გონიო

გონიო — დასახლება ქალაქ ბათუმში, გონიო-კვარიათის უბანში, ყოფილი სოფელი. მდებარეობს მდინარე ჭოროხის მარცხენა მხარეს, შავი ზღვის პირას, ზღვის დონიდან 30 მ. ბათუმის ცენტრიდან 12 კმ. გონიო ერთ-ერთი პოპულარული ზღვისპირა კურორტია საქართველოში. გონიოში არის საჯარო სკოლა და სარადარო სადგური.

დასახლება
გონიო
გონიოს ციხის შესასვლელი
ქვეყანა	საქართველო
ავტონომიური რესპუბლიკა	აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკააჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა
ქალაქი	ბათუმი
კოორდინატები	41°33′35″ ჩ. გ. 41°34′20″ ა. გ.
დაარსდა	ძვ. წ. VIII-VII საუკუნეები
პირველი ხსენება	XIV საუკუნე
ადრეული სახელები	აფსარუნტი
ცენტრის სიმაღლე	30 მ
მოსახლეობა	2886 კაცი (2002)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995
გონიო ვიკისაწყობში

ისტორია

არქეოლოგიური მონაცემების მიხედვით უძველესი დასახლება გონიოში ძვ. წ. VIII-VII საუკუნეებით თარიღდება. ახალი წელთაღრიცხვის I საუკუნის 70-იან წლებში გონიოში ჩნდება ციხესიმაგრე აფსარუნტი. სახელწოდება გონიო პირველად იხსენიება XIV სუაკუნის ტრაპიზონელი მემატიანის მიქაელ პანარეტოსის „ტრაპეზუნდის ქრონიკაში“. ერთხანს ის გენუის რესპუბლიკის სავაჭრო ფაქტორია იყო. 1547 წელს გონიო (გონია) ოსმალებმა დაიკავეს და შემდგომი დაპყრობების პლაცდარმად აქციეს.

XVII საუკუნის მიწურულს გონიოს ფლობდნენ თავდგირიძეები. XVII საუკუნის ბოლოს გურიელმა თავდგირიძეს ბათუმი და გონიო დაუმორჩილებლობის გამო წაართვა. თავდგირიძეების გვარის ორმა წარმომადგენელმა ისლამი მიიღო და ოსმალეთის იმპერიის დახმარებით დაესაკუთრა გონიოს. 1718 წელს სანჯაყ-ბეგ აჰმედ თავდგირიძემ და მისმა ძმამ მუსტაფა ბეგმა სულთანისგან მიიღეს სანჯაყი და ნაჰიე: ბათუმი, გონიო, ანარია, ქისატური, ახალშენი, ყოროლისთავი, სამება, ლიმანის თევზის სარეწი და მდინარე ჭოროხში მცურავი ნავის ბაჟი.

ოსმალეთის იმპერიის ადმინისტრაციული დაყოფით გონიოს კაზა შედიოდა ტრაპიზონის ვილაიეთის ლაზისტანის სანჯაყში. გონიოს კაზაში 1865 წელს შედიოდა 50 სოფელი და ცხოვრობდა 5275 ადამიანი. მოსახლეობას მოჰყავდა სიმინდი და ფეტვი. გონიო ოსმალეთის მფლობელობაში იყო 1878 წლამდე. სან-სტეფანოს ზავის მიხედვით გონიო, ისევე როგორც მთელი აჭარა გადაეცა რუსეთის იმპერიას. გონიო, როგორც სოფელი შევიდა ბათუმის ოკრუგის შემადგენლობაში. ამავდროულად ის იყო გონიოს საპოლიციო უბნის ცენტრი.

1930 წლიდან გონიო შევიდა ხელვაჩაურის რაიონის შემადგენლობაში. გონიოს სოფსაბჭო მოიცავდა სოფლებს: ავგია, ახალსოფელი და კვარიათი. საბჭოთა დროს განვითარებული იყო მეჩაიეობა, მეციტრუსეობა და მეცხოველეობა. მოქმედებდა ციტრუსების შემფუთავი ქარხანა. 2011 წელს ქალაქ ბათუმის საზღვრების გაფართოების შემდეგ მოექცა ქალაქის ადმინისტრაციულ საზღვრებში. დღეს ერთ-ერთი პოპულარული ზღვისპირა კურორტია.

გალერეა

• 
  გონიოს ლანდშაფტი
• 
  გონიოს ციხე
• 
  არქეოლოგიური მასალა გონიოდან
• 
  სარადარო სადგური
• 
  გონიოს მუსიკალური ფესტივალი
• 
  ქლაბინგი გონიოში

იხილეთ აგრეთვე

• გონიოს განძი
• გონიოს ტბა
• გონიოს ციხე
• გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი

ლიტერატურა

• ცინცაძე ა., სიხარულიძე ი., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2, თბ., 2012. — გვ. 96.

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 218.
• სიხარულიძე ი., სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოს ტოპონიმიკა, ტ. 1, ბათუმი, 1958. — გვ. 30-32.