ირანის ქალაქები მოსახლეობის მიხედვით

ირანი მსოფლიოში ურბანიზაციის მხრივ ერთ ერთი ყველაზე მათალ მაჩვენებელზეა. 1950 - 2002 წლებში ურბანიზაციის მაჩვენებლი 27% და 60 %-მდე გაიზარდა.[1] საკმაოდ გახშირდა ირანის პროვინციებიდან და სოფლებიდან მიგრაცია ქვეყნის მთავარ ქალაქებში თეირანში, ისპაანში, ახვაზში და ყუმში. ირანის დედაქალაქის თეირანის მოსახლეობა შეადგენს 7.7 მილიონ ადამიანს (2006 მონაცემები), სწორედ თეირანის გარშემოა შექმნილი ერთ-ერთი დიდი აგლომერაცია. თეირანის მოსახლეობა მთეილი ირანის 11 %-ს შეადგენს.

ირანის მოსახლეობის სიმჭიდროვის რუკა.

მეშჰედი, მოსახლეობის რაოდენობის მხრივ მეორე ადგილზეა ირანში და შეადგენს 2.4 მილიონ ადამიანს, მეშჰედი მდებარეობს ხორასან-რეზავის ოსტანში. მეშჰედში მდებებარეობს შიიტების ყველაზე წმინდა ადგილი იმამ რეზის მავზოლეუმი. მეშჰედი ტურისტებისთვის ერთ-ერთი საუკეთესო ადგილია აქ ყოველწლიურად 15 - 20 მილიონი ადამიანი ჩამოდის იმამ რეზის საფლავის სანახავად და უმშვენიერესი მუსლიმური ტაძრების სანახავად.[2][3]

ირანის ქალაქებს შორის მოსახლეობით მესამე ადგილი უკავია ისპაჰანს (მოსახლეობა 1.5 მილიონი), ქალაქი მდებარეობს ისპაჰანის ოსტანში. ისპაჰანის აგლომერაციაში ცხოვრობს 3.4 მილიონი ადამიანი.[4]

ქალაქებს შორის მეოთხე ადგილი აქვს თავრიზს (მოსახლეობა 1.3 მილიონი). ქალაქი მდებარეობს აღმოსავლეთ აზერბაიჯანის ოსტანში. თავრიზი სამრეწველო განვითარების მხრივ თეირანის შემდგომ მეორე ადგილზეა. მილიონიანი ქალაქებია ყარაჯი (მოსახლეობა 1.3 მილიონი) და შირაზი (მოსახლეობა 1.2 მილიონი). ყარაჯი მდებარეობს თეირანის ოსტანში და 20 კმ-ით დაშორებულია თეირანს. ყარაჯი მდებარეობს ელბრუსის მთების კალთებთან.

1 000 000-ზე დიდი ქალაქები

რედაქტირება
 
1 - თეირანი
 
3 - ისპაანი, ისპაჰანის ოსტანი
 
6 - შირაზი, ფარსი
 
8 - ყუმი, ყუმის ოსტანი
 
9 - ქირმანშაჰი, ქირმანშაჰის ოსტანი

2006 წლის აღწერის შედეგად, ირანის ტერიტორიაზე 6 მილიონს გადაცილებული ქალაქია. Statistical Center of Iran:[5]

