სერ ენტონი ჰოპკინზი (ინგლ. Anthony Hopkins; დ. 31 დეკემბერი, 1937) — უელსელ–ამერიკელი მსახიობი, რომელიც ასრულებს როლებს ფილმებში, თეატრებსა და სატელევიზიო შოუებში. ჰოპკინზი აღიარებულია ერთ-ერთ უდიდეს მსახიობად[1][2][3][4]. იგი ცნობილია კანიბალიზმის მიმდევარი სერიული მკვლელის, ჰანიბალ ლექტერის განსახიერებით 1991 წლის ფილმში კრავთა დუმილი, რომლისთვისაც მან მიიღო ამერიკული კინოაკადემიის ოსკარის ჯილდო ნომინაციაში საუკეთესო მამაკაცი მსახიობი. მისი ფილმებიდან აღსანიშნავია ადამიანი სპილო, დრაკულა, შემოდგომის ლეგენდები, დღის ნარჩენები, ზოროს ნიღაბი, მსოფლიოს უსწრაფესი ინდიანი, გაყინული გულები, ნიქსონი, გადატეხა და სხვ. ჰოპკინზი დაიბადა და გაიზარდა უელსში, ხოლო 2000 წლის 12 აპრილს მიიღო აშშ-ის მოქალაქეობა. 2003 წელს მას გაუხსნეს ვარსკვლავი ჰოლივუდის დიდების ხეივანში. ოსკარის ჯილდოსთან ერთად, ჰოპკინზს მოგებული აქვს შემდეგი პრიზები: სამი ბრიტანული აკადემიის ფილმების ჯილდო, ორი ემი, ოქროს გლობუსი და სხვა.

ენტონი ჰოპკინზი
დაბადების სახელი ფილიპ ენტონი ჰოპკინზი
დაბადების თარიღი 31 დეკემბერი, 1937
პორტ ტალბოტი, უელსი, დიდი ბრიტანეთი
აქტიური 1967–დღემდე
მეუღლე(ები) პეტრონელა ბარკერი
(1967–1972) (გაცილდა)
ჯენიფერ ლინტონი
(1973–2002) (გაცილდა)
სტელა აროიავი
(2003–დღემდე)
ოსკარი

საუკეთესო მსახიობი კაცი
1991 — კრავთა დუმილი

2020/21 — მამა
BAFTA

საუკეთესო მსახიობი კაცი
1991 — კრავთა დუმილი

1993 — ჩრდილების ქვეყანა
ემი მეორეხარისხოვანი როლი; 1976, 1991

ბიოგრაფია

რედაქტირება

ადრეული წლები

რედაქტირება

ჰოპკინზი დაიბადა მარგამიში, პორტ ტალბოტი, უელსი. მშობლები მურიელ ანი და რიჩარტ არტურ ჰოპკინზი - ხაბაზი.[5] სკოლის პერიოდი ენტონისთვის იყო არანაყოფიერი. ცოტა ხნის შემდეგ იგი მიხვდა, რომ მას ჰქონდა ნიჭი ხელოვნებაში, როგორიცაა ხატვა, პიანინოზე დაკვრა და ა.შ. 1949 წელს მშობლების დაჟინებული თხოვნით ჩაირიცხა ჯოუნსის დასავლურ მონმაუზის ბიჭების სკოლაში პონტიპულში, უელსი. ჰოპკინზმა ჯოუნსის სკოლაში ისწავლა ხუთი სემესტრი, შემდეგ კი გააგრძელა სწავლა ქოუბრიჯის საშუალო სკოლაში, ქოუბრიჯი, უელსი[6].

15 წლის ასაკში ჰოპკინზი შეხვდა რიჩარდ ბარტონს. სწორედ მან შთააგონა და ხელი შეუწყობა ჰოპკინზ მსახიობობაში. საბოლოოდ, 1957 წელს, ჰოპკინზმა დაამთავრა მუსიკისა და დრამის სამეფო ვალიური კოლეჯი[7], კარდიფში, უელსი. ორწლიანი არმიაში მსახურობის შემდეგ, იგი გაემგზავრა ლონდონში, სადაც დაიწყო მომზადება დრამატული ხელოვნების სამეფო აკადემიაში.[8]

1965 წელს, რეპერტუარის შემდეგ, ჰოპკინზი შეამჩნია ლოურენს ოლივიემ, რომელმაც შესთავაზა მას ეროვნული სამეფო თეატრის წევრობა[7]. ჰოპკინზი რა თქმა უნდა დათანხმდა შემოთავაზებას, შემდეგ კი ოლივიერის შემცვლელიც კი გახდა.

