მაგნიუმის ნიტრატი

ქიმიური ნივთიერება

მაგნიუმის ნიტრატი ჰიგროსკოპული მარილია ფორმულით Mg(NO3)2. ჰაერზე ის სწრაფად წარმოქმნის ჰექსაჰიდრატს ფორმულით Mg(NO3)2·6H2O (და მოლური მასით 256.41 გ/მოლ). ის ძალიან კარგად იხსნება როგორც წყალში, ისე ეთანოლში.

მაგნიუმის ნიტრატი
მაგნიუმის ნიტრატი: ქიმიური ფორმულა
ზოგადი
სისტემური სახელწოდებამაგნიუმის ნიტრატი
ქიმიური ფორმულაMg(NO3)2
მოლური მასა148.32 (უწყლო)
184.35 გ/მოლ(დიჰიდრატი)
256.41 გ/მოლ (ჰექსაჰიდრატი) /მოლი
ფიზიკური თვისებები
მდგომარეობა (სტ. პირ.)თეთრი კრისტალური მყარი ნივთიერება
სიმკვრივე2.3 გ/სმ3 (უწყლო)
2.0256 გ/სმ3 (დიჰიდრატი)
1.464 გ/სმ3 (ჰექსაჰიდრატი) /სმ³
თერმული თვისებები
დნობის ტემპერატურა129 °C
დუღილის ტემპერატურა330 °C
თვითაალების ტემპერატურაარაალებადი °C
მოლური თბოტევადობა (სტ. პირ.)141.9 /(·კ)
ქიმიური თვისებები
ხსნადობა წყალში125 /100 მლ
ოპტიკური თვისებები
გარდატეხის მაჩვენებელი1.34 (ჰექსაჰიდრატი)
სტრუქტურა
კრისტალური სტრუქტურა კუბი
უსაფრთხოება
რისკის ფრაზებიგამაღიზიანებელი
კლასიფიკაცია
CAS 13446-18-9
PubChem25212
EINECS233-826-7
SMILES
  • [N+](=O)([O-])[O-].[N+](=O)([O-])[O-].[Mg+2]
RTECSOM3750000 (უწყლო)
OM3756000 (ჰექსაჰიდრატი)

გამოყენება რედაქტირება

მაგნიუმის ნიტრატი მოიპოვე როგორც საბადოებში ისე კავერნებში როგორც ნიტრომაგნეზიტი (ჰექსაჰიდრატის ფორმით).[1] მაგრამ ეს ფორმა გავრცელებული არაა, თუმცა ის შეიძლება წარმოიქმნას, იქ, სადაც სკინტლი მაგნიუმით მდიდარ ქვებს ეხება. ის გამოიყენება კერამიკაში, ბეჭდვაში, ქიმიურ და აგროკულტურულ ინდუსტრიებში. ის როგორც სასუქი შეიცავს 10.5% აზოტს და 9.4% მაგნიუმს, ამიტომ მისი შეფუთვა როგორც წესი შეიცავს წარწერას 10.5-0-0 + 9.4% Mg. შერეული ფორმით მაგნიუმის ნიტრატი როგორც წესი გაყიდვაში ამონიუმის ნიტრატთან, კალციუმის ნიტრატთან, კალიუმის ნიტრატთან და სხვა მიკროელემენტებთან ერთადაა. ეს ნარევები გამოიყენება სათბურებსა და ჰიდროპონიკაში.

წარმოება რედაქტირება

მაგნიუმის ნიტრატი კომერციაში გამოიყენება როგორც ნაწარმი პროდუქტი. მისი წარმოება მრავალი გზითაა შესაძლებელი. მაგალითად: მაგნიუმისა და აზოტმჟავას შორის რეაქცია:

2 10HNO3 + 4Mg = 4Mg(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O

ან მაგნიუმის ოქსიდთან

2 HNO3 + MgO → Mg(NO3)2 + H2O

ორივე შემთხვევაში რეაქციის პროდუქტს წარმოადგენს მაგნიუმის ნიტრატი.

მაგნიუმის ჰიდროქსიდი და ამონიუმის ნიტრატი ასევე შედიან რეაქციაში, შედეგად ვიღებთ მაგნიუმის ნიტრატს და ამიაკს, რომელიც აირად ფორმაში გამოიყოფა.

Mg(OH)2 + 2 NH4NO3 → Mg(NO3)2 + 2 NH3 + 2 H2O

რეაქციები რედაქტირება

მაგნიუმის ნიტრატი ურთიერთქმედებს ტუტე მეტალების ჰიდროქსიდებთან და წარმოქმნის შესაბამის ნიტრატს: Mg(NO3)2 + 2 NaOH → Mg(OH)2 + 2 NaNO3.

იმის გამო, რომ მაგნიუმის ნიტრატს დიდი მიზიდულობა გააჩნია წყლის მიმართ, ჰექსაჰიდრატის გავარვარება არ იწვევს მარილის დეჰიდრატაციას. ის უბრალოდ იშლება მაგნიუმის ოქსიდად, ჟანგბადად და აზოტის ოქსიდად: 2 Mg(NO3)2 → 2 MgO + 4 NO2 + O2.

გამოყოფილი აზოტის ოქსიდის წყლით შთანთქმა აზოტმჟავის მიღების ერთ-ერთ გზას წარმოადგენს. ამ გზის არაეფექტურობის მიუხედავად ამ რეაქციაში არ მონაწილეობს არცერთი ძლიერი მჟავა.

უწყლო მაგნიუმის ნიტრატი ასევე გამოიყენება აზოტმჟავის კონცეტრაციის გასაზრდელად მისი აზეოტროპის (დაახლ. 68% აზოტმჟავა და 32% წყალი) კონცენტრაციის ზემოთ. ის ასევე ზოგჯერ დესიკანტადაც გამოიყენება.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

  1. Mindat, http://www.mindat.org/min-2920.html