ალექსანდრე კოტრიკაძე
ალექსანდრე კოტრიკაძე (დ. 3 დეკემბერი, 1930, თბილისი — გ. 1999) — ქართველი და საბჭოთა ფეხბურთელი და ფეხბურთის მწვრთნელი. თამაშობდა ნახევარმცველისა და თავდამსხმელის პოზიციაზე. იცავდა თბილისის „სპარტაკისა“ და თბილისის „დინამოს“ ღირსებას. საბჭოთა კავშირის სპორტის ოსტატი (1954).[3] საქართველოს სსრ დამსახურებული მწვრთნელი (1966).[4][5] სერგო კოტრიკაძის უფროსი ძმა.
_%E2%80%94_FC_Dinamo_Tbilisi_Forward_(1952%E2%88%921959).png) | |||
| პირადი მონაცემები | |||
|---|---|---|---|
| სრული სახელი | ალექსანდრე პარმენის ძე კოტრიკაძე [1][2] | ||
| დაბადების თარიღი | 3 დეკემბერი, 1930 | ||
| დაბადების ადგილი |
ტფილისი, საქართველოს სსრ, ამიერკავკასიის სფსრ, სსრ კავშირი | ||
| გარდაცვალების თარიღი | 1999 | ||
| გარდაცვალების ადგილი | თბილისი, საქართველო | ||
| სიმაღლე | 173 სმ | ||
| სათამაშო პოზიცია | თავდამსხმელი | ||
| პროფესიონალური კარიერა* | |||
| წლები | გუნდი | მატჩი | (გოლი) |
| 1951 | სპარტაკი თბ. | 5 | (0) |
| 1952–1959 | დინამო თბ. | 116 | (11) |
| სამწვრთნელო კარიერა | |||
| 1961 | დინამო თბილისი (მწვრთნელი) | ||
| 1963–1965 | დინამო თბილისი (მწვრთნელი) | ||
| 1966 | დინამო თბილისი | ||
| 1967 | დილა გორი | ||
| 1968–1969 | მეტალურგი რუსთავი | ||
| 1970 | ტორპედო ქუთაისი | ||
| 1973 | დინამო თბილისი | ||
| 1980–1981 | გურია ლანჩხუთი | ||
| 1984–1986 | დინამო თბილისი (მწვრთნელი) | ||
| 1987 | გურია ლანჩხუთი | ||
| 1988–1989 | შევარდენი თბილისი | ||
|
* პროფესიონალურ კლუბებში გამოსვლა და გოლები მხოლოდ ეროვნული ლიგებისთვის იანგარიშება | |||
საკლუბო კარიერა
რედაქტირებაფეხბურთის თამაში დაიწყო 1946 წელს თბილისის 35-ე საფეხბურთო სკოლაში მწვრთნელ არჩილ კიკნაძესთან. თამაშობდა თბილისის „სპარტაკში“ (1951)[6] და თბილისის „დინამოში“ (1952–1959). „დინამოს“ შემადგენლობაში საკავშირო ჩემპიონატების 116 მატჩი ჩაატარა და თერთმეტჯერ აიღო მეტოქეთა კარი. ასევე, დინამოელთა მაისურით საკავშირო თასის ექვს მატჩში დაიცვა გუნდის ღირსება. ამას გარდა, თბილისელთა რიგებში 24 საერთაშორისო შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა და სამი ბურთი გაიტანა. გუნდთან ერთად იყო საკავშირო ჩემპიონატების ვერცხლისა (1953) და ბრინჯაოს (1959) მედლების მფლობელი.[7]
თბილისის „სპარტაკის“ ძირითად შემადგენლობაში საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატის ფარგლებში პირველად 1951 წლის 11 ივნისს, საკავშირო პირველობის მე-13 ტურის კალენდარულ მატჩში, კუიბიშევის „კრილია სოვეტოვის“ წინააღმდეგ გამოვიდა მინდორზე. შეხვედრა თბილისის „დინამოს“ სტადიონზე გაიმართა და მას 25 ათასი ფეხბურთის გულშემატკივარი დაესწრო. თბილისელებმა თამაში ასეთი შემადგენლობით დაიწყეს: გივი იოსელიანი, თეიმურაზ გუგუნავა, ნიკოლოზ გოგლიძე, აკაკი ხურციძე, თენგიზ კუბლაშვილი, მერაბ გამყრელიძე, არჩილ ბერძენიშვილი, ანატოლი ნორაკიძე, ზაურ კალოევი, ალექსანდრე კოტრიკაძე და ნიკოლოზ სიხარულიძე. დაპირისპირება ზაურ კალოევის მიერ შეხვედრის 63-ე წუთზე გატანილი ერთადერთი ბურთის წყალობით მასპინძელთა გამარჯვებით, ანგარიშით — 1–0 დამთავრდა.[8][9]