მიუხედავად წარმატებისა თეატრში, ჰოპკინზი დაიღალა ერთი და იგივე როლების შესრულებით. მას ჰქონდა ლტოლვა კინომსახიობობისკენ. 1968 წელს მან განასახიერა რიჩარდ I ფილმში „ლომი ზამთარში. მასთან ერთად ფილმში თამაშობდნენ პიტერ ო'ტული, კათრინ ჰეპბერნი და ჯეიმზ ბონდის ვარსკვლავი ტიმოტი დალტონი, რომელმაც განასახიერა საფრანგეთის მეფე ფილიპ II.

მიუხედავად თეატრში მიღწეული წარმატებებისა (აღსანიშნავია ეროვნულ თეატრში შესრულებეული ლამბერტ ლე როუქსის როლი დევიდ ჰეირისა და ჰოვარდ ბრენტონის სპეკტაკლში პრავდა, ასევე ენტონის როლი ენტონი და კლეოპატრაში ჯუდი დენჩთან ერთად), იგი თანდათან ანებებდა თავს თეატრალურ მსახიობობას და გადადიოდა ტელე და კინო სამყაროში. მისი დებიუტი შედგა 1967 წელს ბი-ბი-სის ტელეგადაცემაში – მწერი მის ყურში, სადაც მან ითამაშო მოკლე ეპიზოდში. ჰოპკინზის სატელევიზიო კარიერის პირველი ნაბიჯებიდან განსაკუთრებით დასამახსოვრებელია პიერ ბეზუხოვის როლი სატელევიზიო სერიალში ომი და მშვიდობა (1972), რომელიც გადაღებულია ლევ ტოლსტოის ამავე სახელწოდების რომანის მიხედვით. ამის შემდეგ მას მოუწია შეგუება დიდ კარიერასთან, მრავალ ოვაციასა და მოგებულ ჯილდოებთან. ჰოპკინზ მიანიჭეს ბრიტანული იმპერიის სარდლის წოდება 1987 წელს, ხოლო 1993 წელს რაინდ-ბაკალავრიის წოდება.[9][10] 1996 წელს ჰოპკინზი დააჯილდოეს საპატიო ამხანაგობისთვის უელსის უნივერსიტეტმა[11], ლამპეტერი.

ჰოპკინზმა განაცხადა, რომ ველომრბოლელ ბერტ მონროს განსახიერება 2005 წლის ფილმში „მსოფლიოს უსწრაფესი ინდიელი“ იყი ყველაზე სასიამოვნო და ადვილი როლი, რაც მას ოდესმე უთამაშია, რადგან მათ შორის საკმაო მსგავსება მოიძებნებოდა.[12]

2006 წელს ჰოპკინზი გახდა ოქროს გლობუსის სესილ ბ. დემილის ჯილდოს მფლობელი სიცოცხლეში მიღწეული წარმატებებისთვის[13]. 2008 წელს იგი დაჯილდოვდა ბრიტანული აკადემიის ფილმების დაჯილდოების ამხანაგობის ჯილდოთი[14].

