ყანობი

ყანობი — სოფელი საქართველოში, ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში, გორისციხის თემში. მდებარეობს მდინარე თერგის მარცხენა ნაპირზე. ზღვის დონიდან 2040 მეტრი, სტეფანწმინდიდან 17 კილომეტრი. სოფელი საისტორიო წყაროებში იხსენიება XIV საუკუნიდან. იყო სვეტიცხოვლის კუთვნილება.

სოფელი
ყანობი
სოფელ ყანობის საერთო ხედი ჯაბა ლაბაძის ფოტო
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	მცხეთა-მთიანეთის მხარემცხეთა-მთიანეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
თემი	გორისციხე
კოორდინატები	42°35′24″ ჩ. გ. 44°31′34″ ა. გ.
პირველი ხსენება	XIV საუკუნე
ცენტრის სიმაღლე	2040 მ
მოსახლეობა	86 კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 98,8 %
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995
ყანობი ვიკისაწყობში

ისტორია

სოფლის სახელწოდება მოდის სიტყვა ყანიდან და ნაყანარს უნდა ნიშნავდეს. ქართულ საისტორიო წყაროებში ყანობი მოიხსენიება 1398 წლიდან. იგი სვეტიცხოვლის კუთვნილება იყო. სოფელი სამების ტაძრის „სულის მატიანეშიც“ (1439 წ.) არის მოხსენიებული. დოკუმენტი ცხადყოფს, რომ ხევისბერთა მმართველობის მიუხედავად, სოფელზე მტკიცედ ვრცელდებოდა სამეფო ხელისუფლება. 1781 წლის აღწერით, სოფელი არაგვის საერისთავოშია მოხსენიებული. აქ 17 კომლი ცხოვრობდა. სოფლის პირდაპირ მდებარე მწვერვალის („ქაბარჯინა“) ერთ ფერდობზე („ასახედი“) შემორჩენილია ნამოსახლარის ნაშთები, ადგილობრივი მაცხოვრებლები ამ ნამოსახლარს სოფლის ადრეულ სამოსახლოდ თვლიდნენ. 1903 წელს სოფელში გაიხსნა ერთკლასიანი სკოლა, რომელიც მოგვიანებით 6-წლიანად გადაკეთდა.

სალოცავები

სოფლის სალოცავებია მთავარანგელოზის ხატი, არყოვნის წმინდა გიორგი და კვირე. არყონის წმინდა გიორგი მდებარეობს სოფლის სამხრეთით, გორაკზე. ესაა ოთხკუთხა სვეტის მსგავსი მასიური ნაგებობა, რომელიც ნაგებია ფიქალის და რიყის ქვით, მშრალი წყობით. მთავარი ფასადი აღმოსავლეთითაა. ამავე სახელწოდების ნიში დგას სოფლის შუაში. ესაა ოთხკუთხა პრიზმის ფორმის ენობა, რომელიც ნაგებია ფიქალის ქვით, მშრალი წყობით. მთავარი ფასადი ჩრდილოეთითაა. ყანობელები ხურთისელებთან ერთად ტრადიციულად აღნიშნავდნენ გაზაფხულის გიორგობას.

მოსახლეობა

სოფელში გავრცელებული გვარებია კობიაშვილი, ჭიალაშვილი, ითონიშვილი, ტატიშვილი, კურკუმული, ვარდიშვილი, აიდარიშვილი.

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
1926	285	131	154
2002	182	94	88
2014	86	45	41

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 622.
• ღამბაშიძე ნ., ალავერდაშვილი ქ. (2018). აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული კულტურა. თბილისი: ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი, გვ. 262-264. 

• ჭყონია თ., საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 2, თბ., 2008. — გვ. 484.