ქალაქი ოსტანი 2006 1996 1986 1976 1966 1956
1 თეირანი თეირანი &&&&&&&&07705036.&&&&&07 705 036 &&&&&&&&06758845.&&&&&06 758 845 &&&&&&&&06042584.&&&&&06 042 584 &&&&&&&&04530223.&&&&&04 530 223 &&&&&&&&02719730.&&&&&02 719 730 &&&&&&&&01512082.&&&&&01 512 082
2 მეშჰედი ხორასან რეზავი &&&&&&&&02410800.&&&&&02 410 800 &&&&&&&&01887405.&&&&&01 887 405 &&&&&&&&01463508.&&&&&01 463 508 &&&&&&&&&0667770.&&&&&0667 770 &&&&&&&&&0409616.&&&&&0409 616 &&&&&&&&&0241984.&&&&&0241 984
3 ისპაანი ისპაჰანი &&&&&&&&01602110.&&&&&01 602 110 &&&&&&&&01266072.&&&&&01 266 072 &&&&&&&&&0986753.&&&&&0986 753 &&&&&&&&&0661510.&&&&&0661 510 &&&&&&&&&0424045.&&&&&0424 045 &&&&&&&&&0254708.&&&&&0254 708
4 თავრიზი აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი &&&&&&&&01398060.&&&&&01 398 060 &&&&&&&&01191043.&&&&&01 191 043 &&&&&&&&&0971482.&&&&&0971 482 &&&&&&&&&0597976.&&&&&0597 976 &&&&&&&&&0403413.&&&&&0403 413 &&&&&&&&&0289996.&&&&&0289 996
5 ქარაჯი ალბორზი &&&&&&&&01377450.&&&&&01 377 450 &&&&&&&&&0940968.&&&&&0940 968 &&&&&&&&&0611510.&&&&&0611 510 &&&&&&&&&0137926.&&&&&0137 926 &&&&&&&&&&044243.&&&&&044 243 &&&&&&&&&&014526.&&&&&014 526
6 შირაზი ფარსი &&&&&&&&01227311.&&&&&01 227 311 &&&&&&&&01053025.&&&&&01 053 025 &&&&&&&&&0848289.&&&&&0848 289 &&&&&&&&&0425813.&&&&&0425 813 &&&&&&&&&0269865.&&&&&0269 865 &&&&&&&&&0170659.&&&&&0170 659

ქალაქები 100 000 დან 1 000 000 მდე მოსახლეობით

რედაქტირება

აქ წარმოდგენილია ირანის ქალაქები 100 000 დან 1 000 000 მდე მოსახლეობის მიხედვით. Statistical Center of Iran:[5]

