ვიკიპედია

ბეირუთის ამერიკული უნივერსიტეტი

ბეირუთის ამერიკული უნივერსიტეტი (არაბ. الجامعة الأمريكية في بيروت) [1]— საერო, დამოუკიდებელი კერძო უნივერსიტეტი ლიბანის დედაქალაქ ბეირუთში. იგი დააარსა ამერიკელმა მისიონერმა დენიელ ბლისმა 1866 წელს, როგორც "სირიის პროტესტანტული კოლეჯი". 1920 წლის 18 ნოემბერს სახელი შეიცვალა ახლანდელით. ლიბანის სამოქალაქო ომის დროს (1975-1990) უნივერსიტეტმა განაგრძო მუშაობა. 1984 წლის 18 იანვარს უცნობმა თავდამსხმელებმა მოკლეს მისი პრეზიდენტი მალკოლმ კერი.

ამერიკის უნივერსიტეტი ბეირუთში - الجامعة الأميركيّة في بيروت
წარწერა უნივერსიტეტის შესასვლელში

100 წლის განმავლობაში უნივერსიტეტს ჰქონდა ასტრონომიული ობსერვატორია - ლიის ობსერვატორია. უნივერსიტეტს აქვს რამდენიმე მუზეუმი (არქეოლოგიური, გეოლოგიური, ისტორიის და თანამედროვე ბიბლიოთეკები (სააბის სამედიცინო ბიბლიოთეკის ჩათვლით).

AUB– ის ბიუჯეტი 423 მილიონი აშშ დოლარია [2], შემოწირულობები კი, დაახლოებით, 768 მილიონი აშშ დოლარი [3]. კამპუსი შედგება 64 კორპუსისგან, მათ შორის ამერიკის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრი ბეირუთში (AUBMC, ადრე ცნობილი როგორც AUH - ამერიკის საუნივერსიტეტო საავადმყოფო) [4](420 საწოლი), ოთხი ბიბლიოთეკა, სამი მუზეუმი და შვიდი საერთო საცხოვრებელი. AUB– ის კურსდამთავრებულები მსოფლიოს 120 – ზე მეტ ქვეყანაში ცხოვრობენ. სწავლების ენაა ინგლისური. უნივერსიტეტის დიპლომები ოფიციალურად რეგისტრირდება ნიუ-იორკის სამეურვეო საბჭოს მიერ.

2018 წლის შემოდგომაზე AUB- ში 9000-ზე მეტი სტუდენტი სწავლობდა.

ისტორია რედაქტირება

 
დენიელ ბლისი

1862 წლის 23 იანვარს, ვ.მ. ტომსონი საგარეო მისიების ამერიკის კომისართა საბჭოს სხდომაზე გამოვიდა წინადადებით , რომ ბეირუთში დაარსებულიყო უმაღლესი განათლების კოლეჯი, რომლის პრეზიდენტადგინად წარადგინა დოქტორი დენიელ ბლისის კანდიდატურა [5] კოლეჯი, რომელსაც 1920 წელს ეწოდა ბეირუთის ამერიკული უნივერსიტეტი, გაიხსნა 1866 წლის 3 დეკემბერს, რომელშიც მონაწილეობდა 16 სტუდენტი. ბლისი მისი პირველი პრეზიდენტი იყო 1866 - 1902 წლებში. [6] თავიდან სწავლება მიმდინარეობდა არაბულ ენაზე, რადგან ეს იყო რეგიონის ეთნიკური ჯგუფების საერთო ენა. 1887 წელს სასწავლო ენა გახდა ინგლისური.

ბეირუთის ამერიკულ უნივერსიტეტს ბევრი გამოჩენილი კურსდამთავრებული ჰყავს. მაგალითად, AUB– ის 20 კურსდამთავრებული იყო 1945 წელს გაეროს ქარტიის ხელმოწერის დელეგატი. AUB– ის კურსდამთავრებულები იკავებენ წამყვან პოზიციებს საკუთარ ქვეყნებში. არიან პრეზიდენტები, პრემიერ მინისტრები, პარლამენტის წევრები, ელჩები, ცენტრალური ბანკების მმართველები, კოლეჯებისა და უნივერსიტეტების პრეზიდენტები და დეკანები, აკადემიკოსები, ბიზნესმენები, მეცნიერები, ინჟინრები, ექიმები, პედაგოგები. ისინი მუშაობენ მთავრობებში, კერძო სექტორში და არასამთავრობო ორგანიზაციებში.

