022-03-16. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |archive-date=-ში (დახმარება)
  154. ↑ Карловский, Денис. „Мэра Мелитополя освободили из плена русских“. Украинская правда (რუსული). ციტირების თარიღი: 11 მაისი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  155. ↑ „Ukraine refuses to surrender Mariupol“. CBS Evening News (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 8 აპრილი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  156. ↑ „Ukraine war in maps: Tracking the Russian invasion“. BBC News. 27 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  157. ↑ RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, MARCH 24 en. Institute for the Study of War. ციტირების თარიღი: 27 მარტი, 2022
  158. ↑ Rachel Scully (27 მარტი, 2022). „Ukrainian official: Mariupol 'simply does not exist anymore'“. The Hill. ციტირების თარიღი: 29 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate= და |date=-ში (დახმარება)
  159. ↑ Russian Offensive Campaign Assessment, April 10 en. Institute for the Study of War (10 აპრილი, 2022). ციტირების თარიღი: 14 აპრილი, 2022
  160. ↑ Russian Offensive Campaign Assessment, April 12 en. Institute for the Study of War (12 აპრილი, 2022). ციტირების თარიღი: 13 აპრილი, 2022
  161. ↑ Russian Offensive Campaign Assessment, April 20 en. Institute for the Study of Warfare (20 აპრილი, 2022). ციტირების თარიღი: 22 აპრილი, 2022
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=სამხრეთ_უკრაინის_კამპანია&oldid=4649031“-დან