თბილისის „სპარტაკის“ მაისურით ბოლოჯერ იმავე წლის 18 სექტემბერს, საკავშირო ჩემპიონატის 30-ე ტურის კალენდარულ მატჩში, კიევის „დინამოს“ წინააღმდეგ ითამაშა. შეხვედრა ამჯერადაც თბილისის „დინამოს“ სტადიონზე გაიმართა და მას 12 ათასამდე ფეხბურთის გულშემატკივარი დაესწრო. მასპინძლებმა თამაში ასეთი შემადგენლობით დაიწყეს: ვლადისლავ ჟმელკოვი, თენგიზ კუბლაშვილი, ნიკოლოზ გოგლიძე, იური კატანოვი, ნიკოლოზ გაგნიძე, მერაბ გამყრელიძე, ედუარდ დალაქიანი, ანატოლი ნორაკიძე, ზაურ კალოევი, ალექსანდრე კოტრიკაძე და ნიკოლოზ სიხარულიძე. შეხვედრა კიეველთა გამარჯვებით, ანგარიშით — 3–0 დამთავრდა.[10][11]
თბილისის „დინამოს“ ძირითად შემადგენლობაში საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატების ფარგლებში პირველად 1953 წლის 25 აპრილს, საკავშირო პირველობის მე-2 ტურის კალენდარულ მატჩში, ლენინგრადის „ზენიტის“ წინააღმდეგ გამოვიდა მინდორზე. შეხვედრა თბილისის „დინამოს“ სტადიონზე გაიმართა და მას 40 ათასი ფეხბურთის გულშემატკივარი დაესწრო. დინამოელებმა თამაში ასეთი შემადგენლობით დაიწყეს: ვლადიმერ მარღანია, ვლადიმერ ელოშვილი, ნიკოლოზ გოგლიძე, იბრაჰიმ სარჯველაძე, რევაზ მახარაძე, ნიკოლოზ გაგნიძე, ალექსანდრე კოტრიკაძე, კონსტანტინე გაგნიძე, ზაურ კალოევი, ავთანდილ ღოღობერიძე და ავთანდილ ჭკუასელი. დაპირისპირება ავთანდილ ღოღობერიძის დუბლისა და ზაურ კალოევის გოლის წყალობით თბილისელთა გამარჯვებით, ანგარიშით — 3–1 დამთავრდა.[12][13]
თბილისის „დინამოს“ მაისურით ბოლოჯერ 1959 წლის 31 ოქტომბერს, საკავშირო ჩემპიონატის 22-ე ტურის კალენდარულ მატჩში, კუიბიშევის „კრილია სოვეტოვის“ წინააღმდეგ ითამაშა. შეხვედრა კუიბიშევის „დინამოს“ სტადიონზე გაიმართა და მას 20 ათასამდე ფეხბურთის გულშემატკივარი დაესწრო. დინამოელებმა თამაში ასეთი შემადგენლობით დაიწყეს: სერგო კოტრიკაძე, გივი ჩოხელი, ედუარდ თორაძე, ალექსანდრე კოტრიკაძე, ჯემალ ზეინკლიშვილი, შოთა იამანიძე, თენგიზ მელაშვილი, ვლადიმერ ბარქაია, ზაურ კალოევი, ავთანდილ ღოღობერიძე და მიხეილ მესხი. შეხვედრა თბილისელთა გამარჯვებით, ანგარიშით — 2–1 დამთავრდა. ბურთები კალოევმა და ზეინკლიშვილმა გაიტანეს.[14][15]
სამწვრთნელო კარიერა
რედაქტირება
1961 წლიდან სამწვრთნელო სამუშაოზეა. 1961, 1963–1965 და 1984–1986 წლებში იყო თბილისის „დინამოს“ გუნდის მწვრთნელი.[7] 1966 და 1973 წლებში „დინამოს“ მთავარი მწვრთნელი.[16][17] 1967 წელს გორის „დილას“, 1968–1969 წლებში რუსთავის „მეტალურგს“, ხოლო 1970 წელს ქუთაისის „ტორპედოს“ ედგა სათავეში.
