საქართველოს ისტორიის ძირითადი ქრონოლოგიური ცხრილები

საქართველოს ისტორიის ძირითადი მოვლენები

• 30-28 მლნ. წ. წინ — გაჩნდა კავკასიის ყელი.
• 2.5 მლნ. წ. წინ — წარმოიშვა ადამიანი.
• I მლნ. წ.-35 ათასი წლის წინ — ქვედა/ადრეული/პალეოლითი.
• 35-12 ათასი წწ. — ზედა/გვიანდელი/პალეოლითი. გვაროვნული საზოგადოების ჩამოყალიბება.
• 12-8 ათასი წწ. — მეზოლითი (შუა ქვის ხანა).
• 8-6 ათასი წწ. — ნეოლითი (ახალი ქვის ხანა).
• 6-4 ათასი წწ. — ენეოლითი (სპილენძ-ქვის ხანა).

ძველი წელთაღრიცხვით (ქრისტეს შობამდე)

• IV ათასწ. ბოლო. — III ათასწ. I ნახ. — ადრეული ბრინჯაოს ხანა.
• III ათასწ.2 ნახ. — II ათასწ. I ნახ. — შუა ბრინჯაოს ხანა.
• II ათასწ.2ნახ. — I ათასწ. დასაწყისი — გვიანი ბრინჯაოს ხანა.
• XII—VIII ს. ს. — დიაოხის ადრეკლასობრივი სახელმწიფო.
• XI—VIII ს. ს. — კოლხას ადრეკლასობრივი სახელმწიფო.
• VIII ს. ბოლო — კიმერიელთა ლაშქრობა ამიერკავკასიაში.
• VIII ს. მიწურული — სკვითების ლაშქრობა ამიერკავკასიაში.
• ძვ. წ. 590 — ურარტუს დაცემა.
• ძვ. წ. 65 — პომპეუსის ლაშქრობა საქართველოში.

ახალი წელთაღრიცხვით (ქრისტეს შობით)

