იტალიის სამეფო (1861-1946)

იტალიის სამეფო (იტალ. Regno d'Italia) — ყოფილი სამეფო დღევანდელი იტალიის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე. შეიქმნა 1861 წელს რისორჯიმენტოს შემდეგ, სარდინიის სამეფოს ქვეშ და დაასრულა არსებობა მეორე მსოფლიო ომის დამთავრების შემდეგ, როდესაც მას ბენიტო მუსოლინის ფაშისტური პარტია მართავდა.

იტალიის სამეფო Regno d'Italia
გაუქმდა
↓ 1861–1946 →
დროშა გერბი
ჰიმნი (1861–1943, 1944–1946) Marcia Reale d'Ordinanza („სამეფო მარში“) (1924–1943) Giovinezza („ახალგაზრდობა“) (1943–1944) La Leggenda del Piave („პიავეს ლეგენდა“)
{{{საერთო სახელი}}}-ს მდებარეობა იტალია, მისი კოლონიები და მეორე მსოფლიო ომის დროს დაპყრობილი ტერიტორიები
დედაქალაქი		ტურინი (1861-1865) ფლორენცია (1865-1871) რომი (1871-1943; 1944-1946) სალერნო (1943-1944)
ენები		იტალიური უმცირესობის ენები არბერეში კატალანური გერმანული გრიკო ბერძნული სლოვენური ხორვატული ფრანგული ფრანკო-პროვანსული ფრიულიანური ლადინური ოქსიტანური სარდინიული სიცილიური ნეაპოლური კალიბრიული ბერძნული იუდეო იტალიური ჩრდილოეთ რომანული ემილია-რონმანიული გენუური ლომბარდული პიემონტური ვენეციური ტუსკანური
რელიგია		რომის კათოლიკური ეკლესია (უმთავრესი რელიგია)
მთავრობა		უნიტარული საქარლამენტო კონსტიტუციური მონარქია (1861–1922; 1943–1946) უნიტარული კონსტიტუციური მონარქია ერთპარტიული ფაშისტური ტოტალიტარული დიქტატურის ქვეშ (1922–1943) უნიტარული კონსტიტუციური მონარქია სამხედრო ოკუპაციის ქვეშ (სამხრეთ იტალია) (1943–1945) უნიტარული ერთპარტიული რესპუბლიკა ფაშისტური ტოტალიტარული დიქტატურის მმართველობის ქვეშ (ჩრდილოეთ და ცენტრალური იტალია) (1943–1945)
მეფე
-	1861-1878	ვიტორიო ემანუელე II
-	1878-1900	უმბერტო I
-	1900-1946	ვიტორიო ემანუელე III
-	1946	უმბერტო II
პრემიერ-მინისტრი
-	1861	კამილო კავური (პირველი)
-	1922-1943	ბენიტო მუსოლინი
-	1943-1944	ალიჩიდე დე გასპერი (ბოლო)
ისტორია
-	იტალიის გაერთიანება	1861 წლის 17 მარტი
-	შეიქმნა	1861
-	ვენის ხელშეკრულება	1866 წლის 3 ოქტომბერი
-	რომის აღება	1870 წლის 20 სექტემბერი
-	სამმაგი ალიანსი	1882 წლის 20 მაისი
-	ლონდონის ხელშეკრულება	1915 წლის 26 აპრილი
-	გაუქმდა	1946
-	მონარქიის გაუქმება და რესპუბლიკის დამყარება	1946 წლის 2 ივნისი
ფართობი
-	1861	250 320 კმ² (96 649 მლ²)
-	1936	310 190 კმ² (119 765 მლ²)
მოსახლეობა
-	1861 წელი	21 777 334
სიმჭიდროვე		87 /კმ²  (225,3 /მლ²)
-	1936 წელი	42 993 602
სიმჭიდროვე		138,6 /კმ²  (359 /მლ²)
ვალუტა		ლირა
წინამორბედი მემკვიდრე სარდინიის სამეფო ტოსკანის დიდი საჰერცოგო პარმის საჰერცოგო მოდენას საჰერცოგო ლომბარდო-ვენეციის სამეფო პაპის ოლქი ორი სიცილიის სამეფო იტალია
დღეს ამ ტერიტორიაზე		იტალია  ეთიოპია  ალბანეთი  ლიბია  სომალი  ერიტრეა

ლიტერატურა

• Ashley, Susan A. Making Liberalism Work: The Italian Experience, 1860–1914 (2003) excerpt and text search
• Baran'ski, Zygmunt G. & Rebecca J. West (2001). The Cambridge companion to modern Italian culture, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-55034-3.
• Barclay, Glen St. J. 1973. The Rise and Fall of the New Roman Empire. London: Sidgwick & Jackson.
• Bosworth, Richard J. B. 1983. Italy and the Approach of the First World War. London: The Macmillan
• Bosworth, Richard J. B. 2007. Mussolini's Italy: Life Under the Fascist Dictatorship, 1915–1945 excerpt and text search

რესურსები ინტერნეტში

• აქსისის ისტორია - იტალია დაარქივებული 2004-02-02 საიტზე Wayback Machine.
• მუსოლინის ომი - ამერიკის წინააღმდეგ ომის გამოცხადება, 1941 წლის 11 დეკემბერი
• საფრანგეთის და ინგლისის მიმართ ომის გამოცხადება. 1940 წლის 10 ივნისი