1973 წელს ალექსანდრე კოტრიკაძის ხელმძღვანელობით თბილისის „დინამო“ საერთაშორისო ამხანაგური საფეხბურთო ტურნირის ე. წ. „კარაველას თასის“ — ტროფეო კოლომბინოს (ესპ. Trofeo Colombino de fútbol) გამარჯვებული ხდება.[18][19][20][21][22]
სამხრეთ ესპანეთის, კერძოდ, ანდალუსიის ზღვისპირა ქალაქი უელვა — თბილისის „დინამოსა“ და ესპანეთის, პორტუგალიისა და ინგლისის ჩემპიონებს, შესაბამისად — მადრიდის „ატლეტიკოს“, ლისაბონის „ბენფიკას“ და „დერბი ქაუნთის“ მასპინძლობს, რომელთაც ურთიერთშორის საერთაშორისო ამხანაგური საფეხბურთო ტურნირის რიგით მეცხრე გათამაშების გამარჯვებული უნდა გამოავლინონ. ნახევარფინალში თბილისელები შესანიშნავ სპორტულ ფორმაში მყოფ მადრიდის „ატლეტიკოს“ უპირისპირდებიან. მრავალი მცდელობის მიუხედავად, გუნდები ძირითად დროში ბურთის გატანას ვერ ახერხებენ და მატჩიც უგოლო ფრით — 0–0 მთავრდება. ინიშნება თერთმეტრიანების სერია, სადაც თბილისელთა მეკარე დავით გოგია ორი პენალტის აღებას ახერხებს და „დინამოს“ ფინალისკენ უკაფავს გზას. მეორე ნახევარფინალში „ბენფიკა“ „დერბი ქაუნთის“ ამარცხებს და ფინალში ქართულ კლუბს უპირისპირდება. გადამწყვეტი მატჩი მეტად დაძაბულად, ხისტად და საკმაოდ უხეშად წარიმართა, რის გამოც შეხვედრის მსაჯს რამდენჯერმე მოუხდა ყვითელი და ერთი წითელი ბარათის გამოყენებაც. საბოლოოდ თბილისის დინამოელები ლისაბონის „ბენფიკას“ ანგარიშით 3–1 ამარცხებენ, „კარაველას თასს“ ეუფლებიან და კლუბის არსებობის ისტორიაში პირველად ხდებიან ასეთი წარმომადგენლობითი ე.წ. „ოთხთა ტურნირის“ გამარჯვებულები.
ამონარიდი თბილისის „დინამოს“ ოფიციალურ საიტზე 2013 წლის 19 აგვისტოს გამოქვეყნებული ამ გამარჯვებისადმი მიძღვნილი საიუბილეო მილოცვიდან — „კარაველას თასი“:
|
„...დღეს 40 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც „დინამომ“ ესპანეთში, ქალაქ უელვაში კოლუმბის „კარაველას თასი“ მოიგო. „დინამომდე“ ამ თასს მადრიდის „რეალი“, მადრიდის „ატლეტიკო“ და „სან-პაულუ“ ფლობდნენ. აღსანიშნავია, რომ ეს იყო პირველი საერთაშორისო ტიტული ჩვენი გუნდისთვის. „დინამომ“ ნახევარფინალში მადრიდის „ატლეტიკო“ დაამარცხა (ძირითადი დრო 0:0 დასრულდა. პენალტების სერიაში „დინამომ“ 4:2 აჯობა მეტოქეს). ფინალში კი თბილისელებმა ლისაბონის „ბენფიკას“ 3:1 მოუგეს. გოლები გუცაევმა (2) და ყიფიანმა გაიტანეს.
