მუინყუმი
მუინყუმი (ყაზახ. Мойынқұм) — ქვიშიანი უდაბნო ყაზახეთის სამხრეთ ნაწილში.[1] მდებარეობს ჩრდილოეთით — მდინარე ჩუს ქვემო დინებასა და სამხრეთით — ყარათაუსა და ყირგიზეთის ქედებს შორის. ფართობი 37.500 კმ². სიმაღლე ჩრდილო-დასავლეთით 150 მ აღწევს, ხოლო სამხრეთ-აღმოსავლეთით მატულობს 700 მ-მდე. წარმოქმნილია ცარცული დანალექებითა და მდინარე ჩუს დელტის ალუვიონით. რელიეფში გავრცელებულია ღრმად დანაწევრებული ნახევრად გამაგრებული სერებიანი და ბორცვიანი ქვიშები; გვხვდება ბარხანები. კლიმატი მკვეთრად კონტინენტურია. იანვრის საშუალო ტემპერატურაა დაახლოებით –8°C, ივლისის დაახლოებით 26°C. ატმოსფერული ნალექების რაოდენობა წელიწადში 150–200 მმ. გამეჩხრებულ მცენარეულ საფარში მაღალ ქვიშებზე ჭარბობს თეთრი საქსაული, კაპუეტა, ავშანი, ჯუზღუნი, ტერესკენი, გლერძი და ქვიშის ისლი; დადაბლებულ რელიეფში, ღრმულებში — შავი საქსაული, მლაშობურა, ლერწამი და სხვა. ზედაპირზე გრუნტული წყლების გამოსასვლელებთან დამახასიათებელია ტბიურ-ჭაობიანი დადაბლებები, ეგრეთ წოდებული ჩუროტები, რომელთა ნაპირებზე განვითარებულია ლელქაშის რაყები და ისლის მდელოები. მდინარეთა ხეობებშია — მდინარისპირა ტყე (ტირიფი, ფშატი და სხვა). მუინყუმი დიდწილად გამოიყენება როგორც საზამთრო საძოვარი; ზოგიერთ რაიონშია სარწყავი მიწათმოქმედება.[1]
მუინყუმი | |
---|---|
მდინარე ჩუ, რომლის ქვემო დინებაშია მუინყუმი | |
კოორდინატები: 43°53′07″ ჩ. გ. 71°52′37″ ა. გ. / 43.88528° ჩ. გ. 71.87694° ა. გ. | |
ქვეყანა | ყაზახეთი |
ტერიტორიული ერთეული | სამხრეთ ყაზახეთის ოლქი, ჟამბილის ოლქი |
ზღვის დონიდან | 150–700 მ |
სიგრძე | 500 კმ |
სიგანე | 15–30 კმ |
ფართობი | 37.500 კმ² |
ტიპი | ქვიშიანი |
ნალექები | 150–200 მმ |