ვასილ მჟავანაძე
ვასილ პავლეს ძე მჟავანაძე (დ. 20 სექტემბერი [ძვ. სტ. 7 სექტემბერი], 1902, ქუთაისი — გ. 31 აგვისტო, 1988, მოსკოვი) — ქართველი საბჭოთა პარტიული მოღვაწე. 1953 წლიდან 1972 წლამდე იყო საქართველოს სსრ კომუნისტური პარტიის პირველი მდივანი, რაც მას საქართველოს სსრ-ში დე ფაქტო პირველ პირად აქცევდა. მისი მმართველობა ხასიათდებოდა ეკონომიკური პროგრესით, თუმცა ამავდროულად გაღრმავდა კორუფცია და გავრცელდა ე.წ. „დახლქვეშა ეკონომიკა“.
| ვასილ მჟავანაძე | |
 | |
.svg)  | |
|---|---|
| თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
| 20 სექტემბერი, 1953 – 29 სექტემბერი, 1972 | |
| წინამორბედი | ალექსანდრე მირცხულავა |
| მემკვიდრე | ედუარდ შევარდნაძე |
| დაბადებული | 20 სექტემბერი, 1902 ქუთაისი, ქუთაისის გუბერნია |
| გარდაცვლილი | 31 აგვისტო, 1988 (85 წლის) მოსკოვი, რუსეთის სფსრ |
| ეროვნება | ქართველი |
| მეუღლე | ანნა იანკო ვიქტორია ტერეშკევიჩი |
| შვილები | ალექსანდრე, თამარა, ვიქტორია, ნინა |
| ჯილდოები | 
  |
ბიოგრაფია
რედაქტირება1914-1924 წლებში მუშაობდა მუშად ხონში. 1924 წლიდან იყო საბჭოთა არმიაში. 1927 წელს გახდა საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის წევრი. 1937 წელს დაამთავრა ლენინგრადის სამხედრო-პოლიტიკური აკადემია. 1939-1940 ფინელებთან ომის დროს ვასილ მჟავანაძე არმიის შტაბის კომისარი იყო. დიდი სამამულო ომის (1941-1945) წლებში იყო შენაერთების კომისარი, დივიზიის კომისარი, კორპუსის კომისარი,21ე და მეორე დამრტყმელი არმიების სამხედრო საბჭოს წევრი. 1941-1943 წლებში ბლოკადის სრულ მოხსნამდე იყო ლენინგრადის ფრონტზე. 1945 წელს ომი პრაღაში დაასრულა გენერალ ლეიტენენტის წოდებით, რომელიც 1944 წელს მიენიჭა. 1945-1946 წლებში ვ. მჟავანაძე ქალაქ ხარკოვის,სამხედრო ოლქის სამხედრო საბჭოს წევრი გახლდათ. 1946-1947 წლებში კიევისსამხედრო ოლქის, სამხედრო საბჭოს წევრი.1947-1950 კიევის, სამხედრო ოლქის, სარდლის მოადგილე პოლიტ ნაწილში და უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი. 1950-1953 კარპატისპირეთის სამხედრო ოლქის სამხედრო საბჭოს წევრი. 1953-1972 წლებში საქართველოს ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი.
ვასილ მჟავანაძის მოღვაწეობის პერიოდში ბევრი რამ გაკეთდა თბილისის განაშენიანება-კეთილმოწყობის, ეკონომიკური და ინფრასტრუქტურის განვითარებისათვის. მის დროს დაიწყო ფართო საბინაო მშენებლობა ქალაქის მასივებში (საბურთალო, დიღომი), აშენდა სპორტის სასახლე (1961), სახელმწიფო ფილარმონიის დიდი დარბაზი (1971), სახალხო მეურნეობის მიღწევათა გამოფენის პავილიონები (1971), სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტის ახალი შენობა დიღომში (1967), უნივერსიტეტის ახალი კორპუსი (1968), სასტუმროები „ივერია“ (1967), „კოლხეთი“ (1962) და სხვ. 1960 ქალაქმა მიიღო ბუნებრივი აირი, 1966 გაიხსნა მეტროპოლიტენი.[1]
ვასილ მჟავანაძე პარტიის XX, XXII-XXIV ყრილობებზე აირჩიეს სკკპ ცკ-ის წევრად. 1957-1966 წლებში სკკპ ცკ-ის პრეზიდიუმის წევრობის კანდიდატი. 1966-1972 წლებში სკკპ ცკ-ის პოლიტბიუროს წევრობის კანდიდატი. საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის კავშირის VI-VIII მოწვევების უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი.
ვასილ მჟავანაძემ ქალაქ თბილისში 1956 წლის მაის-სექტემბერში მომხდარი არეულობის დროს სამხედრო ძალების გამოყენებასთან დაკავშირებით ნიკიტა ხრუშჩოვს მიმართა. იგი აქტიურად უჭერდა მხარს ლეონიდ ბრეჟნევს, ხოლო რესპუბლიკას 19 წლის მანძილზე ხელმძღვანელობდა.
1962 წელს მიენიჭია სოციალისტური შრომის გმირის ჯილდო.
1972 წლის სექტემბრიდან გავიდა პენსიაზე. თანამდებობიდან გაათავისუფლეს სახელმწიფო კორუფციისა და ეგრეთ წოდებული „ცეხავიკებისათვის“ ხელის შეწყობის მომიზეზებით. სიცოცხლის ბოლო წლები გაატარა მოსკოვის ოლქის სოფელ ჟუკოვკაში. დაკრძალულია თბილისში, საბურთალოს პანთეონში.. დაჯილდოებულია 3 ლენინის ორდენით, 3 წითელი დროშის ორდენით, სუვოროვის 1 ხარისხისა და კუტუზოვის 1 და 2 ხარისხის ორდენებით, აგრეთვე მედლებით.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- ვასილ მჟავანაძე — საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი
- ვასილ მჟავანაძე — ინფორმაცია warheroes.ru (რუსული)
- ვასილ მჟავანაძე — ინფორმაცია hrono.ru (რუსული)
- ვასილ მჟავანაძის ბიოგრაფია (III მოწვევა)
- ვასილ მჟავანაძის ბიოგრაფია (IV მოწვევა)
- ვასილ მჟავანაძის ბიოგრაფია (V მოწვევა)
- ვასილ მჟავანაძის ბიოგრაფია (VII მოწვევა)
- ვასილ მჟავანაძის ბიოგრაფია (სსრკ V მოწვევა)
- ვასილ მჟავანაძის ბიოგრაფია (სსრკ VI მოწვევა)
- ვასილ მჟავანაძის ბიოგრაფია (სსრკ VII მოწვევა)
- ვასილ მჟავანაძის ბიოგრაფია (სსრკ VIII მოწვევა)
ლიტერატურა
რედაქტირება- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 160.
- მჟავანაძე ნინა, კახაძე მარიკა, ასეთი იყო ჩემი საქართველო, თბ.: საქართველო XXI საუკუნე, 2003. — გვ. 193.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ მჟავანაძე ვასილ პავლეს ძე // ენციკლოპედია „თბილისი“, თბ., 2002. — გვ. 690, ISBN 99928-20-32-2.