ტუჩოსანნი (ლათ. Labiatae ანუ Lamiaceae) — ორლებნიან მცენარეთა ოჯახი. ერთწლოვანი ან მრავალწლოვანი ბალახები, ნახევრად ბუჩქები, უფრო იშვიათად — ლიანები ან პატარა ხეები. ღერო მეტწილად ოთხწახნაგოვანია, ფოთლები — მარტივი და უთანაფოთლო. ყვავილები ორსქესიანი და ზიგომორფულია, შეკრებილია ყვავილედებად, იშვიათად მარტოულია; გვირგვინი შეზრდილფურცლებიანია, ორტუჩა, ზოგჯერ ზუჩები სუსტადაა გამოხატული. ნაყოფი მომწიფებისას ერთთესლიან კაკლუჭად იშლება.

ტუჩოსანნი

მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  მცენარეები
ლათინური სახელი
Lamiaceae

ფართოდ გავრცელებული ოჯახია, განსაკუთრებით მრავლადაა ხმელთაშუა ზღვის სანაპირო ქვეყნებში. ოჯახი აერთიანებს 200-ზე მეტი გვარის 3500 სახეობას. საქართველოში 37 გვარის 160 სახეობაა. ეთერზეთოვანი მცენარეებია, იყენებენ პარფიუმერიაში (ლავანდი, როზმარინი), მედიცინაში (შავბალახა, პიტნა, სამკურნალო სალბი, ბეგქონდარა და სხვა), სუნელ-სანელებლად (მაიორანი, რეჰანი, ქონდარი და სხვა). ცხიმოვანი ტექნიკური ზეთების მისაღებად მოჰყავთ პერილა და ლალემანცია. დეკორატიის მიზნით — სალბი, კოლეუსი და სხვა. ტუჩოსანთა შორის ბევრი კარგი თაფლოვანი მცენარეა.

ლიტერატურა

რედაქტირება