ირანის ქალაქები მოსახლეობის მიხედვით
ირანი მსოფლიოში ურბანიზაციის მხრივ ერთ ერთი ყველაზე მათალ მაჩვენებელზეა. 1950 - 2002 წლებში ურბანიზაციის მაჩვენებლი 27% და 60 %-მდე გაიზარდა.[1] საკმაოდ გახშირდა ირანის პროვინციებიდან და სოფლებიდან მიგრაცია ქვეყნის მთავარ ქალაქებში თეირანში, ისპაანში, ახვაზში და ყუმში. ირანის დედაქალაქის თეირანის მოსახლეობა შეადგენს 7.7 მილიონ ადამიანს (2006 მონაცემები), სწორედ თეირანის გარშემოა შექმნილი ერთ-ერთი დიდი აგლომერაცია. თეირანის მოსახლეობა მთეილი ირანის 11 %-ს შეადგენს.
მეშჰედი, მოსახლეობის რაოდენობის მხრივ მეორე ადგილზეა ირანში და შეადგენს 2.4 მილიონ ადამიანს, მეშჰედი მდებარეობს ხორასან-რეზავის ოსტანში. მეშჰედში მდებებარეობს შიიტების ყველაზე წმინდა ადგილი იმამ რეზის მავზოლეუმი. მეშჰედი ტურისტებისთვის ერთ-ერთი საუკეთესო ადგილია აქ ყოველწლიურად 15 - 20 მილიონი ადამიანი ჩამოდის იმამ რეზის საფლავის სანახავად და უმშვენიერესი მუსლიმური ტაძრების სანახავად.[2][3]
ირანის ქალაქებს შორის მოსახლეობით მესამე ადგილი უკავია ისპაჰანს (მოსახლეობა 1.5 მილიონი), ქალაქი მდებარეობს ისპაჰანის ოსტანში. ისპაჰანის აგლომერაციაში ცხოვრობს 3.4 მილიონი ადამიანი.[4]
ქალაქებს შორის მეოთხე ადგილი აქვს თავრიზს (მოსახლეობა 1.3 მილიონი). ქალაქი მდებარეობს აღმოსავლეთ აზერბაიჯანის ოსტანში. თავრიზი სამრეწველო განვითარების მხრივ თეირანის შემდგომ მეორე ადგილზეა. მილიონიანი ქალაქებია ყარაჯი (მოსახლეობა 1.3 მილიონი) და შირაზი (მოსახლეობა 1.2 მილიონი). ყარაჯი მდებარეობს თეირანის ოსტანში და 20 კმ-ით დაშორებულია თეირანს. ყარაჯი მდებარეობს ელბრუსის მთების კალთებთან.
1 000 000-ზე დიდი ქალაქები
რედაქტირება2006 წლის აღწერის შედეგად, ირანის ტერიტორიაზე 6 მილიონს გადაცილებული ქალაქია. Statistical Center of Iran:[5]
№ | ქალაქი | ოსტანი | 2006 | 1996 | 1986 | 1976 | 1966 | 1956 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | თეირანი | თეირანი | 7 705 036 | 6 758 845 | 6 042 584 | 4 530 223 | 2 719 730 | 1 512 082 |
2 | მეშჰედი | ხორასან რეზავი | 2 410 800 | 1 887 405 | 1 463 508 | 667 770 | 409 616 | 241 984 |
3 | ისპაანი | ისპაჰანი | 1 602 110 | 1 266 072 | 986 753 | 661 510 | 424 045 | 254 708 |
4 | თავრიზი | აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი | 1 398 060 | 1 191 043 | 971 482 | 597 976 | 403 413 | 289 996 |
5 | ქარაჯი | ალბორზი | 1 377 450 | 940 968 | 611 510 | 137 926 | 44 243 | 14 526 |
6 | შირაზი | ფარსი | 1 227 311 | 1 053 025 | 848 289 | 425 813 | 269 865 | 170 659 |
ქალაქები 100 000 დან 1 000 000 მდე მოსახლეობით
რედაქტირებააქ წარმოდგენილია ირანის ქალაქები 100 000 დან 1 000 000 მდე მოსახლეობის მიხედვით. Statistical Center of Iran:[5]
№ | ქალაქი | ოსტანი | 2006 | 1996 | 1986 | 1976 | 1966 | 1956 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
7 | აჰვაზი | ხუზესტანი | 969 843 | 804 980 | 579 826 | 334 399 | 206 375 | 120 098 |
8 | ყუმი | ყუმი | 951 918 | 777 677 | 543 139 | 247 219 | 134 292 | 99 499 |
9 | ქირმანშაჰი | ქირმანშაჰი | 784 602 | 692 686 | 560 514 | 290 600 | 187 930 | 125 439 |
10 | ურმია | დასავლეთი აზერბაიჯანი | 583 255 | 435 200 | 300 746 | 164 419 | 110 749 | 67 605 |
11 | ზაჰედანი | სისტანი და ბელუჯისტანი | 567 449 | 419 518 | 281 923 | 93 740 | 39 732 | 17 495 |
12 | რეშთი | გილანი | 557 366 | 417 748 | 290 897 | 188 957 | 143 557 | 109 491 |
13 | ქერმანი | ქერმანი | 515 414 | 384 991 | 257 284 | 140 761 | 85 404 | 62 157 |
14 | ჰამადანი | ჰამადანი | 479 640 | 401 281 | 272 499 | 165 875 | 124 167 | 99 909 |
15 | არაქი | მარკაზი | 446 760 | 380 755 | 265 349 | 116 832 | 61 925 | 58 998 |
16 | იაზდი | იაზდი | 432 194 | 326 776 | 230 483 | 135 925 | 93 241 | 63 502 |