„დინამომ“ ფინალში შემდეგი შემადგენლობით იასპარეზა: გოგია, ძოძუაშვილი, კანთელაძე, ჭელიძე, ხინჩაგაშვილი, მ. მაჩაიძე (წერეთელი), ებრალიძე, ასათიანი, გუცაევი, ყიფიანი (მჭედლიშვილი), ლ. ნოდია მწვრთნელი: ალექსანდრე კოტრიკაძე.“ |
1980–1981 და 1987 წლებში ლანჩხუთის „გურიას“,[4][5] 1988–1989 წლებში კი თბილისის „შევარდენის“ მთავარ მწვრთნელად მუშაობდა.[23]
მიღწევები
რედაქტირებასაკლუბო
რედაქტირება.svg){kind=small}
სამწვრთნელო
რედაქტირება- კარაველას თასის მფლობელი: 1973[24]
ფაქტები
რედაქტირებათბილისის „დინამოს“ შემადგენლობაში ალექსანდრე კოტრიკაძის ანგარიშზეა 11 გატანილი ბურთი. პირველი ბურთი მან 1953 წლის 7 აგვისტოს, საკავშირო ჩემპიონატის მე-19 ტურის კალენდარულ მატჩში, მოსკოვის „დინამოს“ ლეგენდარულ მეკარეს ლევ იაშინს შეხვედრის 33-ე წუთზე გაუტანა.[25][26] მე-11 და ბოლო ბურთი კი 1956 წლის 3 ივნისს, საკავშირო პირველობის, მე-10 ტურის კალენდარულ მატჩში, კიშინიოვის „ბურევესტნიკის“ წინააღმდეგ, მეკარე ვლადიმერ ერემეევის კარში, შეხვედრის 23-ე წუთზე შეაგდო.[27][28]
თბილისის „სპარტაკისა“ და თბილისის „დინამოს“ ძირითად შემადგენლობაში საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატებისა და თასის გათამაშების ფარგლებში ჩატარებულ 131 შეხვედრაში ალექსანდრე კოტრიკაძეს მსაჯებისგან არცერთი გაფრთხილება არ მიუღია. ალექსანდრე კოტრიკაძემ დინამოელები მოედანზე გუნდის კაპიტნის სამკლაურით ოთხჯერ გაიყვანა — მოსკოვის „ლოკომოტივთან“ (03.05.1959), სტალინოს „შახტიორთან“ (25.05.1959), მოსკოვის „დინამოსთან“ (29.05.1959) და კიშინიოვის „მოლდოვასთან“ (06.06.1959) გამართულ შეხვედრებში.[29]
თბილისის „სპარტაკისა“ და თბილისის „დინამოს“ ძირითად შემადგენლობაში საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატის გათამაშების ფარგლებში ჩატარებული როგორც პირველი (11.06.1951), ასევე უკანასკნელი (31.10.1959) შეხვედრა ალექსანდრე კოტრიკაძემ კუიბიშევის „კრილია სოვეტოვის“ წინააღმდეგ ჩაატარა.[29]
1956 წლის პირველ სექტემბერს საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებით საქართველოს სს რესპუბლიკაში ფიზიკური კულტურისა და სპორტის განვითარების საქმეში აქტიური მონაწილეობისა და 1956 წლის სსრ კავშირის ხალხთა სპარტაკიადაზე მაღალი სპორტული მიღწევებისათვის ალექსანდრე პარმენის ძე კოტრიკაძე დაჯილდოვდა საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის საპატიო სიგელით.[2][30]
1997 წლის 25 სექტემბერს საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულებით საქართველოში ფეხბურთის განვითარებაში შეტანილი დიდი წვლილისა და ახალგაზრდა სპორტსმენთა აღზრდის საქმეში მნიშვნელოვანი დამსახურებისათვის ალექსანდრე კოტრიკაძე ღირსების ორდენით დაჯილდოვდა.[31]
ლიტერატურა
რედაქტირება- აკოფოვი, გ.; კაკაბაძე, მ., მეორედ — ოლიმპზე, თბ.: საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1979. — გვ. 47, 55, 58, 60. 63 გვ.
- აკოფოვი, გ.; კაკაბაძე, მ., ფეხბურთი – 80 : ცნობარი, თბ.: საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1980. — გვ. 55. 127 გვ.
- აკოფოვი, გ.; კაკაბაძე, მ., ფეხბურთი – 81 : ცნობარი, თბ.: საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1981. — გვ. 32. 119 გვ.
- აკოფოვი, გ.; ენუქიძე, ჯ., ფეხბურთი – 86 : ცნობარი, თბ.: საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1986. — გვ. 16–17. 127 გვ.
- აკოფოვი, გ.; ენუქიძე, ჯ., ფეხბურთი – 89 : ცნობარი, თბ.: საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1989. — გვ. 75. 158 გვ.
ბიბლიოგრაფია
რედაქტირება- თედორაძე, ზურაბ, თბილისის „დინამო“ ციფრებში, 1936–1989, თბ.: სტამბა–96, 1999.
- თედორაძე, ზურაბ, თბილისის „დინამო“ : ციფრები, ფაქტები, კომენტარები, 1936–1989, თბ., 2002.
