ტრიტონი (ბირთვი)

ტრიტონი (ძვ. ბერძნ. τρίτον [tríton] — „მესამე“; აღნიშვნა: ${\ce {^3H}}$ ან ${\ce {t}}$) — წყალბადის რადიოაქტიური იზოტოპის — ტრიტიუმის ატომის ბირთვი, რომლის მასური რიცხვი A=3. შეიცავს 3 ნუკლონს (1 პროტონსა და 2 ნეიტრონს). ტრიტონის მასა ტოლია 3.01646 მასის ატომური ერთეულისა, სპინი კი — (1/2)-ისა ($\hbar$ ერთეულებით), მაგნიტური მომენტი — 2.97884 ბირთვული მაგნიტონისა. ტრიტონი არამდგრადია, იშლება შემდეგი სქემის მიხედვით: ${}_{1}^{3}{\hbox{H}}\to {}_{2}^{3}{\hbox{He}}^{+}+{\hbox{e}}^{-}+{\tilde {\nu }}_{\hbox{e}}$; ნახევრად დაშლის პერიოდია — 12.32 წელი.

ტრიტონი $(^{3}H,t)$
ტრიტონის სტრუქტურა
იზოტოპის ბირთვი	ტრიტიუმი
ქიმიური ელემენტი	წყალბადი
შედგება	1 პროტონი და 2 ნეიტრონი
მასური რიცხვი	3
ოჯახი	ფერმიონი
g ფაქტორი, $g_{t}$
7000595792493100000♠5.957924931(12)
მაგნიტური მომენტი, $\mu _{t}$
6974150460952020000♠1.5046095202(30)×10−26 ჯ/ტლ
მაგნიტური მომენტის ფარდობა ბორის მაგნეტონთან, $\mu _{t}/\mu _{B}$
6997162239366510000♠1.6223936651(32)×10−3
მაგნიტური მომენტის ფარდობა ბირთვულ მაგნეტონთან, $\mu _{t}/\mu _{N}$
7000297896246560000♠2.9789624656(59)
მასა, $m_{t}$
6973500735674460000♠5.0073567446(15)×10−27 კგ 7000301550071621000♠3.01550071621(12) მ.ა.ე.
მასის ენერგეტიკული ეკვივალენტი, $m_{t}c^{2}$
6990450038780600000♠4.5003878060(14)×10−10 ჯ 7003280892113298000♠2808.92113298(85) მევ
მოლური მასა, $M(t),M_{t}$
6997301550071517000♠3.01550071517(92)×10−3 კგ/მოლ
ფარდობითი ატომური მასა, $A_{r}(t)$
7000301550071621000♠3.01550071621(12)
ტრიტონ-ელექტრონის მასების ფარდობა, $m_{t}/m_{e}$
7003549692153573000♠5496.92153573(27)
ტრიტონ-პროტონის მაგნიტური მომენტების ფარდობა, $\mu _{t}/\mu _{p}$
7000106663991910000♠1.0666399191(21)
ტრიტონ-პროტონის მასების ფარდობა, $m_{t}/m_{e}$
7000299371703414000♠2.99371703414(15)
კვანტური რიცხვები
სიცოცხლის ხანგრძლივობა	12.32 წელი
შინაგანი ჯერადობა	+1
ელექტრული მუხტი	1
სპინი	½
იზოტოპური სპინი	½
ჰიპერმუხტი	1

იხილეთ აგრეთვე

• პროტონი
• დეიტრონი

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 54.

რესურსები ინტერნეტში

• triton