 
ნივერსიტეტის შენობა

1984 წლის 18 იანვარს AUB- ის პრეზიდენტი მალკოლმ კერი მოკლეს მისი კაბინეტის წინ ისლამური ჯიჰადის (ჰეზბოლას წინამორბედი) წევრებმა. [7]1982 წელს პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი დევიდ ს. დოდჯო გაიტაცეს კამპუსში, პრო-ირანელმა შიიტმა მაჰმადიანმა ექსტრემისტებმა. 1984 და 1985 წლებში გაიტაცეს უნივერსიტეტის მრავალი თანამშრომელი, მათ შორის ელექტროტექნიკის პროფესორი ფრენკ რეჯერი, პროფესორი ჯ. ლი დუგლასი, პროფესორი ფილიპ პედფილდი, პროფესორი ჯოზეფ სიკიპიო, სოფლის მეურნეობისა და კვების მეცნიერებათა ფაკულტეტის დეკანი ტომას სატერლენდი (ტყვეობაში იმყოფებოდა 1985 წლიდან 1991), რეჟისორი დევიდ ჯეიკობსენი და ბიბლიოთეკარი პიტერ კილბერნი (მოკლა გამტაცებელმა) [8][9] საერთო ჯამში, უნივერსიტეტთან დაკავშირებული 30 ადამიანი გაიტაცეს ომის დროს. [10]

 
უნივერსიტეტის კამპუსი

1991 წლის ნოემბერში სკოლის დაარსებიდან 125 წლისთავზე ბეირუთის ამერიკული უნივერსიტეტის მთავარი შენობა გაანადგურეს. ბომბი ააფეთქეს სავარაუდოდ, პროირანელმა მაჰმადიანმა ფუნდამენტალისტებმა. [11]

2008 წლის 21 მარტს სამეურვეო საბჭომ პიტერ დორმანი აირჩია AUB- ის მე -15 პრეზიდენტად. მან შეცვალა ჯონ უოტერბერი, რომელიც იყო AUB– ის პრეზიდენტი 1998 – დან 2008 წლამდე. დორმანი ეგვიპტოლოგიის დარგში მეცნიერია და ადრე ხელმძღვანელობდა ჩიკაგოს უნივერსიტეტის ახლო აღმოსავლეთის ენებისა და ცივილიზაციების დეპარტამენტს.

2015 წლის 19 მარტს პრეზიდენტად სამეურვეო საბჭომ ოფიციალურად დაამტკიცა მედიცინის დოქტორი ფადლო რ.ხური ინაუგურაცის შემდეგ ის გახდა AUB- ის მე -16 პრეზიდენტი 2016 წლის 25 იანვარს.

თავდაპირველად COVID-19 პანდემიის გამოცხადებისას უნივერსიტეტის ხელმძღვანელობამ უგულებელყო ლიბანის განათლებისა მინისტრის თხოვნა სასწავლო პროცესის შეჩერების შესახებ, მაგრამ 2020 წლის მარტის დასაწყისში უნივერსიტეტის დახურვა გადაწყდა.[12][[13] მოგვიანებით AUB– მა გამოაცხადა საექსპერტო კომიტეტის შექმნის შესახებ. [25] ასევე შეიქმნა კვლევითი პორტალი, რომელიც დაეხმარება COVID-19 პანდემიასთან დაკავშირებული საკითხების შესწავლაში.[14]

2020 წლის 15 ივნისს, AUB– ის პრეზიდენტმა ფადლო ხურმა განაცხადა, რომ AUB „გაათავისუფლებს მისი თანამშრომლების 22-25% –ს” მძიმე ფინანსური სირთულეების გამო.[15]

