ტარაღანა

ტარაღანა (ლათ. Acipenser stellatus) — თევზი ზუთხისებრთა ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 220 სმ, მასა 68 კგ აღწევს. დაფარულია ხუთ რიგად განლაგებული ძვლოვანი ფარეკლებით. აქვს მეტად გრძელი, ვიწრო და შებრტყელებული დინგი, სადა და მოკლე ულვაშები. მამალი სქესობრივ სიმწიფეს აღწევს 5-13 წლისა, ხოლო დედალი — 10-17 წლისა. გვხვდება კასპიის, შავი და აზოვის ზღვების აუზში, მრავლდება მდინარეებში აპრილიდან სექტემბრამდე (ადის რიონშიც). დაახლოებით 20 ათასიდან 363 ათასამდე ქვირითს ყრის ქვაქვიშიან ფსკერზე. იკვებება უხერხემლოებითა და თევზებით. ტარაღანა ძვირფასი სარეწაო თევზია. იყენებენ ნედლს, შებოლილს, ხიზილალას, ზურგის სიმს, საცურავ ბუშტს, შიგნეულობას; ამზადებენ დოშს, ზურგიელს, კონსერვებს. ტარაღანას ხელოვნურადაც აშენებენ. ცნობილია მისი ნაჯვარი ზუთხთან, ცქვრინთან და ფორეჯთან.

ტარაღანა
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  ცხოველები ტიპი:  ქორდიანები კლასი:  სხივფარფლიანი თევზები რიგი:  ზუთხისნაირნი ოჯახი:  ზუთხისებრნი გვარი:  ზუთხი სახეობა:  ტარაღანა
ლათინური სახელი
Acipenser stellatus (Pallas, 1771)
სინონიმები
სია Acipenser seurugus (Güldenstädt, 1772 [Bonnaterre, 1788]) Acipenser helops (Pallas, 1814) Ellops helops (Pallas, 1814) Acipenser rostratus (Brandt & Ratzeburg, 1833 [Heckel 1836]) Acipenser ratzeburgii (Brandt, 1833) Acipenser stellatus donensis (Lovetsky, 1834) Acipenser stellatus illyricus (Brusina, 1902) Acipenser stellatus danubialis (Brusina, 1902) Gladostomus stellatus (Pallas, 1771) Helops stellatus (Pallas, 1771) Acipenser stellatus stellatus n. cyrensis (Berg, 1932) Acipenser stellatus ponticus (Movchan, 1970)
დაცვის სტატუსი
კრიტიკულ საფრთხეში მყოფი IUCN 3.1 Critically Endangered : 229
გავრცელება
შემორჩენილი   ამომწყდარი
სისტემატიკა ვიკისახეობებში სურათები ვიკისაწყობში ITIS   161078 NCBI   7903

შეტანილია საქართველოს „წითელ ნუსხაში“, მინიჭებული აქვს EN კატეგორია.

ლიტერატურა

• შარვაშიძე ვ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 660.