ეგვიპტის პირველი დინასტია

ეგვიპტის პირველი დინასტია (ან დინასტია I; ძვ.წ. 3100 – ძვ.წ. 2890) მოიცავს გაერთიანებული ეგვიპტის მეფეთა პირველ სერიას. მათი მმართველობა უშუალოდ მოსდევს ზემო და ქვემო ეგვიპტის გაერთიანებას, რომლებიც სავარაუდოდ ფარაონმა ნარმერმა გააერთიანა. მათი მმართველობა აღნიშნავს ეგვიპტის ისტორიული დროის დასაწყისს. პირველი დინასტია არის ეგრეთწოდებულია არქაული პერიოდის ორი დინასტიიდან ერთ-ერთი.

ეგვიპტის პირველი დინასტია
←   ← ძვ.წ. 3100–ძვ.წ.  2890 →
{{{საერთო სახელი}}}-ს მდებარეობა ნარმერის ფილა
დედაქალაქი		თინისი
მთავრობა		მონარქია
ისტორიული ერა		არქაული პერიოდი
-	შეიქმნა	ძვ.წ. 3100
-	გაუქმდა	ძვ.წ.  2890

ძველი ეგვიპტის დინასტიები წინადინასტიური • I დინასტია (ძვ.წ. 3050–2890) • II დინასტია (ძვ.წ. 2890–2686) ძველი სამეფო • III დინასტია (ძვ.წ. 2686–2613) • IV დინასტია (ძვ.წ. 2613–2498) • V დინასტია (ძვ.წ. 2498–2345) • VI დინასტია (ძვ.წ. 2345–2181) პირველი გარდამავალი • VII დინასტია (ძვ.წ. 2181–2160) • VIII დინასტია (ძვ.წ. 2181–2160) • IX დინასტია (ძვ.წ. 2160–2130) • X დინასტია (ძვ.წ. 2130–2040) • ადრეული XI დინასტია (ძვ.წ. 2134–2061) შუა სამეფო • გვიანი XI დინასტია (ძვ.წ. 2061–1991) • XII დინასტია (ძვ.წ. 1991–1803) • XIII დინასტია (ძვ.წ. 1803–1649) • XIV დინასტია (ძვ.წ. 1705–1690) მეორე გარდამავალი • XV დინასტია (ძვ.წ. 1674–1535) • XVI დინასტია (ძვ.წ. 1660–1600) • აბიდოსის დინასტია (ძვ.წ. 1650–1600) • XVII დინასტია (ძვ.წ. 1650–1549) ახალი სამეფო • XVIII დინასტია (ძვ.წ. 1549–1292) • XIX დინასტია (ძვ.წ. 1292–1189) • XX დინასტია (ძვ.წ. 1189–1077) მესამე გარდამავალი • XXI დინასტია (ძვ.წ. 1069–945) • XXII დინასტია (ძვ.წ. 945–720) • XXIII დინასტია (ძვ.წ. 837–728) • XXIV დინასტია (ძვ.წ. 732–720) • XXV დინასტია (ძვ.წ. 732–653) გვიანი პერიოდი • XXVI დინასტია (ძვ.წ. 672–525) • XXVII დინასტია (აქემენიანთა 1-ლი პერიოდი) (ძვ.წ. 525–404) • XXVIII დინასტია (ძვ.წ. 404–398) • XXIX დინასტია (ძვ.წ. 398–380) • XXX დინასტია (ძვ.წ. 380–343) • XXXI დინასტია (აქემენიანთა მე-2 პერიოდი) (ძვ.წ. 343–332) ელინისტური პერიოდი • არგეადების დინასტია (ძვ.წ. 332–305) • პტოლემეების დინასტია (ძვ.წ. 305–30)

ფარაონები და ეგვიპტელთა სამშენებლო ტექნიკა

ინფორმაცია ამ დინასტიის შესახებ მიღებული რამდენიმე მონუმენტიდან და სხვა ობიექტებიდან, მათ შორი ყველაზე მნიშვნელოვანია ნარმერის ფილა და ნარმერის კვერთხისთავი. პირველი ორი დინასტიის შესახებ დეტალური ინფორმაცია და ჩანაწერები არ შემონახულა, გარდა პალერმოს ჰქვია. სწორედ მათ შემდეგ იეროგლიფები სრულად განვითარდა და მომდევნო სამი ათასი წლის შემდეგ მათში მხოლოდ მცირე ცვლილებებიღა შევიდა.

ფარაონების მასიური სამარხებში აბიდოსში და ნაქადაში, გარდა ამისა, სასაფლაოებში საქარაში და ჰელუანიში მემფისთან ახლოს, კარგად ჩანს მათი მშენებლობების სტრუქტურები, ისინი ძირითადად ხეს და ტალახის აგურებს იყენებდნენ. ასევე მცირე რაოდენობით იყენებდნენ ქვას, უმეტესად კედლებისა და იატაკის მშენებლობაში. ისინი ქვას მასიურად იყენებდნენ ორნამეტსების დასამზადებლად და ჭურჭლის დასამზადებლად, თუმცა სკულპტურების შესაქმნელად ქვას იშვიათად იყენებდნენ. იალღუნი - მერქნიან მცენარეთა ამ გვარის მარილის კედრით აშენებდნენ ნავებს, რომლებიც აბიდოსის ნავების სახელითაა ცნობილი. იმ დროინდელი ხის დამუშავების ერთ-ერთი ადგილობრი ტექნიკა იყო ჭრილი და შვერილის შეერთება (მუხლის გაკეთება). ამ ტექნიკის თანახმად ხის ერთ ნაჭერს თავში უკეთდება შრილი, ხოლო მეორე ხის ნაჭერს კი შვერილი, ისინი ერთმანეში ჯდება, რის შედეგადაც გადაბმის ადგილი იღებს მუხლის ფორმას. ჭრილი და შვერილის შეერთების ვარიანტები ხმელთაშუა ზღვის და ეგვიპტის გემთმშენებლობაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ტექნიკა გახდა.