კამპუსი რედაქტირება

 
კამპუსის ჩრდილო-დასავლეთი ხედი ხმელთაშუა ზღვისკენ

ბეირუთის ამერიკული უნივერსიტეტს უკავია 61 ჰექტარი ფართობი (250,000 მ 2) მდებარეობს გორაზე, რომელიც ერთ მხარეს ხმელთაშუა ზღვას გადაჰყურებს და მეორე მხრიდან ესაზღვრება ბლის ქუჩას.  ბეირუთში მდებარე AUB-ს კამპუსი შედგება 64 შენობისგან, შვიდი საერთო საცხოვრებლისგან და რამდენიმე ბიბლიოთეკისგან. გარდა ამისა, უნივერსიტეტში ასევე განთავსებულია ჩარლზ ჰოსტლერის სახელობის სტუდენტური ცენტრი, არქეოლოგიური მუზეუმი და ცნობილი ბუნების ისტორიის მუზეუმი. სტუდენტებს ასევე აქვთ სხვადასხვა კვლევების წარმოების შესაძლებლობა. აქვე განთავსებულია საგანმანათლებლო კომპლექსი, რომელიც მდებარეობს AREC- ში (საზოგადოებრივი  კვლევის განვითარების ხელშეწყობის ცენტრი.[16]

 
საფეხბურთო მოედანი კამპუსის ტერიტორიაზე

ფაკულტეტები რედაქტირება

  • სოფლის მეურნეობისა და კვების მეცნიერების ფაკულტეტი
  • მეცნიერებისა და ხელოვნების ფაკულტეტი
  • სამედიცინო მეცნიერებათა ფაკულტეტი
  • სამედიცინო ფაკულტეტი
  • საექთნო სკოლა. რაფიკ ჰარირი
  • ინჟინერიისა და არქიტექტურის ფაკულტეტი
  • ბიზნესის სკოლა

სტუდენტები რედაქტირება

18 წლის შემოდგომაზე AUB- ში ჩაირიცხა 9000-ზე მეტი სტუდენტი: 7,180 ბაკალავრიატი და 1,922 ასპირანტი. [17]

კვლევები რედაქტირება

AUB სწავლის მსურველებს სთავაზობს 141 საბაკალავრო / სამაგისტრო პროგრამას და 36 სერთიფიკატს და დიპლომს. 2007 წელს ბეირუთის ამერიკულმა უნივერსიტეტმა განაახლა სადოქტორო პროგრამები. ამჟამად სადოქტორო პროგრამები შემდეგ სფეროებშია:[18]

AUB ასევე მოიცავს ათობით სამეცნიერო ცენტრსა და ინსტიტუტს, რომლებიც სპონსორობენ  და ხელს უწყობენ კვლევებს სხვადასხვა სფეროში. [19]

სამედიცინო ცენტრი რედაქტირება

AUB Medical Center (AUBMC) არის  სამედიცინო ფაკულტეტისათვის კერძო, არაკომერციული სასწავლო ცენტრი AUBMC. მოიცავს 420 საწოლიან საავადმყოფოს, სამედიცინო მომსახურებისა და რეფერალური მომსახურებების ფართო სპექტრს, მსურველებს სთავაზობს სამედიცინო,- საექიმო და საექთნო პროგრამებს .

მთელი თავისი ისტორიის განმავლობაში, AUB სამედიცინო ცენტრმა, რომელიც ადრე ცნობილი იყო როგორც ამერიკის საუნივერსიტეტო საავადმყოფო (AUG), გადამწყვეტი როლი შეასრულა რეგიონული და ადგილობრივი კონფლიქტების მსხვერპლთა დასახმარებლად. მან დახმარება გაუწია ავადმყოფებსა და დაჭრილებს პირველი და მეორე მსოფლიო ომების, ლიბანის სამოქალაქო ომის, პალესტინის კონფლიქტისა და ერაყის ომის დროს. ბოლო წლების განმავლობაში იგი ეხმარებოდა რიგ სირიელ ლტოლვილებს ბეირუთის სამედიცინო ცენტრში, პარტნიორ საავადმყოფოებსა და მობილური კლინიკებში. [20]

