იგორ კრუტოი
იგორ კრუტოი (რუს. И́горь Я́ковлевич Круто́й, დ. 29 ივლისი, 1954, ჰაივორონი, კიროვოჰრადის ოლქი) — საბჭოთა და რუსი კომპოზიტორი, პროდიუსერი, პიანისტი და მომღერალი. ლენინური კომკავშირის პრემიის ლაურეატი (1989), რსფსრ დამსახურებული არტისტი (1991), რუსეთის ფედერაციის სახალხო არტისტი (1996), უკრაინის სახალხო არტისტი (2011).
იგორ კრუტოი | |
---|---|
| |
ბიოგრაფია | |
დაბ. თარიღი | 29 ივლისი, 1954 |
დაბ. ადგილი | ჰაივორონი, კიროვოჰრადის ოლქი |
ჟანრ(ებ)ი | ინსტრუმენტალური მუსიკა |
საქმიანობა | კომპოზიტორი, მომღერალი |
აქტიური | 1981-დღემდე |
საიტი | igorkrutoy.com |
იგორ კრუტოი ვიკისაწყობში |
ბიოგრაფია
რედაქტირებაიგორ კრუტოი დაიბადა 1954 წლის 29 ივლისს უკრაინის სსრ კიროვოგრადის რეგიონის ჰაივორონის რაიონულ ცენტრში (ამჟამად უკრაინა) ებრაულ ოჯახში. მამა — იაკობ ააბრაამის ძე კრუტოი (1927-1980), წარმოშობით სოფელ დუბინოვოდან (ახლანდელი სავრანის რაიონი, ოდესის ოლქი), 1941 წელს, უმცროს და-ძმასთან ერთად აღმოჩნდა ოკუპირებულ ტერიტორიაზე, საკონცენტრაციო ბანაკში. 1944 წელს, გათავისუფლების შემდეგ, ის ჯარში გაიწვიეს, 1952 წლამდე მსახურობდა გდრ-ში, შემდეგ დაბრუნდა უკრაინაში. მუშაობდა რადიოს ქარხანაში. იგი გარდაიცვალა 1980 წელს. დედა — სვეტლანა სემიონის ასული კრუტაია (დ. 1934). დაამთავრა ხარკოვის ტექნიკური სკოლა, მუშაობდა СЭС-ის ლაბორანტად, შემდეგ კი ინჟინრად ქარხანაში. და — ალა კრუტაია (დ. 1959), ტელეწამყვანი.[1]
ადრეულ ბავშვობაში იგორმა ისწავლა აკორდეონზე დაკვრა, სწავლა განაგრძო ბავშვთა მუსიკალურ სკოლაში. 1974 წელს მან წარჩინებით დაამთავრა კიროვოგრადის მუსიკალური კოლეჯი „მუსიკის თეორიის“ სპეციალობით, კოლეჯის დამთავრების შემდეგ სამუშაოდ გაგზავნეს ჰაივორონში, საიდანაც სამუშაოდ გაგზავნეს ჰაივორონის რაიონის სოფელ ბანდუროვოში.[2]
1974 წელს მან სცადა კიევის კონსერვატორიაში ჩაბარება, მაგრამ ჩააგდო ერთ-ერთი მისაღები გამოცდა. 1975 წელს ჩაირიცხა ნიკოლაევის სახელობის მუსიკალურ-პედაგოგიურ ინსტიტუტში, რომლის სადირიჟორო და საგუნდო განყოფილება დაამთავრა 1979 წელს.[3]
ნიკოლაევში მუშაობდა პიანისტად რესტორან „კარაველა“-ში, სადაც გაიცნო მომღერალი ალექსანდრე სეროვი.[4] სამი წლის განმავლობაში სწავლობდა სარატოვის კონსერვატორიის საკომპოზიტორო ფაკულტეტზე, მაგრამ სწავლა მიატოვა აკომპანისტად და მუსიკოსად დასაქმების გამო.[5]
1979 წელს, ლენინგრადში გასტროლზე, ის შეხვდა თავის მომავალ მეუღლეს ელენა ბუტომას (საბჭოთა სახელმწიფო მოღვაწის ბორის ბუტომას შვილიშვილი), საცხოვრებლად ლენინგრადში გადავიდა, ცდილობდა სამსახური ეშოვა რადიოში, ტელევიზიაში, მაგრამ 1981 წელს მიიღო მიწვევა პიანისტის სამუშაოზე მოსკოვში, საკონცერტო ორკესტრში. გამოდიოდა ვალენტინა ტოლკუნოვასთან და ევგენი ლეონოვთან ერთად. მოგვიანებით, ლეონოვისა და ტოლკუნოვას წყალობით, მან მიიღო პირველი ბინა მოსკოვში.[6]
1981 წელს ის დაშორდა მეუღლეს ელენას, ხოლო 1981 წლის 29 ოქტომბერს შეეძინა ვაჟი ნიკოლაი. განშორების მიზეზი ოჯახის ფინანსური სირთულეები გახდა. შემდგომში მეუღლე ხელს უშლიდა იგორს შვილთან ურთიერთობაში.
