სომხეთის კლიმატი
სომხეთის კლიმატი ძალიან მრავალფეროვანია. ეს განპირობებულია გეოგრაფიული მდებარეობითა და სიმაღლეების დიდი მერყეობით[1].
ვაკეებზე საშუალო ტემპერატურა იანვარში −5°C, ხოლო ივლისში +25°C-ია; მთაში −12°C და +16°C შესაბამისად. ნალექების ყველაზე მცირე რაოდენობა არარატის ვაკეზეა — 200—250 მმ წელიწადში, საშუალო მთაში — 500 მმ, ხოლო მაღალ მთაში — 700—900 მმ. ნალექების ყველაზე ჭარბი რაოდენობა ფისირდება ლორესა და სიუნიქის პროვინციებში, რომელიც უმეტესწილად ტყითაა დაფარული. სომხეთის სამხრეთ ნაწილში ერთ-ერთი ყველაზე წვიმიანი დასახლებული პუნტია ვერინ-ხოტანანი, სადაც ნალექების საშუალო წლიური რაოდენობა 805 მმ-ს აღემატება, ჩრდილოეთში - ფიოლეტოვო და ტაშირი — 700 მმ-ზე მეტი[2].
მიუხედავად იმისა, რომ სომხეთი სუბტროპიკულ განედზე მდებარეობს, სუბტროპიკული კლიმატი მხოლოდ ქვეყნის სამხრეთ (მეღრი) და სამხრეთ-აღმოსავლეთ (ნოემბერიანი) ნაწილებში აღინიშნება. დანარჩენ რაიონებში კლიმატი კონტინენტური (ზაფხული ცხელი, ხოლო ზამთარი ცივი) და ზომიერია (ზომიერი ზამთარი და ზაფხული).
კლიმატური სარტყლები
რედაქტირებასომხეთში კლიმატური სარტყლები ვერტიკალურადაა განლაგებული, აქ ერთდროულად გაბატონებულია 3 კლიმატური სარტყელი და 6 კლიმატური ზონა. ქვემოთ ჩამოთვლილია სომხეთის კლიმატური ზონები და მათი გავრცელების არეალები.
- არარატის ვაკესა და ერევნის რაიონში კლიმატი მშრალი და კონტინენტურია ცხელი ზაფხულით, ცივი ზამთრითა და ნალეების მცირე რაოდენობით (350 მმ წელიწადში).
- არარატის ვაკის ჩრდილოეთიდან და აღმოსავლეთიდან მოსაზღვრე დაბალ მთაში, კლიმატი ზომიერია მშრალი თბილი ზაფხულითა (ივლისის საშუალო ტემპერატურა — 20°С) და ცივი ზამთრით (იანვრის საშუალო ტემპერატურა — −7°С), ჭარბი ნალექით (640 მმ-მდე წელიწადში).
- ქვეყნის ცენტრალური ნაწილის საშუალო მთაში, 1500—1800 მეტრის სიმაღლეზე, კლიმატი ზომიერია, თბილი ზაფხულითა (ივლისის საშუალო ტემპერატურა — 18-20°С) და ცივი ზამთრით (იანვრის საშუალო ტემპერატურა — −10°С) ჭარბი თოვლით; ნალექების საშუალო წლიური რაოდენობა 760 მმ-ია.
- ქვეყნის ჩრდილოეთი და სამხრეთ-აღმოსავლეთი ნაწილის საშუალო მთაში, კლიმატი ზომიერად-თბილი და ტენიანია (იანვრის საშუალო ტემპერატურა — −4-0°С, ხოლო ივლისის — +18-19°С-ია, ნალექების საშუალო წლიური რაოდენობა 600—700 მმ-ს შეადგენს).
- სომხეთის უკიდურეს სამხრეთ-აღმოსავლეთსა (მეღრი) და ჩრდილო-აღმოსავლეთში (ნოემბერიანი), 1500 მეტრზე დაბალ სიმაღლეზე, კლიმატი მშრალი სუბტროპიკულია ხანგრძლივი და ცხელი ზაფხულითა (ივლისის საშუალო ტემპერატურა — 24°С) და რბილი უთოვლო ზამთრით (იანვრის საშუალო ტემპერატურა — 0°С). ნალექების საშუალო წლიური რაოდენობა 300—400 მმ-ს შეადგენს.