უნივერსიტეტში ასევე ფუნქციონირებს რამდენიმე საუკეთესო კლინიკური და კვლევითი ცენტრი, როგორიცაა Mamduh El-Sayed Bobst Breast Unit, Naef K. Cancer Institute (Jude Children Research Hospital in Memphis, TN), Mufid Farrah ამბულატორიული გულის და სისხლძარღვების ცენტრი, Nehme გაფანტული სკლეროზის ცენტრი, ტერეზა ტომეს და აჰმადისა და ჯამილა ბიზრის ამბულატორიული ნეირო-ამბულატორიული ცენტრი. ცენტრები ემსახურება არაბული რეგიონის სპეციფიკურ ჯანმრთელობის პრობლემის მქონე პაციენტებს, როგორიცაა: სიმსივნური დაავადებები, გულის და სისხლძარღვების დაავადებები, დიაბეტი, სიმსუქნე, გაფანტული სკლეროზი, სისხლის დაავადებები და ფსიქიკური აშლილობა.

AUBMC 2020-ის ხედვის ფარგლებში, 2019 წლის მაისში, AUBMC- მ ჩაატარა ახალი სამედიცინო ცენტრის გაფართოების  ცერემონია პრეზიდენტის მიშელ აუნის პატრონაჟით. [21]

უნივერსიტეტის მუზეუმები და კოლექციები რედაქტირება

 

AUB– ს აქვს სამი მუზეუმი: არქეოლოგიური მუზეუმი, გეოლოგიური მუზეუმი და ბუნების ისტორიის მუზეუმი.

არქეოლოგიური მუზეუმი უძველესი მესამე მუზეუმია შუა აღმოსავლეთში. მისი კოლექცია მოიცავს 16000-ზე მეტ ნივთს და 10,000 მონეტას, მათ შორის კერამიკას, პრეისტორიულ საკრავებს, ბრინჯაოს ქანდაკებებს, ფინიკიურ და კლასიკურ ქანდაკებებს და ბარელიეფებს, ეგვიპტის ალაბასტის ვაზებს ბიბლოსიდან, თმის სამაგრებსა და მუსიკალურ ინსტრუმენტებს. მუზეუმმა არქეოლოგიური გათხრები აწარმოა ლიბანსა და სირიაში. AUB მუზეუმის მეგობართა საზოგადოება აწყობს ლექციებს, გამოფენებს და ღონისძიებებს ბავშვებისთვის. [22]

გეოლოგიური მუზეუმი მოიცავს ქვებს, მინერალებს და ნაშთებს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან. ეს მნიშვნელოვანი რესურსია AUB– ის სტუდენტებისა და მკვლევარებისთვის, აგრეთვე ლიბანის სხვა უნივერსიტეტებისა და სკოლების სტუდენტებისათვის.[23]

ბუნების ისტორიის მუზეუმში განთავსებულია უნიკალური კოლექცია, რომელიც წარმოადგენს ამ ტერიტორიის ბიომრავალფეროვნებას. იგი განსაკუთრებით ცნობილია საფოსტო ჰერბარიუმით, რომელიც მოიცავს 63,000 ასლს.[24]

AUB არქივები და სპეციალური კოლექციები მოიცავს მნიშვნელოვან დოკუმენტებს, რომლებიც დაკავშირებულია სირიის პროტესტანტული კოლეჯის დაარსებასთან დაკავშირებით 1866 წელს, ასევე მრავალი საინტერესო მასალა (დოკუმენტები, რუქები, ფოტოები და ა.შ.).

უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკები რედაქტირება

უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკებში შედის:

  • ნამი ჯაფეთის მემორიალური ბიბლიოთეკა
  • ინჟინერიისა და არქიტექტურის ბიბლიოთეკა
  • სააბის სამედიცინო ბიბლიოთეკა ემსახურება სამედიცინო ფაკულტეტს და AUB სამედიცინო ცენტრს, ჯანმრთელობის მეცნიერებათა ფაკულტეტს, საექთნო სკოლას.
  • სამეცნიერო და სოფლის მეურნეობის ბიბლიოთეკა.
  • სოფლის მეურნეობის კვლევისა და განათლების ცენტრი (AREC) ბექაას ხეობაში ასევე შეიცავს სამეცნიერო და სოფლის მეურნეობის ბიბლიოთეკის დანართს.

უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკები შეიცავს მდიდარ კოლექციას რომელშიც შედის:[25]

  • ნაბეჭდი გამოცემები: 412 775 (წიგნი); 5776 (პერიოდული გამოცემა)
  • ტირაჟი: 505 548 (წიგნი); 162,727 (პერიოდული გამოცემა)
  • ელექტრონული პუბლიკაციები (ღია წვდომის ჩათვლით): 1 098 491 (წიგნები); 138 430 (პერიოდული გამოცემა)
  • მონაცემთა ბაზები (ფასიანი ხელმოწერები): 262
  • შეძენილი / დამატებული ნაბეჭდი წიგნები: 7,243 სათაური / 8,380 ტომი
  • დაემატა სასაჩუქრე / გაცვლითი წიგნები: 4136 სათაური / 5048 ტომი
  • ხელნაწერები: 1373 სათაური / 1408 ტომი
  • რუკები: 1684 სათაური / 2027 ტომი
  • უნივერსიტეტის არქივი: 940 ხაზოვანი ფუტი / 2720 საარქივო ყუთი
  • ელემენტები მიკროფორმებზე: 11 487 ელემენტი / 33 265 ტომი
  • აუდიოჩანაწერები: 456 სათაური / 740 ტომი

მიუხედავად იმისა, რომ ბიბლიოთეკის მრავალი რესურსი დისტანციურად არის ხელმისაწვდომი როგორც კამპუსში, ისე მის გარეთ, ბიბლიოთეკები აღჭურვილია ელექტრონული საკლასო ოთახებით, კომპიუტერის ლაბორატორიებით და უსადენო კავშირით. ბიბლიოთეკის გამოცდილი პერსონალი ატარებს კლასებსა და სემინარებს მთელი წლის განმავლობაში, რათა გააცნოს და გააცნოს მომხმარებლებს ბიბლიოთეკის კოლექციების, საინფორმაციო რესურსებისა და ინოვაციური ტექნოლოგიების გამოყენების შესახებ.

AUB პრესა რედაქტირება

ბეირუთის ამერიკული უნივერსიტეტი (AUB) აქვეყნებს ჟურნალ-გაზეთებს სირიის პროტესტანტული კოლეჯის (SPC) დაარსების დღიდან. ყველაზე ადრეული გამოცემა Nami Japhet Memorial Library AUB– ში გამოქვეყნდა არაბულ ენაზე  1881 წელს; ჩატარებული კვლევების,  დაავადების მკურნალობის შესახებ სირიის პროტესტანტული კოლეჯის მედიცინის სკოლის ანატომიისა და ფიზიოლოგიის პროფესორის დოქტორ ჯონ ვორტჰაბეთის მიერ.[26]

იმ დროს SPC- ს არ ჰქონდა უნივერსიტეტის პრესა ან ცენტრალიზებული გამომცემლობა. კოლეჯის ადრეული პუბლიკაციები გამოაქვეყნა კოლეჯის სახელით American Mission Press- მა, რომელიც დაარსდა მალტაში 1822 წელს, გადავიდა ბეირუთში 1832 წელს და მუშაობდა 1965 წლამდე. სხვა გამომცემლებმა გამოაქვეყნეს წიგნები AUB- სთვის, მათ შორის ფრანცისკანური პრესა იერუსალიმში და კათოლიკური პრესა ბეირუთში.

1969 წელს შეიქმნა პუბლიკაციების ოფიციალური ცენტრალიზებული ბიურო, პუბლიკაციების ოფისი. 2001 წლისთვის გადაწყვეტილება მიიღეს, რომ წიგნები გამოცემულიყო AUB Press- ის სახელით და არა უფრო ზოგადი სახელით.