ჰოპკინზმა განასახიერა ოდინი ფილმ თორში, რომელიც Marvel Comics-ის ადაპტაციაა და გამოვიდა 2011 წელს.[15] 2010 წლის 24 თებერვალს გახდა ცნობილი, რომ ჰოპკინზი შეასრულებდა მთავარ როლს ზებუნებრივ თრილერში რიტუალი. მან ითამაშა მღვდლის როლი, რომელიც არის "ეგზორციზმის ექპერტი და მისი მეთოდებიც არ არის აუცილებლად ტრადიციული".[16]

მსახიობობის სტილი

რედაქტირება
 
ანგუს ბარის როლში ფილმ თენდებაში

ჰოპკინზი ცნობილია თავისი როლებისთვის წინასწარ საფუძვლიანი მზადებით. ერთ-ერთ ინტერვიუში მან ახსენა, რომ ერთხელ პროექტისთვის მზადებაში, მან სცენარის მწკრივებს იმდენჯერ გადაავლო თვალი, რამდენჯერაც საჭირო იყო (ზოგჯერ რიცხვი 200–საც აჭარბებს), ანუ იქამდე, სანამ წაკითხული მწკრივები მისთვის ბუნებრივად არ იჟღერებდა. სწორედ ამის შემდეგ შეეძლო მას "გაეკეთებინა ის ფიქრის გარეშე". სწორედ ეს აძლევს მას საშუალებას როლი განასახიეროს თითქმის სრულიად ბუნებრივად, რაც ნიღბავს მის მიერ წინასწარ გაწეული მოსამზადებელი სამუშაოს მასშტაბს. მიუხედავად იმისა, რომ ეს მას გარკვეული ფრთხილი იმპროვიზაციის საშუალებას აძლევს, ამის გამო მას ხშირად მოსვლია კონფლიქტი რეჟისორთან, რომელიც სცენარისგან გადახვევას ინდომებს, ან მსახიობისგან გადაჭარბებული რაოდენობის დუბლების გადაღებას მოითხოვს. ჰოპკინზის თქმით, სცენაზე მუშაობის დასრულების შემდეგ, ის უბრალოდ სრულიად ივიწყებს მისი დიალოგის მწკრივებს. სხვა მსახიობები, როგორც წესი, საკუთარ პარტიას წლობით არ ივიწყებენ.[17] რიჩარდ ატენბოროს, რომელმაც ჰოპკინი ხუთ სხვადასხვა ფილმში გადაიღო, 1993 წლის ფილმში "ჩრდილების ქვეყანა" გადაღებისას უკიდურესად გაუჭირდა ჰოპკინზისა და დებრა უინგერის წყვილის ერთმანეთთან შეწყობა, ამ უკანასკნელის განსხვავებული მიდგომის გამო. მაშინ როდესაც ჰოპკინზი გამეორებების მინიმუმამდე დაყვანას ამჯობინებდა, სპონტანურობის მიღწევის მიზნით, უინგერი შეუწყვეტლივ მეცადინეობდა. ამ პრობლემის გადაჭრისთვის, ჰოპკინზის ადგილს ვინგერთან მეცადინეობისას ატენბორო იჭერდა, ხოლო ჰოპინსი ბოლო მცდელობისას შემოჰყავდათ გადაღებამდე. რეჟისორი აღფრთოვანებული იყო ჰოპკინზის "არაჩვეულებრივი ნიჟით დაგარწმუნოს, როდესაც მას უსმენ, რომ ეს მწკრივი მას მხოლოდ ერთხელ აქვს ნათქვამი. ეს გასაოცარი ჯილდოა."

ამასთან ერთად, ჰოპკინზ მიმბაძველობის ნიჭი. იგი ახამებს თავის ვალიურ აქცენტს იმ აქცენტთან, რომელსაც პერსონაჟი მოითხოვს. მან დუბლირება გაუკეთა მისი ბოლო დამრიგებლის, ლოურენს ოლივიერის ხმას, დამატებით სცენებში ფილმ სპარტაკის 1991 წლის რემეიკში. მისი ინტერვიუ 1998 წლის ხელახლა გამოშვებულ ბრიტანული სატელევიზიო ჩეთ შოუში პარკინსონი იყო კომიკოსი ტომი კუპერის განსახიერება.