ქალაქი ოსტანი 2006 1996 1986 1976 1966 1956
7 აჰვაზი ხუზესტანი &&&&&&&&&0969843.&&&&&0969 843 &&&&&&&&&0804980.&&&&&0804 980 &&&&&&&&&0579826.&&&&&0579 826 &&&&&&&&&0334399.&&&&&0334 399 &&&&&&&&&0206375.&&&&&0206 375 &&&&&&&&&0120098.&&&&&0120 098
8 ყუმი ყუმი &&&&&&&&&0951918.&&&&&0951 918 &&&&&&&&&0777677.&&&&&0777 677 &&&&&&&&&0543139.&&&&&0543 139 &&&&&&&&&0247219.&&&&&0247 219 &&&&&&&&&0134292.&&&&&0134 292 &&&&&&&&&&099499.&&&&&099 499
9 ქირმანშაჰი ქირმანშაჰი &&&&&&&&&0784602.&&&&&0784 602 &&&&&&&&&0692686.&&&&&0692 686 &&&&&&&&&0560514.&&&&&0560 514 &&&&&&&&&0290600.&&&&&0290 600 &&&&&&&&&0187930.&&&&&0187 930 &&&&&&&&&0125439.&&&&&0125 439
10 ურმია დასავლეთი აზერბაიჯანი &&&&&&&&&0583255.&&&&&0583 255 &&&&&&&&&0435200.&&&&&0435 200 &&&&&&&&&0300746.&&&&&0300 746 &&&&&&&&&0164419.&&&&&0164 419 &&&&&&&&&0110749.&&&&&0110 749 &&&&&&&&&&067605.&&&&&067 605
11 ზაჰედანი სისტანი და ბელუჯისტანი &&&&&&&&&0567449.&&&&&0567 449 &&&&&&&&&0419518.&&&&&0419 518 &&&&&&&&&0281923.&&&&&0281 923 &&&&&&&&&&093740.&&&&&093 740 &&&&&&&&&&039732.&&&&&039 732 &&&&&&&&&&017495.&&&&&017 495
12 რეშთი გილანი &&&&&&&&&0557366.&&&&&0557 366 &&&&&&&&&0417748.&&&&&0417 748 &&&&&&&&&0290897.&&&&&0290 897 &&&&&&&&&0188957.&&&&&0188 957 &&&&&&&&&0143557.&&&&&0143 557 &&&&&&&&&0109491.&&&&&0109 491
13 ქერმანი ქერმანი &&&&&&&&&0515414.&&&&&0515 414 &&&&&&&&&0384991.&&&&&0384 991 &&&&&&&&&0257284.&&&&&0257 284 &&&&&&&&&0140761.&&&&&0140 761 &&&&&&&&&&085404.&&&&&085 404 &&&&&&&&&&062157.&&&&&062 157
14 ჰამადანი ჰამადანი &&&&&&&&&0479640.&&&&&0479 640 &&&&&&&&&0401281.&&&&&0401 281 &&&&&&&&&0272499.&&&&&0272 499 &&&&&&&&&0165875.&&&&&0165 875 &&&&&&&&&0124167.&&&&&0124 167 &&&&&&&&&&099909.&&&&&099 909
15 არაქი მარკაზი &&&&&&&&&0446760.&&&&&0446 760 &&&&&&&&&0380755.&&&&&0380 755 &&&&&&&&&0265349.&&&&&0265 349 &&&&&&&&&0116832.&&&&&0116 832 &&&&&&&&&&061925.&&&&&061 925 &&&&&&&&&&058998.&&&&&058 998
16 იაზდი იაზდი &&&&&&&&&0432194.&&&&&0432 194 &&&&&&&&&0326776.&&&&&0326 776 &&&&&&&&&0230483.&&&&&0230 483 &&&&&&&&&0135925.&&&&&0135 925 &&&&&&&&&&093241.&&&&&093 241 &&&&&&&&&&063502.&&&&&063 502
17 არდაბილი არდაბილი &&&&&&&&&0418262.&&&&&0418 262 &&&&&&&&&0340386.&&&&&0340 386 &&&&&&&&&0281973.&&&&&0281 973 &&&&&&&&&0147865.&&&&&0147 865 &&&&&&&&&&083596.&&&&&083 596 &&&&&&&&&&065742.&&&&&065 742
18 ბანდარ აბასი ჰორმაზაგანი &&&&&&&&&0367508.&&&&&0367 508
19 ისლამშაჰრი თეირანი &&&&&&&&&0357171.&&&&&0357 171
20 ყაზვინი ყაზვინი &&&&&&&&&0349821.&&&&&0349 821
21 ზენჯანი ზენჯანი &&&&&&&&&0341801.&&&&&0341 801
22 ხორამაბადი ლურისტანი &&&&&&&&&0328544.&&&&&0328 544
23 სანანდაჯი ქურთისტანი &&&&&&&&&0311446.&&&&&0311 446
24 გორგანი გულისტანი &&&&&&&&&0269226.&&&&&0269 226
25 სარი მაზანდარანი &&&&&&&&&0259084.&&&&&0259 084
26 ქაშანი ისპაჰანი &&&&&&&&&0248789.&&&&&0248 789