1994 წელს იგი შეხვდა თავის მომავალ მეუღლეს ოლგას, 1995 წელს ისინი დაქორწინდნენ, ხოლო 2003 წლის 18 ივლისს შეეძინათ ქალიშვილი ალექსანდრა. მან იშვილა ოლგას ქალიშვილი წინა ქორწინებიდან — ვიქტორია (დ. 1985 წ.) [7]
ოლგა კრუტაია ბიზნესშია და ცხოვრობს ნიუ ჯერსიში.[8] იგორ კრუტოის ჰყავს სამი შვილიშვილი.[9]
შემოქმედება
რედაქტირებაკომპოზიტორის საქმიანობა
რედაქტირება1985 წელს გამოვიდა პირველი დისკი „სამყარო ორი შეყვარებულისთვის" ორი სიმღერით იგორ კრუტოის მუსიკაზე „სამყარო ორი შეყვარებულისთვის" (დავით უსმანოვის ლექსზე) და „აღიარება" (ალექსანდრე ჟიგარევისა და სერგეი ალიხანოვის ლექსზე).[10]
1987 წელს იგორ კრუტოიმ დაწერა სიმღერა „მადონა" საბჭოთა პოეტის რიმა კაზაკოვას ლექსზე, რომელიც კრუტოის მეგობარმა ალექსანდრე სეროვმა შეასრულა.[11] სიმღერამ მნიშვნელოვანი პოპულარობა მოიპოვა და გახდა სატელევიზიო ფესტივალის „წლის სიმღერა-1987“-ის ლაურეატი [12] . რიმა კაზაკოვასთან თანამშრომლობით შეიქმნა ისეთი სიმღერები, როგორიცაა „საქორწილო მუსიკა", „როგორ ვიყო", „გიყვარვარ".
1987 წელს ფირმა „მელოდიამ“ გამოუშვა დისკი „აღიარება“ — მისი პირველი საავტორო ალბომი, რომელშიც წარმოდგენილია მისი ოთხი სიმღერა სხვადასხვა მომღერლის მიერ შესრულებული. თავად კრუტოი მითითებულია დისკზე, როგორც ერთ-ერთი თანმხლები ბენდის ხელმძღვანელი.[13] იმავე წელს გამოვიდა დისკი „მადონა“ საერთო ტირაჟით 2 500 000 ეგზემპლარი [14] . ამ დისკის ანოტაცია დაწერა ვალენტინა ტოლკუნოვამ. მასში შეტანილია იგორ კრუტოის ათი სიმღერა ალექსანდრე სეროვის შესრულებით რამდენიმე საბჭოთა პოეტის ლექსებზე.[15]
1988 წელს იგორ კრუტოიმ მოიპოვა ლენინური კომკავშირის პრემია.