ჰანიბალ ლექტერი

რედაქტირება
 
ენტონი ჰოპკინზი ჰანიბალ ლექტერის როლში

ჰოპკინზის ყველაზე ცნობილი როლია კანიბალიზმის მიმდევარი სერიული მკვლელი, ჰანიბალ ლექტერი, ფილმში კრავთა დუმილი, რისთვისაც ჰოპკინზმა მიიღო კინოაკადემიის ჯილდო მამაკაცის საუკეთესო როლისთვის 1992 წელს, ჯუდი ფოსტერთან ერთად, რომელმაც აიღო ჯილდო ქალის საუკეთესო როლისთვის. ფილმი ასევე დაჯილდოვდა ნომინაციებში საუკეთესო ფილმი, საუკეთესო რეჟისორი და საუკეთესო ადაპტირებული სცენარი. ეს არის ყველაზე მოკლე შესრულება, რომელმაც მიიღო ოსკარი. ჰოპკინზი გამოჩნდა ეკრანზე მხოლოდ 16 წუთის განმავლობაში. მან ხელახლა განასახიერა ლექტერი ფილმებში ჰანიბალი და წითელი დრაკონი. კრავთა დუმილში განსახიერებული ჰანიბალ ლექტერი აღიარებულია ყველაზე საშიშ ბოროტმოქმედად ამერიკულ ფილმების ინსტიტუტის მიერ.[18] იმ დროს როდესაც მას შესთავაზეს ამ როლის თამაში, ჰოპკინზი ბრუნდებოდა ლონდონის სცენაზე მ. ბატერფლაის შესრულებით. ჰოლივუდში რამდენიმეწლიანი მოღვაწეობის შემდეგ იგი დაბრუნდა ბრიტანეთში.

ჰოპკინზმა ითამაშო პორტრეტული ბოროტმოქმედი ტომას ჰარისის პირველ სამი ნოველის ადაპტაციაში. ავტორი ძალიან კმაყოფილი იყო მისი პერსონაჟის ჰოპკინზისეული პორტრეტის ხატვით. მიუხედავად ყველაფრისა, ჰოპკინზმა განაცხადა, რომ ფილმ წითელი დრაკონში იგი ბოლოჯერ შეასრულებდა ამ პერსონაჟს, ამიტომ იგი აღარ გამოჩენილია შემდეგ სერიაში – ჰანიბალი – აღსავალი

პირადი ცხოვრება

რედაქტირება
 
ჰოპკინზი 2010 წლის ტორონტოს საერთაშორისო კინოს ფესტივალზე

2007 წელს ჰოპკინზი ხელახლა გადავიდა საცხოვრებლად აშშ-ში. პირველად იგი ჩავიდა ამერიკაში 1970–იან წლებში ფილმების კარიერის გასაუმჯობესებლად, მაგრამ 1980–იან წლებში ბრიტანეთში დაბრუნდა. 1990–იან წლებში მიღწეული წარმატებების გამო, ჰოპკინმა გადაწყვიტა კვლავ ამერიკაში დაბრუნება. 2000 წლის 12 აპრილს ჰოპკინზი გახდა ამერიკის სრულუფლებიანი მოქალაქე, რაც ქვეყნის გარშემო 3000 მილიანი სახმელეთო მოგზაურობით აღნიშნა[11].

ჰოპკინზი დაქორწინებულია სამჯერ. მისი პირველი ორი ცოლი ივნენ პეტრონელა ბარკერი (1967–1972) და ჯენიფერ ლინტონი (1973–2002). დღესდღეობით ჰოპკინზი დაქორწინებულია კოლუმბიაში დაბადებულ სტელა აროიავიზე. პირველი ცოლიდან მას ჰყავს ქალიშვილი, აბიგაილ ჰოპკინზი (დ. 20 აგვისტო, 1968), რომელიც არის მსახიობი და მომღერალი.

მას აქვს შეთავეზებული მისი მხარდაჭერა სხვადასხვა ქველმოქმედებებსა და მოწოდებებში, აღსანიშნავია ისტორიული ადგილებისა და ლამაზი ბუნების ეროვნული მეურვეობის პრეზიდენტად გახდომა. იგი აგროვებს მარაგს სნოუდონიას ეროცვნული პარკის დასაცავად და მხარს უჭერს მეურვეობის ძალისხმევას, რომ შეიძინას სნოუდონის ნაკვეთები. წიგნი, რომელიც აღნიშნავს ამ ძალისხმევას, "ენტონი ჰოპკინზის სნოუდონია", გამოუშვა გრაჰამ ნობლისთან ერთად. ჰოპკინზი, რომელსაც შეუძლია ილაპარაკოს ცოტა ვალიურად, ასევე მხარს უჭერს სხვადასხვა ფილანტროპიულ ჯგუფებს. იგი არის ასევე მოხალისე მასწავლებელი რუსკინის მსახიობობის სკოლაში სანტა მონიკაში, კალიფორნია, სადაც იგი ცხოვრობს.