• 63 — ზავი რომსა და პართიას შორის/იმპერატორი ნერონი 54-68/
• 69 — ანიკეტის აჯანყება/იმპერატორი ვერპასიაანე 69-79/
• 128 — ფარსმან II რომის იმპერატორმა ადრიანემ/117-138/მიიწვია
• 138—139 — ფარსმან II-ს სტუმრობა რომში/იმპერატორი ანტონინე პიუსი — „ღვთისმოსავი“/138-141/
• 325 — ნიკეის I მსოფლიო საეკლესიო კრება
• 326 — ქართლის მეფე მირიან III ქრისტიანობას აცხადებს სახელმწიფო რელიგიად
• IV ს. ბოლო — თბილისში ჯდება სასანიანთა ირანის მოხელე მარზპანი
• 428 — ირანელები აუქმებენ მეფობას სომხეთში
• 451 — ქალკედონის IV მსოფლიო საეკლესიო კრება — იკრძალება მონოფიზიტობა
• 459—484 — ირანის შაჰი პეროზი
• 483—484 — ქართველ-სომეხთა აჯანყება ირანის წინააღმდეგ
• 479—493 — ბოლნისის სიონის მშენებლობა
• 488—531 — ირანის შაჰი კავადი
• 523 — გურგენის აჯანყება ქართლში ირანის წინააღმდეგ/იმპ. იუსტინე 518—527/
• 532 — „საუკუნო ზავი“ ბიზანტია-ირანს შორის
• 523 — მეფობის გაუქმება ქართლში
• 542—562 — „დიდი ომიანობა“ ეგრისში
• 550 — ბიზანტიელები ამარცხებენ აბაზგებს
• 554 — მეფე გუბაზის მკვლელობა მდინარე ხობისწყალთან
• 555 — ბიზანტიელთა მიერ მისიმიელთა დამარცხება
• 562 — ირანელთა განდევნა ეგრისიდან
• VI ს.70-იანი წლები — აჯანყება ქართლში ირანის წინააღმდეგ
• 591 — ქართლის განთავისუფლება ირანელთა ბატონობისაგან
• 608 — საეკლესიო განხეთქილება ქართველ-სომეხთა შორის
• 610—641 — ბიზანტიის იმპერატორი ჰერაკლე
• 627 — ხაზარ-ბიზანტიელთა პირველი ლაშქრობა თბილისზე
• 628 — ხაზარ-ბიზანტიელთა მეორე ლაშქრომა, თბილისის დაცემა
• 630 — ისლამის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება არაბეთში
• 632 — მუჰამედის გარდაცვალება (დ. 570 წ.)
• 642 — არაბთა გამოჩენა ამიერკავკასიაში
• 654 — არაბები ამარცხებენ ბიზანტიელებს სომხეთში
• 686 — ქართველები ნერსე I-ის მეთაურობით ამარცხებენ ქ. დვინთან არაბთა სარდალს ბარაბას
• 697 — ეგრისის მართველის სერგი ბარნუკის ძის აკანყება ბიზანტიელთა წინააღმდეგ არაბთა სასარგებლოდ
• VIII ს.20-იანი წწ. — „დაცვის სიგელის“ პირობების აღდგენა
• 735—737 — მურვან იბნ-მუჰამედის /მურმან ყრუს/ ლაშქრობა საქართველოში
• 786 8 იანვარი — აბო თბილელის წამება
• 846—837 — აჯანყება ალბანეთში არაბთა წინააღმდეგ ბაბექის მეთაურობით
• 853 5 აგვისტო — ბუღა-თურქის მიერ თბილისის აოხრება და ამირა საჰაკის სიკვდილით დასჯა
• 853 26 აგვისტოს — სარდალ ზირაქის მიერ კოსტანტი-კახის და მისი ძის თარხუჯის დატყვევება
• 914 — აბულ-კასიმის ლაშქრობა
• 914 17 იანვარი მიქელ-გობრონის წამება
• 951—961 — ოშკის ტაძრის მშენებლობა
• IX ს. — არაბი ისტორიკოსი ტაბარი
• X ს. — არაბი გეოგრაფი და მოგზაური იბნ-ჰაუქალი
• 979 — ბარდა სკლიაროსის აჯანყება ბიზანტიაში
• 1010—1029 — სვეტიცხოვლის მშენებლობა
• 1014 — ერთიან საქართველოს გამოეყო ჰერეთ-კახეთი
• 1016 — გიორგი I იბრუნებს ტაოს
• 1023 — ზავი ბიზანტია-საქართველოს შორის
• 1030 — ბაგრატ IV-ს დედის მარიამის ბიზანტიას, ბაგრატს ცოლად რთავენ იმპერატორ რომანოზ III-ს ძმისშვილს ელენეს, რომელიც იმავე წელს გარდაიცვალა
• 1031 — ბაგრატ IV ცოლად ირთავს ოვსთა მეფის ასულს ბორენას

საქართველოს ხელისუფალნი

ეგრის-აფხაზეთის (ლაზიკის) მეფეები

• II ს. შუა წლები — ბაკური
• 455—510 — გუბაზ I
• 510—530 — წათე I გუბაზის ძე
• 530—554 — გუბაზ II წათეს ძე
• 554-? — წათე II
• 755—800 — ლეონII, ლეონ I-ის ძმისწული
• 800—825 — თეოდოსი I, ლეონის ძე, აშოტ I-ის სიძე
• 825—861- დემეთრე II ლეონის ძე
• 861—868 — გიორგი I ლეონის ძე
• 864—880 — იოვანე შავლიანი
• 880—887 — ადარნესე იოვანეს ძე შავლიანი
• 887—893 — ბაგრატ დემეტრე II-ს ძე
• 893—922 — კონსტანტინე ბაგრატის ძე
• 922—957 — გიორგი II
• 957—967 — ლეონ III
• 967—975 — დემეტრე III
• 975—978 — თეოდოსიე II „უსინათლო“