ადამიანთა მსხვერპლად შეწირვა

ადამიანთა მსხვერპლად შეწირვა პრაქტიკულად სამგლოვიარო რიტუალის ნაწილი იყო, რომელიც პირველი დინასტიის ყველა წევრთან არის დაკავშირებული. ეს რიტუალი თვალნათლივ არის დემონტრირებული პირველი დინასტიის წევრების სამარხებში. გარდაცვლილ ფარაონს მსხვერპლად მისივე მსახურებს სწირავდნენ, რომლებსაც ფარაონის ნეშტის სიახლოვეს კრძალავდნენ. ადამიანებთან ერთად გარდაცვლილ ფარაონს მსხვერპლად ცხოველებსაც სწირავდნენ. ფარაონ ჯერის საფლავში ფარაონთან ერთად დასაფლავებულია 338 პიროვნება, რომლებიც ფარაონს ჯერის მსხვერპლად შესწირეს. მსხვერპლად სწირავდნენ ადამიანებსაც და ცხოველებსად. მათ სჯეროდათ, რომ ყველა მსხვერპლი ფარაონს სიკვდილის შემდეგ, მეორე ცხოვრებაში დაეხმარებოდა. უცნობი მიზეზების გამო, დინასტიისთან ერთად დასრულდა. მსხვერპლშეწირვა უშებტიმ ჩაანაცვლა, სწორედ უშებტი ეხმარებოდა ფარაონს იმ სამუშაოში, რომელიც ფარაონს მეორე ცხოვრებაში ელოდა.

მმართველები

ეგვიპტის ისტორიის მიხედვით პირველი დინატიის მმართველები იყვნენ:

პირველი დინასტია

სახელი	კომენტარი	თარიღი	ხანგრძლივობა
ნარმერი	სავარაუდოდ ნარმერი იგივე მენესია, რომელმაც გააერთიანა ზემო და ქვემო ეგვიპტე	ძვ.წ. 3150/3130 - 3050
ჰორ აჰა		ძვ.წ. 3080 ± 30
ჯერი		ძვ.წ. 3073–3036	41 წელი
ჯეტი		ძვ.წ. 3008–2975?
მერნეიტი	დენის დედა	ძვ.წ. 3008? 2946–2916
დენი	პირველი ფარაონი ოქროს ჰორუსის სახელით	ძვ.წ. 2975–2935 ან ძვ.წ. 2928–2911	19-დან 50 წლამდე
აჯიბი		ძვ.წ. 2916–2896	20 წელი
სემერხეტი		ძვ.წ. 2912–2891	20 წელი
კაა		ძვ.წ. 2906–2886	30 წელი

შესაძლო ფარაონები

სახელი	კომენტარი	თარიღი	ხანგრძლივობა
სენეფერკა	სავარაუდოდ იმეფა მცირე დროით	ძვ.წ. 2900	მცირე ხნით
ჰორუს-ბა	სავარაუდოდ იმეფა მცირე დროით	ძვ.წ. 2900	მცირე ხნით

შეიშვნა: მონაცემები ფარაონთა მმართველობის წლების შესახებ აღებულია ვიკიპედიის ინგლისურენოვანი გვერდიდან.

იხილეთ აგრეთვე

• მენესი
• XXIX დინასტია
• ჰორ აჰა
• ნექტანებ I
• XXXI დინასტია

ლიტერატურა

• კურტი, ამელი (1995), ანტიკური ახლო აღმოსავლეთი: ძვ.წ. 3000–330, ლონდონი: რუტლიჯი, ISBN 978-0-415-01353-6, http://books.google.co.uk/books?id=K-wOAAAAQAAJ.
• შოუ, იანი (2000), ოქსფორდის ანტიკური ეგვიპტის ისტორია, ოქსფორდი: ოქსფორდის უნივერსიტეტის პრესა, ISBN 0-19-280458-8, http://books.google.co.uk/books?id=092jP1lBhtoC

რესურსები ინტერნეტში

• ეგვიპტის პირველი დინასტია
• ეგვიპტის ძველი სამეფოს დინასტიები
• 1-ლი დინასტია ძვ.წ. ±3000 - ძვ.წ. 2800
• ანტიკური ეგვიპტე ძვ.წ. 6000 - ძვ.წ. 2686 დაარქივებული 2014-07-05 საიტზე Wayback Machine.
• დინასტიები I და II, ეგვიპტის გაერთიანება დაარქივებული 2019-04-05 საიტზე Wayback Machine.
• ეგვიპტე: ისტორია - ფარაონების I დინასტია
• ანტიკური ეგვიპტის დინასტიები და სამეფოები დაარქივებული 2014-07-10 საიტზე Wayback Machine.
• სად და როგორ შეიქმნა ეგვიპტის პირველი დინასტია
• ეგვიპტის დინასტიები და მათი მმართველობის წლები
• მეცნიერებმა პირველი დინასტიის თაიმლაინი გადაწერეს

სქოლიო

წინამორბედი: არც ერთი

ეგვიპტის ფარაონთა დინასტია  ძვ.წ. 3100 – ძვ.წ.  2890

შემდეგი: II დინასტია