მახასიათებლები
რედაქტირებადასახლება | სიმაღლე | ნალექები (მმ) | დღიური საშუალო ტემპერატურა °C | თოვლის საშუალო სიღრმე | თოვლის მინიმალური სიღრმე | თოვლის მაქსიმალური სიღრმე | თოვლიანი დღეები | ტენიანობა % |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ბაგრატაშენი | 453 | 444 | 11.7 | — | — | — | — | 72 |
იჯევანი | 732 | 563 | 10.6 | 10 | 28 | 1 | 38 | 73 |
ვანაძორი | 1350 | 586 | 7.4 | 17 | 38 | 3 | 72 | 71 |
სტეფანავანი | 1397 | 683 | 6.6 | 19 | 53 | 4 | 73 | 73 |
ტაშირი | 1507 | 713 | 5.8 | 17 | 37 | 2 | 72 | 75 |
სპიტაკი | 1552 | 439 | 7.1 | 12 | 56 | 2 | 63 | 69 |
ჭამბარაკი | 1861 | 557 | 4.8 | 16 | 37 | 5 | 102 | 74 |
მეღრი | 627 | 259 | 13.8 | 5 | 27 | 0 | 21 | 61 |
კაპანი | 705 | 544 | 11.5 | 10 | 32 | 2 | 34 | 71 |
არტაშატი | 829 | 235 | 11.1 | 10 | 44 | 0 | 39 | 65 |
არმავირი | 861 | 244 | 11.3 | 10 | 42 | 0 | 45 | 60 |
ერევანი | 942 | 316 | 11.4 | 12 | 46 | 0 | 44 | 60 |
ეღვარდი | 1317 | 407 | 9.8 | 28 | 68 | 0 | 74 | 62 |
არენი | 1009 | 357 | 11.8 | 14 | — | — | 40 | 56 |
ეღეგნაძორი | 1267 | 398 | 10.8 | 18 | — | — | 50 | 66 |
სისიანი | 1580 | 365 | 6.6 | 12 | 34 | 3 | 73 | 68 |
გიუმრი | 1556 | 477 | 5.8 | 26 | 61 | 4 | 96 | 70 |
თალინი | 1582 | 435 | 7.9 | 24 | 64 | 2 | 82 | 59 |
ართიკი | 1750 | 516 | 5.8 | 22 | 51 | 5 | 95 | 66 |
ფანტანი | 1798 | 640 | 6.0 | 50 | 79 | 13 | 124 | 66 |
აპარანი | 1291 | 651 | 4.3 | 56 | 92 | 10 | 125 | 69 |
სევანი | 1936 | 556 | 4.0 | 36 | 83 | 3 | 136 | 74 |
მეწ-მასრიკი | 1940 | 390 | 4.2 | 21 | 35 | 7 | 109 | 69 |
მარტუნი | 1995 | 457 | 5.6 | 26 | 75 | 2 | 98 | 67 |
იანხი | 2334 | 488 | 2.7 | 64 | 102 | 33 | 160 | 72 |
პაღაკნი (შურაბადი) | 2004 | 574 | 1.8 | 53 | 81 | 17 | 138 | 74 |
არაგაწი (მთა) | 3329 | 1065 | -2.7 | 166 | 235 | 66 | 252 | 73[4] |
ტავუში | ლორე | შირაკი | არაგაწოტნი | კოტაიქი |
გეღარქუნიქი | არმავირი | არარატი | ვაიოცძორი | სიუნიქი |
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებარესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- Blizzard sweeps up Armenia, temperatures go subzero დაარქივებული 2007-09-30 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Реферат География Армения. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-04-20. ციტირების თარიღი: 2015-10-08.
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-03-21. ციტირების თარიღი: 2007-03-21.
- ↑ Климат Армении
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2004-07-25. ციტირების თარიღი: 2015-10-08.