ქართლის ერისმთავარნი

• 571—591 — გუარამ ბაგრატიონი
• 591—603 — სტეფანოზ I
• 628—639 — ადარნესე
• 639—663 — სტეფანოზ II ადარნესეს ძე
• VII ს.80-90 -იანი წლები — ნერსე I
• VIII ს.30-40-იანი წლები — სტეფანოზ III
• VIII ს.30-იანი წლების ბოლო — მირი, სტეფანოზის ძე
• VIII ს.40-60-იანი წლები — არჩილი, სტეფანოზის ძე
• VIII ს.60-იანი წლები — ჯუანშერ არჩილის ძე VIII ს
• VIII ს.70-იანი წლები — ნერსე II
• 776—786 — სტეფანოზ IV
• 786—813 — აშოტ I დიდი

კახეთის ქორიკოზები (ქორეპისკოპოსები)

• 787—827 — გრიგოლი
• 827—839 — ვაჩე / დაჩე /
• 839—861 — სამოელ დონაური
• 861—881 — გაბრიელ დონაური
• 881—893 — ფალდა I არევმანელი
• 893—918 — კვირიკე I
• 918—929 — ფალანდა II კვირიკეს ძე
• 929—976 — კვირიკე II
• 976—1010 — დავითი
• 1010—1029 — კვირიკე III დავითის ძე
• 1029—1058 — გაგიკ
• 1058—1084 — აღსართან I გაგიკის ძე
• 1084—1102 — კვირიკე IV
• 1102—1103 — აღსართან II

ტაო-კლარჯეთის ანუ ქართველთა სამეფოს მეფეები

• 813—826 — აშოტ I დიდი კურაპალატი
• 826—876 — ბაგრატ I კურაპალატი, აშოტის შუათანა ძე
• 876—881 — დავით I, კურაპალატი, ბაგრატის ძე
• 881—891 — გურგენ I, კურაპალატი, აშოტის უფროსი ვაჟის — ადარნესეს ძე / კლარჯეთის შტო/
• 888—923 — ადარნესე II, ქარტველთა მეფე, კურაპალატი, დავით I-ის ძე
• 923—937 — დავით II, ქართველთა მეფე, მაგისტროსი, ადარნესეს ძე
• 937—945 — ბაგრატ II, მაგისტროსი, იგივე ბაგრათ I ქართველთა მეფე
• 937—994 — ბაგრატ III, იგივე ბაგრატ II „რეგვენი“, ქარტველთა მეფე, ადარნესე II-ს უმცროსი ვაჟის სუმბატის ძე
• 958—961 — ადარნესე III, კურაპალატი, ტაო-კლარჯეთის მეფე, ბაგრატის ძე
• 978—1101 — დავით III დიდი, კურაპალატი, ადარნესეს უმცროსი ძე
• 994—1008 — გურგენ მეფეთა-მეფე, ბაგრატ III-ს უმცროსი ძე

ერთიანი საქართველოს მეფეები

• ბაგრატ III (975-1014)
• გიორგი I (1014-1027)
• ბაგრატ IV (1027-1072)
• გიორგი II (1072-1089)
• დავით IV აღმაშენებელი (1089-1125)
• დემეტრე I (1125-1155/1156)
• დავით V (1155-1156)
• გიორგი III (1156-1184)
• თამარ მეფე (1184-1213)
• გიორგი IV ლაშა (1213-1223)
• რუსუდანი (1223-1245)
• გიორგი V ბრწყინვალე (1299/1318-1346)
• დავით IX (1346-1360)
• ბაგრატ V (1360-1393)
• გიორგი VII (1393-1407)
• კონსტანტინე I (1407-1412)
• ალექსანდრე I დიდი (1412-1442)
• ვახტანგ IV (1442-1446)
• გიორგი VIII (1446-1466)