27 გულისტანი თეირანი &&&&&&&&&0231882.&&&&&0231 882
28 შაჰრე ყოდსი თეირანი &&&&&&&&&0229354.&&&&&0229 354
29 მალარდი თეირანი &&&&&&&&&0228673.&&&&&0228 673
30 დეზფული ხუზისტანი &&&&&&&&&0228507.&&&&&0228 507
31 ბორუჯერდი ლურისტანი &&&&&&&&&0227547.&&&&&0227 547
32 ხომეინიშაჰრი ისპაჰანი &&&&&&&&&0218737.&&&&&0218 737
33 აბადანი ხუზისტანი &&&&&&&&&0217988.&&&&&0217 988
34 ვარამინი თეირანი &&&&&&&&&0208569.&&&&&0208 569
35 საბზევარი ხორასან რეზავი &&&&&&&&&0208172.&&&&&0208 172
36 ნაჯაფაბადი ისპაჰანი &&&&&&&&&0206114.&&&&&0206 114
37 ნიშაპური ხორასან რეზავი &&&&&&&&&0205972.&&&&&0205 972
38 ბაბოლი მაზანდარნი &&&&&&&&&0198636.&&&&&0198 636
39 ამოლი მაზანდარნი &&&&&&&&&0197470.&&&&&0197 470
40 შაჰრიარი თეირანი &&&&&&&&&0189120.&&&&&0189 120
41 სავე მარკაზი &&&&&&&&&0179009.&&&&&0179 009
42 ხოი დასავლეთი აზერბაიჯანი &&&&&&&&&0178708.&&&&&0178 708
43 ყაემშაჰრი მაზანდარნი &&&&&&&&&0174246.&&&&&0174 246
44 ყარჩაქი თეირანი &&&&&&&&&0173832.&&&&&0173 832
45 ბოჯნურდი ჩრდილოეთი ხორასანი &&&&&&&&&0172772.&&&&&0172 772
46 სირჯანი ქერმანი &&&&&&&&&0167014.&&&&&0167 014
47 ბუშირი ბუშირი &&&&&&&&&0161674.&&&&&0161 674
48 ბირჯანდი სამხრეთი ხორასანი &&&&&&&&&0157848.&&&&&0157 848
49 ილამი ილამი &&&&&&&&&0155289.&&&&&0155 289
50 მალაიერი ჰამადანი &&&&&&&&&0153748.&&&&&0153 748
51 ბუქანი დასავლეთი აზერბაიჯანი &&&&&&&&&0149340.&&&&&0149 340
52 მარაღე აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი &&&&&&&&&0146405.&&&&&0146 405
53 რაფსანჯანი ქერმანი &&&&&&&&&0136388.&&&&&0136 388
54 ნასიმშაჰრი თეირანი &&&&&&&&&0135824.&&&&&0135 824
55 მაჰაბადი დასავლეთი აზერბაიჯანი &&&&&&&&&0133324.&&&&&0133 324
56 საყეზი ქურთისტანი &&&&&&&&&0131349.&&&&&0131 349
57 ზაბოლი სისტანი და ბულჯისტანი &&&&&&&&&0130642.&&&&&0130 642
58 გონბადე ქავუსი გულისტანი &&&&&&&&&0127167.&&&&&0127 167
59 შაჰრუდი სემნანი &&&&&&&&&0126916.&&&&&0126 916
60 შაჰრექორდი ქოხგილუე და ბოიერაჰმედი &&&&&&&&&0126746.&&&&&0126 746
61 პაქქდაშთი თეირანი &&&&&&&&&0126281.&&&&&0126 281
62 შაჰინშაჰრი ისპაჰანი &&&&&&&&&0126070.&&&&&0126 070
63 სემნანი სემანი &&&&&&&&&0124999.&&&&&0124 999
64 ხორამშაჰრი ხუზისტანი &&&&&&&&&0123866.&&&&&0123 866
65 მარვდაშთი ფარსი &&&&&&&&&0123858.&&&&&0123 858
66 ანდიმეშკი ხუზისტანი &&&&&&&&&0119422.&&&&&0119 422
67 თობართე ჰეიდარიე ხორასან რეზავი &&&&&&&&&0119360.&&&&&0119 360
68 მარანდი აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი &&&&&&&&&0114165.&&&&&0114 165
69 მიანდოაბი დასავლეთი აზერაიჯანი &&&&&&&&&0112933.&&&&&0112 933
70 მაჰშაჰრი ხუზისტანი &&&&&&&&&0109927.&&&&&0109 927
71 ბანდარ ანზალი გილანი &&&&&&&&&0109687.&&&&&0109 687
72 შაჰრეზა ისპაჰანი &&&&&&&&&0108299.&&&&&0108 299
73 მასჯედ სოლეიმანი ხუზისტანი &&&&&&&&&0106121.&&&&&0106 121
74 იზე ხუზისტანი &&&&&&&&&0103695.&&&&&0103 695
75 ჯაჰრომი ფარსი &&&&&&&&&0103023.&&&&&0103 023
76 დორუდი ლურისტანი &&&&&&&&&0100528.&&&&&0100 528