- თედორაძე, ზურაბ, საკლუბო გუნდების შედეგები სსრ კავშირის ჩემპიონატებში : უმაღლესი ლიგა, 1936–1991, თბ., 2001.
პერიოდიკა
რედაქტირება- პაიჭაძე, ბ. ამ მატჩმა ბევრი ჩვენი ნაკლოვანება გამოავლინა // „ლელო“, 9 ივნისი, 1957, № 69 (1083), გვ. 3.
- თბილისის „დინამოს“ მწვრთნელები // „ლელო“, 8 აპრილი, 1978, № 69 (6134), გვ. 3.
- დოლიძე, ბეჟან., „კარაველას“ რაინდები // „საქართველოს რესპუბლიკა“, 22 აგვისტო, 2013, № 160 (7287), გვ. 10.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- ალექსანდრე კოტრიკაძე — თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი
| Dinamo-Tbilisi.ru · FC35.ge · FootballFacts.ru |
| ბიოგრაფიული ლექსიკონი · დიდი რუსული ენციკლოპედია |
| ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“ |
| Intermedia.ge · LeaderSport.ge · Worldsport.ge |
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ ალექსანდრე კოტრიკაძე (1930–1999)
- ↑ 2.0 2.1 ბრძანებულება საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმისა საქართველოს სსრ სპორტსმენების საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის საპატიო სიგელით დაჯილდოების შესახებ // „ლელო“, 5 სექტემბერი, 1956, № 73 (983), გვ. 1.
- ↑ აკოფოვი, გ.; ენუქიძე, ჯ., 1989, გვ. 108.
- ↑ 4.0 4.1 აკოფოვი, გ.; კაკაბაძე, მ., 1980, გვ. 55.
- ↑ 5.0 5.1 აკოფოვი, გ.; კაკაბაძე, მ., 1981, გვ. 32.
- ↑ Чемпионат 1951. Спартак (Тбилиси).
- ↑ 7.0 7.1 აკოფოვი, გ.; ენუქიძე, ჯ., 1986, გვ. 16
- ↑ «Спартак» Тб. 1–0 «Крылья Советов» Куйбышев.
- ↑ «Спартак» Тбилиси 1–0 «Крылья Советов» Куйбышев.
- ↑ «Спартак» Тбилиси 0–3 «Динамо» Киев.
- ↑ «Спартак» Тбилиси 0–3 «Динамо» Киев.
- ↑ «Динамо» Тбилиси 3–1 «Зенит» Ленинград.
- ↑ «Динамо» Тбилиси 3–1 «Зенит» Ленинград.
- ↑ «Крылья Советов» Куйбышев 1–2 «Динамо» Тбилиси.
- ↑ «Крылья Советов» Куйбышев 1–2 «Динамо» Тбилиси.
- ↑ აკოფოვი, გ.; კაკაბაძე, მ., 1979, გვ. 60
- ↑ Aleksandre Kotrikadze. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-01-06. ციტირების თარიღი: 2022-05-02.
- ↑ კარაველას თასი. fcdinamo.ge.
- ↑ Trofeo Colombino de fútbol.
- ↑ Динамо (Тбилиси) 3–1 Бенфика (Лиссабон). fc-dynamo.ru.
- ↑ IX Trofeo Colombino de fútbol. dinamo-tbilisi.ru. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-01-18. ციტირების თარიღი: 2021-01-19.
- ↑ „კარაველას“ რაინდები. „საქართველოს რესპუბლიკა“.
- ↑ აკოფოვი, გ.; ენუქიძე, ჯ., 1989, გვ. 75.
- ↑ თბილისის „დინამო“ კარაველას თასს დაეუფლა
- ↑ «Динамо» Тбилиси 3–2 «Динамо» Москва.
- ↑ «Динамо» Тб. 3–2 «Динамо» Москва.
- ↑ «Буревестник» Кишинёв 2–1 «Динамо» Тб..
- ↑ «Буревестник» Кишинёв 2–1 «Динамо» Тб..
- ↑ 29.0 29.1 Котрикадзе Александр Парменович. Игры.
- ↑ საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულება // „ლელო“, 5 სექტემბერი, 1956, № 73 (983), გვ. 1.
- ↑ საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება №541. 1997 წლის 25 სექტემბერი, ქ. თბილისი. თბილისის „დინამოს“ ვეტერან ფეხბურთელთა ღირსების ორდენით დაჯილდოების შესახებ..