კახეთის მეფეები

• ალექსანდრე I – 1476–1511
• გიორგი II (ავ–გიორგი) – 1511–1513
• ლევანი – 1520–1574
• ალექსანდრე II – 1574–1605
• დავით I – 1601–1602
• თეიმურაზ I – 1606–1648
• დავით ბატონიშვილი
• ერეკლე I ქართლის მეფე (ნაზარალიხანი) – 1703–1709
• დავით II – 1703–1722
• კონსტანტინე II – 1722–1733
• თეიმურაზ II ქართლის მეფე – 1744–1762
• ერეკლე II კახეთში – 1744–1762, ქართლ–კახ. – 1762–1798

ქართლ-კახეთის მეფეები

• 1762—1798 — ერეკლე II, თეიმურაზ II-ს ძე
• 1798—1800 — გიორგი XII, ერეკლეს ძე
• 1800—1801 — დავითი, გამგებელი, გიორგი XII-ს ძე

სამეგრელოს (ოდიშის) მთავრები

• გარდ. 1323 — გიორგი ბედანის ძე
• 1323-? — მამია I დადიანი
• 1386—1396 — ვამეყ I გიორგის ძე
• 1397-? — მამია II ვამეყის
• ?-1470 — ლიპარტ I ბედიანი
• 1470—1474 — შემადავლე
• 1474—1482 — ვამეყ II
• 1482—1512 — ლიპარიტ II
• 1512—1532 — მამია III
• 1532—1572 — მევან I
• 1572—1590 — მამია IV
• 1590—1610 — მანუჩარ I
• 1610—1657 — ლევან II დიდი
• 1657—1658 — ლიპარტ III
• 1658—1661 - ვამეყ III
• 1661—1680 — ლევან III
• 1680—1683 — კაცია ჩიქვანი, მმართველი
• 1683—1694 — ლევან IV
• 1694—1704 — გიორგი კაციას ძე, მმართველი
• 1704—1710 — კაცია I გიორგის ძე
• 1710—1715 — კაცია ჩიქვანი, მმართველი
• 1715—1758 — ბეჟან გიორგის ძე
• 1758—1788 — ოტია ბეჟანის ძე
• 1788—1804 — გრიგოლ კაციას ძე
• 1804—1840 — ლევან V კაციას ძე
• 1840—1853 — დავით ლევანის ძე
• 1853—1867 — ნიკო დავითის ძე

წმინდანად შერაცხილი ბაგრატიონები

• აშოტ დიდი კურაპალატი — ქართლის ერისმთავარი 786—813 წლებში.

ტაო-კლარქეთის მეფე 813—826 წლებში.

მოსახსენებელი დღე 2 თებერვალი (ახ. სტ.)

• დავით IV აღმაშენებელი — საქართველოს მეფე 1089—1125 წლებში.

მოსახსენებელი დღე 8 თებერვალი (ახ. სტ.)

• დემეტრე|- ბაგრატიონი. საქართველოს მეფე 1125-1156 წლებში.

ბერობაში "დამიანე". "შენ ხარ ვენახი"-ს ავტორი.

• თამარი — საქართველოს მეფე 1184—1213 წლებში.

მოსახსენებელი დღე 14 მაისი (ახ. სტ.)

• დემეტრე II თავდადებული — აღმოსავლეთ საქართველოს მეფე 1270—1289 წლებში.

მოსახსენებელი დღე 25 მარტი (ახ. სტ.)

• ლუარსაბ II — ქართლის მეფე 1606—1614 წლებში.

მოსახსენებელი დღე 4 ივლისი (ახ. სტ.)

• ქეთევან წამებული — ბაგრატიონი, კახეთის მეფის დავით I-ის მეუღლე,

თეიმურაზ I-ის დედა, ასული აშოთან მუხრან-ბატონისა.