ჰოპკინზი თვითგაცნობიერებული ალკოჰოლიკია. იგი დადიოდა 12-ეტაპიან შეხვედრებზე ალკოჰოლისკენ მიდრეკილების შესაჩერებლად[19]. სწორედ ამის დახმარებით, 1975 წელს, ჰოპკინზმა შეწყვიტა ალკოჰოლის სმა. ჰოპკინზის თქმით TMZ-სთან 2010 წლის ოქტომბერს, იგი არის ვეგეტარიანელი. 2008 წელს იგი დაკავებული იყო წონის დაკლების პროგრამით და უკვე 2010 წლისთვის მან დაიკლო 80 გირვანქა (დაახლ. 36 კგ)[20]

ჰოპკინზი ცნობილია, როგორც ხუმარა გადასაღებ მოედანზე, ეპიზოდის გადაღებამდე ძაღლივით ყეფს, რითაც გარშემომყოფთა ხასიათს ახალისებს, 2007 წლის 9 აპილს ჯეი ლენოს საღამოს შოუზე გაშვებული ინტერვიუს თანახმად

ჰოპკინზი არის გამოჩენილი წევრი გრინპისის გარემოს დაცვის ჯგუფისა. 2008 წლის დასაწყისში, მან გაახმოვანა ტელევიზიური რეკლამა, რომელიც აპროტესტებს იმ ფაქტს, რომ იაპონელები კვლავ აგრძელებენ ვეშაპებზე ნადირობას.[21] ჰოპკინზი არის RAPt-ის (განარკომანებული პატიმრების რწმენის რეაბილიტაცია) პარტნიორი. 1992 წელს მან პირველად დააწყენიბა ინტენსიური ნარკოტიკებისა და ალკოჰოლის რეაბილიტაცია დაუნვაივის ციხის პატიმრებს.

ჰოპკინზი არის ტომი კუპერის თაყვანისმცემელი. 2008 წლის 23 თებერვალს ტომი კუპერის საზოგადოების მფარველის სახელით საზეიმოდ გახსნა კუპერის სამახსოვრო ძეგლი მის მშობლიურ ქალაქ კერფილში. ცერემონიისთვის, ჰოპკინზმა დაიხურა საფირმო ნიშანი ფესკა და შეასრულა კომიკური რუტინა.[22]

სხვა ნამუშევრები

რედაქტირება

ჰოპკინზი არის ნიჭიერი პიანისტი. 1986 წელს, მან გამოუშვა სინგლი, სახელად "დაშორებული ვარსკვლავი". სინგლმა აიღო 75-ე ადგილი ბრიტანეთის ჩარტში. 2007 წელს ჰოპკინზმა განაცხადა, რომ დროებით უნდოდა სცენას მოშორებოდა და მსოფლიოს გარშემო ემოგზაურა.[23] მას ასევე აქვს დაწერილი მუსიკა საკონცერტო დარბაზებისათვის სტეფან ბარტონთან თანამშრობლობით. ეს კომპოზიციები შეიცავს "დროის ნიღაბს", რომლის მსოფლიო პრემიერა გაიმართა დალასის სიმფონიურ ორკესტრში 2008 წლის ოქტომბერში. ასევე აღსანიშნავია კომპოზიცია "შიზოიდური სალსა".

1996 წელს, ჰოპკინზმა გამოუშვა პირველი ფილმი აგვისტო, რომელიც გადაღებულია თავისი რეჟისორობით. ფილმის სცენარი არის ჩეხოვის ნაწარმოების, ბიძა ვანიას ვერსია. მან პირველად დაწერა სცენარი ექსპერიმენტული დრამის, პროპელერის მრეცხავისასთვის, რომლის პრემიერა გაიმართა სანდენსის ფილმების ფესტივალზე 2007 წელს..