ი.კრუტოის სიმღერებს სხვადასხვა დროს ასრულებდნენ და ასრულებენ საესტრადო და პოპ მომღერლები (ალა პუგაჩოვა, სოფია როტარუ, ანჟელიკა აგურბაში, ლეონიდ აგუტინი, ირინა ალეგროვა, ლალა ალეგროვა, ალსუ, ვლადიმერ ასიმოვი, ინა აფანასიევა, სამირ ბაგიროვი, ნადეჟდა ბაბკინა, ვადიმ ბაიკოვი, ვლადიმერ ბალახონი, ნიკოლაი ბასკოვი, გალინა ბესედინა, დიმა ბილანი, ალექსანდრე ბუინოვი, ლაიმა ვაიკულე, ვალერია, ანჟელიკა ვარუმი, ანე ვესკი, ოლეგ გაზმანოვი, ქსენია გეორგიადი, ალექსეი გლიზინი, ევგენი გორი, ალექსანდრე გრადსკი, დიანა ღურწკაია, დომინიკ ჯოკერი, ლარისა დოლინა, ირინა დუბცოვა, ვადიმ აზარხი, ალექსა, ანატოლი ალიოშინი, სერგეი ჟუკოვი, სერგეი ლაზარევი, ვალერი ლეონტიევი, გრიგორი ლეპსი, ლევ ლეშჩენკო, ლოლიტა, ვერკა-სერდიუჩკა, ვლად სტაშევსკი, ანი ლორაკი, მუსლიმ მაგომაევი, სერგეი მაზაევი, მურატ ნასიროვი, ნიკიტა, იგორ ნიკოლაევი, ქრისტინა ორბაკაიტე, ირინა ოტიევა, იური ოხოჩინსკი, სოსო პავლიაშვილი, ალექსანდრე პანაიოტოვი, ტაისია პოვალი, იგორ კრიდი, ალექსანდრე სეროვი, ემინ აგალაროვი, ანასტასია სტოცკაია, იგორ ტალკოვი, ტიმატი, ვალენტინა ტალკუნოვა, ლარა ფაბიანი, მიხეილ შუფუტინსკი და სხვები), მუსიკალური კოლექტივები („ა-სტუდიო", „ლურჯი ფრინველი“ და სხვა), საერთაშორისო კონკურსის „ახალი ტალღის" მონაწილეები, იგორ კრუტოის საბავშვო გუნდი „ახალი ტალღა“, ასევე გამოჩენილი საოპერო მომღერლები (ჩო სუმი, ანდრეა ბოჩელი, აიდა გარიფულინა, დიმიტრი ხვოროსტოვსკი, მარია მაკსაკოვა, დიმაშ კუდაიბერგენი და სხვები).
საპროდიუსერო საქმიანობა
რედაქტირება1989 წელს ხელმძღვანელობდა ახალგაზრდულ ცენტრს — АРС, როგორც რეჟისორ-სამხატვრო ხელმძღვანელი, ხოლო 1998 წლიდან — პრეზიდენტი. 1997 წლიდან არსებობს „АРС-рекордз“ კომპანია. ორგანიზაციის მუშაობის ძირითადი მიმართულება იყო მუსიკალური პროექტების პოპულარიზაცია, კასეტების, დისკების დამზადება და სარეკლამო აქტივობები.[16] კომპანიასთან თანამშრომლობდნენ ისეთი არტისტები, როგორებიც არიან ვალერი ლეონტიევი, ბორის მოისეევი, ანდრეი გუბინი, ლეონიდ აგუტინი, ალექსანდრე ბუინოვი, დიმიტრი ხვოროსტოვსკი, პოლინა გაგარინა, მიხეილ შუფუტინსკი, ტიმატი, იური შატუნოვი[17] და მრავალი სხვა.
