დეხვირი

დეხვირი — სოფელი საქართველოში, რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის ცაგერის მუნიციპალიტეტში (ადმინისტრაციული ერთეული ლასურიაში).

სოფელი
დეხვირი
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარერაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ცაგერის მუნიციპალიტეტი
თემი	ლასურიაში
კოორდინატები	42°37′31″ ჩ. გ. 42°46′06″ ა. გ.
ცენტრის სიმაღლე	640 მ
მოსახლეობა	179 კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 100 %
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995

მდებარეობს ცაგერის ქვაბულში, მდინარე ცხენისწყლის მარცხენა მხარეს, ზღვის დონიდან 640 მეტრზე, ცაგერიდან დაშორებულია 3 კილომეტრით.

დემოგრაფია

2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 179 ადამიანი.

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
2002	262	134	128
2014	179	88	91

ისტორია

დეხირი წყაროებში პირველად მოხსენიებულია XVII საუკუნის II ნახევარში. სოფლის ახლოს დგას ფეოდალური ხანის დეხვირის ციხე. იგი ლეჩხუმის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი სიმაგრე იყო და იცავდა ცხენისწყლის ხეობიდან მდინარე ლაჯანურის ხეობაში მიმავალ გზებს. 1802 წელს დეხვირის ციხე სოლომონ II-მ აიღო. ალყის დროს ციხის ნაწილი დაინგრა.

2014-2015 წწ. არქეოლოგიურმა გათხრებმა გამოავლინა შუა საუკუნეების ციხის ნაშთები, გალავანი და დიდი რაოდენობით ქვევრები, ძვ.წ.აღ. VIII-VII საუკუნეებით დათარიღებული ტერასული ტიპის ნაგებობები ტიპური კოლხური კერამიკის ნაშთებით, ასევე ძვ.წ.აღ-ის IV-III საუკუნეების ელინისტური ნამოსახლარი — სამარხები, ციხის გალავნის ნაშთები და მარანი. ამ ტერიტორიაზე 2013 წლიდან მოწყობილია დეხვირის არქეოლოგიურ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 489.

• ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2, თბ., 2012. — გვ. ?.