ჰოპკინზი არის ფანი ბი-ბი-სის სიტოკომისა (სიტუაციური კომედია) მხოლოდ სულელები და ცხენები, და ერთხელ მან აღნიშნა, თუ როგორ უნდოდა ამ სერიალში თამაში. მწერალმა ჯონ სულივანმა წაიკითხა ეს ინტერვიუ და თავის გონებაში შექმნა ჰოპკინზის მსგავსი პერსონაჟი დენი დრისკოლი, ადგილობრივი ბოროტმოქმედი. ახალი სერიების გადაღება, რომელშიც უნდა ეთამაშა ჰოპკინზ, დაემთხვა კრავთა დუმილის გადაღებას, ამიტომ შეუძლებელი გახდა, რომ ჰოპკინზ ეთამაშა ბი-ბი-სის სიტკომში. ჰოპკინზმა როლი დაუთმო თავის მეგობარს როი მარსდენის.[24]

ჰოპკინზ ნათამაშები აქვს ბევრი ცნობილი ისტორიული და გამოგონილი პერსონაჟი, მათ შორის:

ჯილდოები

რედაქტირება

ენტონი ჰოპკინზი არის ოსკარის მფლობელი მსახიობი, რომელსაც ასევე მოგებული აქვს 37 სხვა ჯილდო და წარდგენილია 30 ნომინაციაზე.

კრავთა დუმილით მოგებულ ოსკართან ერთად, ჰოპკინზი ნომინირებულია შემდეგი ფილმებისთვის: დღის ნარჩენები (1993), ნიქსონი (1995) და ამისტადი (1997).

ჰოპკინზმა მიიღო ბრიტანული აკადემიის ფილმების დაჯილდოების ჯილდო საუკეთესო პირველხარისხოვანი მამაკაცის როლისთვის 1973 წელს პიერ ბეზუხოვის შესრულებით ბი-ბი-სის ტელესერიალში ომი და მშვიდობა, ამასთან მას 1991 და 1993 წლებში აქვს მოგებული ჯილდოები იგივე კატეგორიაში ფილმებისთვის კრავთა დუმილი და ჩრდილების ქვეყანა. ამავე კატეგორიაში მან მიიღო ნომინაციები მაგიისა და დარჩენილი დღისთვის, ხოლო კატეგორიაში საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ფილმისთვის ლომი ზამთარში.

ჰოპკინზმა მოიგო ემის პრემია მისი როლისთვის ფილმებში The Lindbergh Kidnapping Case და ბუნკერი, ასევე აქვს მიღებული ემის ნომინაციები ფილმებისთვის პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი და დიდი პერსპექტივები.[25] მან მოიგო ჯილდო რეჟისორობისათვის და მსახიობებისათვის ფილმით პროპელერის მრეცხავი, შვეიცარიაში, ლოკარნოს საერთაშორისო ფილმების ფესტივალზე.

ჰოპკინზი გახდა ბრიტანეთის სატელევიზიო და კინო ხელოვნების აკადემიის პარტნიორი ნარინჯისფერ ბრიტანულ აკადემიის ფილმების ფესტივალზე 2008 წლის თებერვალში.[26]

1979 წელს ენტონი გახდა მუსიკის სამეფო აკადემიის საპატიო წევრი.[27]

ფილმოგრაფია

რედაქტირება

ენტონი ჰოპკინზის ფილმოგრაფია ითვლის 110–ზე მეტ ფილმს, ამათგან უდიდეს ნაწილში მთავარი ან მეორეხარისხოვანი როლი აქვს ნათამაშები, მცირე ნაწილი კი საკუთარი რეჟისურითაა გადაღებული. ჰოპკინზი რამდენიმე ფილმის კომპოზიტორიცაა, ასევე პროდიუსერიც და სცენარის ავტორიც.