ოსტანები და ქალაქები

რედაქტირება

აქ წარმოდგენილია , ირანის 30 ოსტნის 4 ქალაქი მოსახლეობის რაოდენობის მხრივ.

ოსტნები უდიდესი ქალაქი 2 ქალაქი 3 ქალაქი 4 ქალაქი წყარო
თეირანი თეირანი ისლამშაჰრი გულისტანი (ქალაქი) შაჰრიარი
ხორასან-რეზავი მეშჰედი საბზევარი ნიშაბური თობართე ჰეიდარიე
ისპაჰანი ისპაანი ქაშანი ხომეინიშაჰრი ნაჯაფაბადი
ფარსი შირაზი მარვდაშთი ჯაჰრომი ფასა
ხუზესტანი აჰვაზი დეზფული აბადანი ხორამშაჰრი
აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი თავრიზი მარაღე მარანდი მიანე
მაზანდარანი სარი ბაბოლი ამოლი ყაემშაჰრი
დასავლეთი აზერბაიჯანი ურმია ხოი მეჰაბადი პირანშაჰრი
ქერმანი ქერმანი სირჯანი რაფსანჯანი ჯიროფტი
გილანი რეშთი ბანდარ ანზალი ლაჰიჯანი ლანგერუდი
სისტანი და ბელუჯისტანი ზაჰედანი ზაბოლი ირან შაჰრი ჩაბაჰარი
ქირმანშაჰი ქირმანშაჰი ისლამაბად ყარბი ჰარსინი ქანგავარი
ლურისტანი ხორამაბადი ბორუჯერდი დორუდი ქუჰდაშთი
ჰამადანი ჰამადანი მალაიერი ნაჰავანდი ასდაბადი
გულისტანი გორგანი გონბადე ქავუსი ალი აბადი ბანდარ თურქემანი
ქურთისტანი სანანდაჯი საყეზი მარივანი ბანე
ჰორმაზაგანი ბენდარ აბასი მინაბი დეჰბარეზი ბანდარ ლენგე
მარკაზი არაქი სავე ხომეინი მაჰალათი
არდაბილი არდაბილი პარსაბადი მეშკინშაჰრი ხალხალი
ყაზვინი ყაზვინი თაქესტანი ალვანდი ბუინ-ზაჰრა
ყუმი ყუმი ჯამქარანი ყანავათი ჯაფარიე
იაზდი იაზდი მეიბოდი არდაქანი ბაფთი
ზენჯანი ზენჯანი აბჰარი ხორამდერე ყეიდარი
ბუშირი ბუშირი ბორაზჯანი ბანდარ გენავე ხურმოჯ
ჩაჰარ მაჰალი და ბახთიარია შაჰრექორდი ბორუჯენი ფაროხშაჰრი ფარსანი
ჩრდილოეთი ხორასანი ბოჯნურდი შირვანი ესფარაიენი ჯაჯარმი
ქოხგილუე და ბოიერაჰმედი იასუჯი დოგონბადანი დეჰდაშთი ლიქაქი
სამხრეთი ხორასანი ბოჯნურდი ყაენი ფერდოვსი ნეჰბანდანი
სემნანი შაჰრუდი სემნანი დამყანი გარმსარი
ილამი ილამი ეივანი დეჰლორანი აბდანანი

იხილეთ აგრეთვე

რედაქტირება
  1. Payvand. "Iran: Focus on reverse migration". დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2006-03-26. ციტირების თარიღი: 2006-04-17.
  2. Religious Tourism Potentials Rich retrieved 28 Feb 2008
  3. Mashhad, Iran retrieved 28 Feb 2008
  4. http://www.sci.org.ir/content/userfiles/_census85/census85/natayej/township/Os10.xls retrieved 27 Feb 2008
  5. 5.0 5.1 Statistical Center of Iran 2006 Census website