უნივერსიტეტის გაზეთი

AUB Outlook არის ყოველკვირეული სტუდენტური გაზეთი, რომელიც ვრცელდება კამპუსში და მათ ვებ – გვერდებზე. იგი დაარსდა 1949 წელს და ოფიციალური სტატუსი მიიღო 1957 წლის 15 ივლისს, ლიბანის ინფორმაციის მინისტრის მიერ გამოცემულ N 113 ბრძანებით AUB– ის მიერ გაცემული ლიცენზიის საფუძველზე. Outlook არ არის პოლიტიკურად დაკავშირებული და არ აქვს მიკერძოება რომელიმე სექტის, რელიგიის, რასისა თუ ეთნიკური ნიშნის მიმართ. იგი მთლიანად სტუდენტურია და დამოუკიდებელია უნივერსიტეტის უშუალო კონტროლზე. [27]

სარედაქციო ჯგუფი რედაქტირება

Outlook- ის სარედაქციო საბჭო ყოველწლიურად ინიშნება გამოცემის საჭიროებების გათვალისწინებით. მას უნდა ჰყავდეს არანაკლებ 12 წევრი:[28]

სქოლიო რედაქტირება

  1. ↑ "American University of Beirut". www.aub.edu.lb.
  2. ↑ "AUB - About Us - Facts and Figures". www.aub.edu.lb. Retrieved 2017-09-18.
  3. ↑ AMERICAN UNIVERSITY OF BEIRUT FACTS AND FIGURES 2019" (PDF).
  4. ↑ "AUBMC - American University of Beirut Medical Center". www.aubmc.org.lb.
  5. ↑ "The American University of Beirut: A Year Of Tragedy and Hope"
  6. ↑ Los Angeles Times
  7. ↑ Betty S. Anderson (15 November 2011). The American University of Beirut: Arab Nationalism and Liberal Education. ISBN 9780292726918. Retrieved 2020-03-18.
  8. ↑ "4 Hurt by Beirut Bomb In American University". The New York Times. Retrieved 2020-03-18.
  9. ↑ AUB - 2015 - AUB appoints its 16th president, Fadlo R. Khuri, MD"[მკვდარი ბმული]. website.aub.edu.lb.
  10. ↑ "The Released Hostages: Where Are They Now?"
  11. ↑ "American University of Beirut- Presidential Inauguration." დაარქივებული 2021-03-09 საიტზე Wayback Machine. - website.aub.edu.lb.
  12. ↑ "Lebanon shuts schools after fourth coronavirus case,"Arab News.
  13. ↑ https://www.reuters.com/article/us-lebanon-crisis-aub/prominent-beirut-university-faces-fight-of-its-life-as-crises-hit-idUSKBN22K1RM
  14. ↑ "Coronavirus Lebanon to close the schools, colleges for a week.Mena"[მკვდარი ბმული] Gulf News. 2020-03-02. Retrieved 2020-03-18.
  15. ↑ https://www.lorientlejour.com/article/1221941
  16. ↑ "Campus". Uniandi. Archived from the original on 5 October 2013. Retrieved 30 March 2013.
  17. ↑ "AUB website, Facts and Figures".
  18. ↑ Research Hub. www.aub.edu.lb.
  19. ↑ "Tuesday, May 2, 2017". www.aub.edu.lb.
  20. ↑ Aramco World, AUB - The Family Looks Ahead, January/February 1991". Archive.aramcoworld.com.
  21. ↑ "AUBMC holds a groundbreaking ceremony for its New Medical Center Expansion Under the Patronage of H.E. President Michel Aoun"[მკვდარი ბმული]. AUBMC.
  22. ↑ Society of the friends of the museum. www.aub.edu.lb.
  23. ↑ "Geology Museum". დაარქივებული 2019-03-21 საიტზე Wayback Machine. www.aub.edu.lb.
  24. ↑ "Botanical Journal of the Linnean Society, Volume 159, Issue 2, 1 February 2009, Pages 315–321".
  25. ↑ "Facts & Figures, 2018-2019". www.aub.edu.lb.
  26. ↑ ورتبات, يوحنا (1881). كفاية العوام في حفظ الصحة وتدبير الأسقام: وهو مجموع فوائد عامة تتعلق بحفظ الصحة وتدبير المرض عند غياب الطبيب [Kifāyat al-ʻawamm fī hịfẓ al-sahḥạh wa-tadbīr al-asqām]. بيروت: المدرسة السورية الكلية.
  27. ↑ AUB Outlook Bylaws
  28. ↑ "AUB Campaign".
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ბეირუთის_ამერიკული_უნივერსიტეტი&oldid=4587325“-დან