იგორ კრუტოის თქმით, მას არასოდეს გაუფორმებია კომერციული კონტრაქტები არტისტებთან, თანამშრომლობა არ გულისხმობდა მოგების მიღებას შემსრულებლებისა და ჯგუფების საქმიანობიდან.[18]
როგორც პროდიუსერმა, მან მოაწყო 2011 წელს ასტანაში აზიური ზამთრის თამაშების გახსნის ცერემონია, 2013 წელს ყაზანში მსოფლიო ზაფხულის უნივერსიადის გახსნისა და დახურვის ცერემონიები. მანამდე ფლობდა რუსულ სამაუწყებლო ჰოლდინგს Krutoy Media („Love Радио“, „Радио Дача“ და „Такси FM“).[19]
პროდიუსერი იყო ისეთი პროექტების, როგორიცაა „ახალი ტალღა", „საბავშვო ახალი ტალღა", „წლის სიმღერა", „დილის ფოსტა". რამდენიმე სეზონის განმავლობაში იყო საერთაშორისო სატელევიზიო პროექტის „Ты супер!" ჟიურის წევრი.[20] 2004 წელს ის იყო „ვარსკვლავების ფაბრიკა-4“ პროექტის პროდიუსერი.[21]
ის არის მუსიკოსების, შემსრულებლების, კომპოზიტორების მომზადების კერძო საგანმანათლებლო ცენტრის — იგორ კრუტოის პოპულარული მუსიკის აკადემიის დამფუძნებელი. სწავლება ფასიანია, მაგრამ თუ ნიჭიერი ბავშვის ოჯახს არ აქვს ასეთი ფინანსური შესაძლებლობები, სწავლის საფასურს არ ახდევინებენ.[22] 2020 წლიდან აკადემიას აქვს შვიდი ფილიალი რუსეთის ქალაქებში, შემდგომი განვითარება მოსალოდნელია ფრენჩაიზინგის სისტემის მეშვეობით.[23] პოპულარული მუსიკის აკადემიის პროექტებს შორისაა ყოველწლიური სიმღერის კონკურსის საკვალიფიკაციო ეტაპის ორგანიზება „საბავშვო ევროვიზია" (2014 წლიდან),[24] „ტალანტების ბრძოლა", „საბავშვო ახალი ტალღა ", „საშობაო წლის სიმღერა“ და სხვა.[25]
მომღერლის კარიერა
რედაქტირებაიგორ კრუტოი ხშირად გამოდის როგორც მომღერალი და აკომპანიატორი, პირველად ის გამოჩნდა სცენაზე ირინა ალეგროვას კონცერტზე.[26] პოპულარობა მოიპოვა სიმღერამ „დაუმთავრებელი რომანი", რომელსაც ირინა ალეგროვასთან დუეტში მღეროდა. ამის შემდეგ, სხვადასხვა კონცერტების ფარგლებში, იგორ კრუტოი ასრულებდა თავის სიმღერებს.
თავის YouTube არხზე და ინსტაგრამის ბლოგზე ის ხელმძღვანელობს განყოფილებას „იგორ კრუტოის მუსიკალური სალონი", რომლის ფარგლებშიც აქვეყნებს სიმღერებსა და მელოდიებს საკუთარ სპექტაკლში.
2020 წელს იგორ კრუტოიმ შეასრულა სიმღერა „წაბლის ტოტი", რომელიც მან ადრე შეასრულა ლაიმა ვაიკულესთან ერთად. მალე ირინა ალეგროვასთან ერთად მან შეასრულა სიმღერა „შემოდგომა".