მოსახსენებელი დღე 26 სექტემბერი (ახ. სტ.)

• სოლომონ || – ბაგრატიონი,იმერეთის მეფე 1789-1810 წლებში.

საქართველოს უკანასკნელი მეფე. მოსახსენებელი დღე 20 თებერვალი(ახ. სტ.).

საქართველოს ეკლესიის მეთაურები

მთავარეპისკოპოსები

• 337—363 — იოანე I
• 363—375 — იაკობი
• 375—390 — იობი
• 390—400 — ელია
• 400—410 — სვიმონ I
• 410—425 — მოსე
• 425—429 — იონა
• 429—433 — იერემია
• 434 — გროგოლ I
• 434—436 — ბასილი I
• 436—448 — მობიდანი
• 448—452 — იოველ I
• 452—467 — მიქაელ I

კათოლიკოს-პატრიარქები

• 1917—1918 — კირიონ II საძაგლიშვილი
• 1918—1921 — ლეონიდე ოქროპირიძე
• 1921—1927 — ამბროსი ხელაია
• 1928—1932 – ქრისტეფორე II ციცქიშვილი
• 1932—1952 — კალისტრარე ცინცაძე
• 1952—1960 — მელქისედეკ III ფხალაძე
• 1960—1972 — ეფრემ II სიდამონიძე
• 1972—1977 — დავით V (დევდარიანი)
• 1977 — ილია II ღუდუშაურ-შიოლაშვილი

რუსული მართველობა

საქართველოს მთავარმართებლები

• 1801—1802 — კარლ კნორინგი
• 1802—1806 — პავლე ციციანოვი
• 1806—1809 — ივან გუდოვიჩი
• 1809—1811 — ალექსანდრ ტორმასოვი
• 1811—1812 — ფილიპ პაულუჩი
• 1812—1816 — ნიკოლაი რტიშჩევი
• 1816—1826 — ალექსი ერმოლოვი
• 1826—1831 — ივანე პასკევიჩი
• 1831—1837 — გრიგოლ როზენი
• 1837—1842 — ევგენი გოლოვინი
• 1842—1844 — ალექსანდრ ნეიდგარდტი

კავკასიის მეფისნაცვლები

• 1844—1854 — მიხეილ ვორონცოვი
• 1854—1856 — ნიკოლოზ მურავიოვი
• 1856—1863 — ალექსანდრე ბარიატინსკი
• 1863—1881 — მიხეილ ნიკოლოზის ძე რომანოვი

კავკასიის მთავარმართებლები

• 1882—1890 — ალექსანდრე დონდუკოვ-კორსაკოვი.
• 1890—1895 — გრაფი შერემეტიევი.
• 1895—1905 — გიორგი გოლიცინი.

მეფისნაცვლები

• 1905—1915 — ილარიონ ვორონცოვ-დაშკოვი.
• 1915—1917 — ნიკოლოზ ნიკოლოზის ძე რომანოვი.

ქართული სამეფო-სამთავროების დაპყრობა რუსეთის მიერ

• 1801 — ქართლ-კახეთის სამეფო.
• 1810 — იმერეთის სამეფო.
• 1829 — გურიის სამთავრო.
• 1829 — მესხეთი.
• 1830 — რაჭა.
• 1840 — სამურზაყანო.
• 1857 — სამეგრელოს სამთავრო.
• 1859 — სვანეთის სამთავრო.
• 1864 — აფხაზეთის სამთავრო.

საგლეხო რეფორმა

• 1861. 19. II. — რუსეთის იმპერიაში.
• 1864. 13. X. — აღმოსავლეთ საქართველოში.
• 1865 — იმერეთში.
• 1867 — სამეგრელოში.
• 1870 — აფხაზეთში.
• 1871 — სვანეთში.

რესურსები ინტერნეტში

• საქართველოს ისტორიის ქრონოლოგია. თბილისის სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტი. თბილისი – 1996.