17 | არდაბილი | არდაბილი | 418 262 | 340 386 | 281 973 | 147 865 | 83 596 | 65 742 |
18 | ბანდარ აბასი | ჰორმაზაგანი | 367 508 | |||||
19 | ისლამშაჰრი | თეირანი | 357 171 | |||||
20 | ყაზვინი | ყაზვინი | 349 821 | |||||
21 | ზენჯანი | ზენჯანი | 341 801 | |||||
22 | ხორამაბადი | ლურისტანი | 328 544 | |||||
23 | სანანდაჯი | ქურთისტანი | 311 446 | |||||
24 | გორგანი | გულისტანი | 269 226 | |||||
25 | სარი | მაზანდარანი | 259 084 | |||||
26 | ქაშანი | ისპაჰანი | 248 789 | |||||
27 | გულისტანი | თეირანი | 231 882 | |||||
28 | შაჰრე ყოდსი | თეირანი | 229 354 | |||||
29 | მალარდი | თეირანი | 228 673 | |||||
30 | დეზფული | ხუზისტანი | 228 507 | |||||
31 | ბორუჯერდი | ლურისტანი | 227 547 | |||||
32 | ხომეინიშაჰრი | ისპაჰანი | 218 737 | |||||
33 | აბადანი | ხუზისტანი | 217 988 | |||||
34 | ვარამინი | თეირანი | 208 569 | |||||
35 | საბზევარი | ხორასან რეზავი | 208 172 | |||||
36 | ნაჯაფაბადი | ისპაჰანი | 206 114 | |||||
37 | ნიშაპური | ხორასან რეზავი | 205 972 | |||||
38 | ბაბოლი | მაზანდარნი | 198 636 | |||||
39 | ამოლი | მაზანდარნი | 197 470 | |||||
40 | შაჰრიარი | თეირანი | 189 120 | |||||
41 | სავე | მარკაზი | 179 009 | |||||
42 | ხოი | დასავლეთი აზერბაიჯანი | 178 708 | |||||
43 | ყაემშაჰრი | მაზანდარნი | 174 246 | |||||
44 | ყარჩაქი | თეირანი | 173 832 | |||||
45 | ბოჯნურდი | ჩრდილოეთი ხორასანი | 172 772 | |||||
46 | სირჯანი | ქერმანი | 167 014 | |||||
47 | ბუშირი | ბუშირი | 161 674 | |||||
48 | ბირჯანდი | სამხრეთი ხორასანი | 157 848 | |||||
49 | ილამი | ილამი | 155 289 | |||||
50 | მალაიერი | ჰამადანი | 153 748 | |||||
51 | ბუქანი | დასავლეთი აზერბაიჯანი | 149 340 | |||||
52 | მარაღე | აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი | 146 405 | |||||
53 | რაფსანჯანი | ქერმანი | 136 388 | |||||
54 | ნასიმშაჰრი | თეირანი | 135 824 | |||||
55 | მაჰაბადი | დასავლეთი აზერბაიჯანი | 133 324 | |||||
56 | საყეზი | ქურთისტანი | 131 349 | |||||
57 | ზაბოლი | სისტანი და ბულჯისტანი | 130 642 | |||||
58 | გონბადე ქავუსი | გულისტანი | 127 167 | |||||
59 | შაჰრუდი | სემნანი | 126 916 | |||||
60 | შაჰრექორდი | ქოხგილუე და ბოიერაჰმედი | 126 746 | |||||
61 | პაქქდაშთი | თეირანი | 126 281 | |||||
62 | შაჰინშაჰრი | ისპაჰანი | 126 070 | |||||
63 | სემნანი | სემანი | 124 999 | |||||
64 | ხორამშაჰრი | ხუზისტანი | 123 866 | |||||
65 | მარვდაშთი | ფარსი | 123 858 | |||||
66 | ანდიმეშკი | ხუზისტანი | 119 422 | |||||
67 | თობართე ჰეიდარიე | ხორასან რეზავი | 119 360 | |||||
68 | მარანდი | აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი | 114 165 | |||||
69 | მიანდოაბი | დასავლეთი აზერაიჯანი | 112 933 | |||||
70 | მაჰშაჰრი | ხუზისტანი | 109 927 | |||||
71 | ბანდარ ანზალი | გილანი | 109 687 | |||||
72 | შაჰრეზა | ისპაჰანი | 108 299 | |||||
73 | მასჯედ სოლეიმანი | ხუზისტანი | 106 121 | |||||
74 | იზე | ხუზისტანი | 103 695 | |||||
75 | ჯაჰრომი | ფარსი | 103 023 | |||||
76 | დორუდი | ლურისტანი | 100 528 |
ოსტანები და ქალაქები
რედაქტირებააქ წარმოდგენილია , ირანის 30 ოსტნის 4 ქალაქი მოსახლეობის რაოდენობის მხრივ.
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ Payvand. "Iran: Focus on reverse migration". დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2006-03-26. ციტირების თარიღი: 2006-04-17.
- ↑ Religious Tourism Potentials Rich retrieved 28 Feb 2008
- ↑ Mashhad, Iran retrieved 28 Feb 2008
- ↑ http://www.sci.org.ir/content/userfiles/_census85/census85/natayej/township/Os10.xls retrieved 27 Feb 2008
- ↑ 5.0 5.1 Statistical Center of Iran 2006 Census website