ჯილდოები და აღიარება
რედაქტირებასაპატიო წოდებები
რედაქტირება- რსფსრ დამსახურებული არტისტი (24 სექტემბერი, 1991 წ.) — საბჭოთა ხელოვნების სფეროში მოღვაწეობისთვის [27]
- რუსეთის ფედერაციის სახალხო არტისტი (29 იანვარი, 1996 წ.) — ხელოვნების სფეროში დიდი დამსახურებისთვის [28]
- უკრაინის სახალხო არტისტი (2011 წლის 23 აგვისტო) — მნიშვნელოვანი პირადი წვლილისთვის უკრაინის საერთაშორისო ავტორიტეტის განმტკიცებაში, მისი ისტორიული მემკვიდრეობისა და თანამედროვე მიღწევების პოპულარიზაციისთვის და უკრაინის დამოუკიდებლობის 20 წლისთავთან დაკავშირებით[29]
პრიზები
რედაქტირება- ლენინური კომკავშირის პრემია (1989) — მუსიკალური ხელოვნების დარგში გაწეული მომსახურებისთვის
- რუსეთის შინაგან საქმეთა სამინისტროს პრემია (2000) [30]
ორდენები
რედაქტირება- მეგობრობის ორდენი ( 14 ივლისი, 2004 წ.) — კულტურისა და ხელოვნების სფეროში მრავალწლიანი ნაყოფიერი მოღვაწეობისთვის [31]
- ორდენი „სამშობლოს წინაშე დამსახურებისთვის" IV ხარისხის (2009 წლის 28 ივლისი) — საშინაო მუსიკალური ხელოვნების განვითარებაში შეტანილი დიდი წვლილისთვის და მრავალწლიანი შემოქმედებითი საქმიანობისთვის[32]
- ორდენი „სამშობლოს წინაშე დამსახურებისთვის" III ხარისხის (21 ივლისი, 2014 წ.) — ეროვნული კულტურისა და ხელოვნების განვითარებაში დიდი დამსახურებისთვის, მრავალწლიანი ნაყოფიერი მოღვაწეობისთვის [33]
- ორდენი „დოსტიკი" II ხარისხის (2019 წლის 2 ივლისი, ყაზახეთი) — ყაზახეთისა და რუსეთის ხალხებს შორის მეგობრობისა და თანამშრომლობის განმტკიცებაში დამსახურებისთვის [34]
- ალექსანდრე ნეველის ორდენი (2019 წლის 11 ნოემბერი) — ეროვნული კულტურისა და ხელოვნების განვითარებაში დამსახურებისთვის, მრავალწლიანი ნაყოფიერი მოღვაწეობისთვის[35]
სხვა ჯილდოები
რედაქტირება- მემორიალური ნიშანი „ვარსკვლავების მოედანზე" (25 სექტემბერი, 1998 წ.)[36]
- ქალაქ იურმალას საპატიო მოქალაქე (2010 წლის 30 ივლისი)[37]
- რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტის მადლობა (2011 წლის 16 აგვისტო) — პოპულარული მუსიკის ახალგაზრდა შემსრულებელთა საერთაშორისო კონკურსის „ახალი ტალღა" ორგანიზებასა და ჩატარებაში აქტიური მონაწილეობისთვის[38]
- „Муз-ТВ“ პრემიის სპეციალური ჯილდო „მუსიკის ინდუსტრიის განვითარებაში შეტანილი წვლილისთვის" (2012)
- უკრაინის ჩემპიონის ოქროს მედალი და დიპლომი ფეხბურთში, როგორც დონეცკის „შახტიორის“ ჰიმნის ავტორი 2001/2002, 2004/2005, 2007/2008, 2009/2010 და 2011/201 წლების სეზონების შედეგების მიხედვით.
- ჯილდო „თავრიდის ლეგენდები" (2020)[39]
- რუსეთის ეროვნული მუსიკალური პრემიის „ვიქტორიას" ლაურეატი ნომინაციაში „წლის კომპოზიტორი" კომპოზიციისთვის „დაღლილი გედების სიყვარული" (2020).
ლიტერატურა
რედაქტირება- «Игорь Крутой: откровенно о своей жизни» // «Столичное телевидение» : сайт. Архивировано 29 декабря 2010 года.
- Андрей Ванденко. «Крутой Игорь» // Евгений Додолев «Новый Взгляд» : газета. — Москва, 1997. — № 05. — С. 40.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- კომპოზიტორის ოფიციალური საიტი
- ახალი ტალღის ვარსკვლავები
- ფორტეპიანოსა და ჰონორარს შორის. როგორ გადააქცია კრუტოიმ საბჭოთა სცენა რუსულ შოუბიზნესად
- Интервью Игоря Крутого в шоу «Алена, блин!» YouTube-ზე
- "Секрет на миллион": Игорь Крутой YouTube-ზე
- Игорь Крутой. Судьба человека с Борисом Корчевниковым YouTube-ზე
- Интервью Игоря Крутого в ток-шоу «В Точку! Персона» YouTube-ზე
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Алла Крутая: «Жена говорила Игорю: «Ты - неудачник!» стр.2. ციტირების თარიღი: 2020-10-09.