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
 
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
  1. ჰოპკინზი 'უდიდესი ბრიტანელი მსახიობი'. News.bbc.co.uk (2005-08-16). ციტირების თარიღი: 2008-10-29.
  2. ენტონი ჰოპკინზის ბიოგრაფია. Tiscali.co.uk (2008-10-29). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-02-07. ციტირების თარიღი: 2008-10-29.
  3. ენტონი ჰოპკინზი – ბიოგრაფია. Imdb.com. ციტირების თარიღი: 2008-10-29.
  4. ენტონი ჰოპკინზი. guardian.co.uk. ციტირების თარიღი: 2008-10-29.
  5. ინტერვიუს დასაწყისი მსახიობების სტუდიის შიგნით, 2007
  6. ენტონი ჰოპკინზი: ჩემი ცხოვრება სურათებში Daily Mail Retrieved 06 January, 2011
  7. 7.0 7.1 სერ ენტონი ჰოპკინზის პორტრეტი The Telegraph Retrieved Thursday 06 January 2011
  8. მუქი და ქარბუქიანი რაინდი The Guardian Retrieved 06 January, 2011
  9. ბი-ბი-სი - უელსი - ხელოვნება - საუკეთესო 10 ვალიელი მსახიობები: ენტონი ჰოპკინზი BBC Retrieved January 2, 2010
  10. მსახიობ ენტონი ჰოპკინზ მიენიჭა რაინდის წოდება დედოფალ ელიზაბედისგან დაარქივებული 2012-10-01 საიტზე Wayback Machine. Chicago Tribune (23 თებერვალი, 1993)
  11. 11.0 11.1 BBC - Wales - Arts - Anthony Hopkins biography BBC Retrieved January 2, 2010
  12. მსოფლიოს უსწრაფესი ინდიანი. Solarnavigator.net. ციტირების თარიღი: 2007-05-21.
  13. სიცოცხლეში მიღწეული წარმატებების ღირსება სერ ენტონისთვის BBC News (17 ნოემბერი, 2005)
  14. ბრიტანული აკადემიის ფილმების დაჯილდოება 2008: გამარჯვებულები BBC News (10 თებერვალი, 2008)
  15. მაიკლ ფლემინგი (30 ოქტომბერი 2009). „ენტონი ჰოპკინზი არჩეულია ფილმში თორი. Variety. ციტირების თარიღი: 31 ოქტომბერი 2009.
  16. ენტონი ჰოპკინზი ითვისებს დემონურ ძალევს ფილმში რიტუალი. HeatVision. The Hollywood Reporter (24 თებერვალი 2010). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-02-28. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი 2010.
  17. "ენტონი ჰოპკინზი: ლექტერი და მე" — წითელი დრაკონი DVD ინტერვიუ
  18. ამერიკის ფილმების ინსტიტუტის 100 წელი...100 გმირი & ბოროტმოქმედი. AFI.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-10-23. ციტირების თარიღი: 2007-05-21.
  19. Close (5 დეკემბერი 1998). „უსაზღვრო მეურვე: მუქი და ბობოქარი რაინდი“. The Guardian. London. ციტირების თარიღი: 17 ოქტომბერი 2009.
  20. „კრავთა დუმილი - ენტონი ჰოპკინზი იკლებს 80 გირვანქას“. Motley Health. ლონდონი. ციტირების თარიღი: 11 ნოემბერი 2010.
  21. გრინპისი ანტი ვეშაპებზე ნადირობის ვიდეო. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-10-05. ციტირების თარიღი: 2009-07-23.
  22. ბი-ბი-სის სიახლეები: ტომი კუპერის ძეგლი საზეიმოდ გაიხსნა
  23. გაერთიანებული პრესა. (3 December 2007) De gira como pianista.[მკვდარი ბმული]
  24. კლერკი, სტივ (1998). მხოლოდ სულელები და ცხენები. ბი–ბი–სის წიგნები, გვ. 125. ISBN 0-563-38445-X. 
  25. ენტონი ჰოპკინზი: ჯილდოები. IMDb. ციტირების თარიღი: 2007-05-21.
  26. ნარინჯისფერი ბრიტანული აკადემიის ფილმების ფესტივალი. BAFTA. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-06-11. ციტირების თარიღი: 2008-06-17.
  27. მუსიკის სამეფო აკადემიის საპატიო წევრები. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-03-17. ციტირების თარიღი: 14 იანვარი 2011.