- ↑ Игорь Крутой. "В гостях у Дмитрия Гордона". 1/2 (2009)
- ↑ МОЙ САМЫЙ УСПЕШНЫЙ ПРОЕКТ — ИГОРЬ КРУТОЙ
- ↑ Дмитрий Гордон. Игорь Крутой. "В гостях у Дмитрия Гордона". 1/2 (2009).
- ↑ МОЙ САМЫЙ УСПЕШНЫЙ ПРОЕКТ — ИГОРЬ КРУТОЙ (2000-12-17).
- ↑ ВГТРК. Игорь Крутой. Судьба человека с Борисом Корчевниковым.
- ↑ "Это ваш сын?": что скрывает Игорь Крутой (2020-10-09). ციტირების თარიღი: 2020-10-09.
- ↑ "Богиня": 55-летняя жена Крутого поразила стройной фигурой. ციტირების თარიღი: 2020-10-09.
- ↑ "Маленькие девочки большой семьи": Игорь Крутой рассказал, какими растут его внучки. ციტირების თარიღი: 2020-10-09.
- ↑ Мир для влюбленных. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Между роялем и роялти. Как Крутой превратил советскую эстраду в российский шоу-бизнес. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Игорь Крутой: с каждым певцом была своя жизнь, и в каждой из этих историй я был счастливым. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Признание. Песни Игоря Крутого. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Игорь Крутой - Наедине со всеми. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ "Мадонна". Александр Серов поет песни Игоря Крутого. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ АРС - Рекордз - О компании (2009-12-01). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-12-01. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ АРС - Рекордз - Артисты (2011-03-19). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-03-19. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Игорь Крутой — накрутки на «Детском Евровидении», ссора с Фадеевым и Агаларовым, тайный сын.
- ↑ Гуцериев приобрел 75% Krutoy Media. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Михаил Чебоненко. Новый сезон «Ты супер!»: за кулисами шоу.
- ↑ Игорь Крутой: откровенно о своей жизни - Программы - Столичное телевидение (Минск) (2010-12-29). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-12-29. ციტირების თარიღი: 2022-06-22.
- ↑ Игорь Крутой — накрутки на «Детском Евровидении», ссора с Фадеевым и Агаларовым, тайный сын
- ↑ Академия Популярной музыки Игоря Крутого. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Представители академии Игоря Крутого отрицают скандал на «Детском Евровидении» | StarHit.ru. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Игорь Крутой в День защиты детей опубликовал видео со своей младшей внучкой Маргаритой. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Жена Игоря Крутого рассказала, что ее муж стеснялся выходить на сцену. ციტირების თარიღი: 2020-10-10.
- ↑ Указ Президента РСФСР от 29 сентября 1991 года «О присвоении почётных званий РСФСР творческим работникам». ციტირების თარიღი: 2017-01-31.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 29 января 1996 года № 116 «О награждении государственными наградами Российской Федерации». ციტირების თარიღი: 2017-01-31.
- ↑ Указ Президента Украины № 844/2011 от 23 августа 2011 года «О награждении государственными наградами Украины граждан иностранных государств». ციტირების თარიღი: 2020-08-03.
- ↑ Крутой и Басков получили премии МВД за лучшие произведения о милиции. ციტირების თარიღი: 2017-01-31.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 14 июля 2004 года № 900 «О награждении государственными наградами Российской Федерации».
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 28 июля 2009 года № 871 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ IV степени Крутого И. Я.».
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 21 июля 2014 года № 511 «О награждении государственными наградами Российской Федерации».
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 2 июля 2019 года № 47 «О награждении орденом „Достық“ ІІ степени Крутого И. Я.».
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 11 ноября 2019 года № 546 «О награждении государственными наградами Российской Федерации».
- ↑ Распоряжение Мэра Москвы от 25 сентября № 982-РМ «Об утверждении представленного оргкомитетом „Площади звёзд“ списка мастеров и деятелей искусства и культуры для установки памятных знаков на „Площади звёзд“».
- ↑ Игорь Крутой стал почётным гражданином Юрмалы
- ↑ Распоряжение Президента Российской Федерации от 16 августа 2011 года № 557-рп «О поощрении».
- ↑ Премию "Легенды Тавриды" вручили деятелям культуры в Москве.