ქულუგ-ყაენი
ხაიშან ქულუგ-ყაენი იგივე იმპერატორი ვუჟონგი (დ. 4 აგვისტო, 1281 — გ. 27 იანვარი, 1311, ხანბალიქი) — იუანის დინასტიის მე-3 იმპერატორი 1307-1311 წლებში, მონღოლთა ნომინალური ყაენი, დარმაბალას ვაჟი, თემურ-ყაენის ძმისშვილი და ყუბილაის შვილთაშვილი. ბიძის გარდაცვალებიდან რამდენიმე თვეში, ყურულთაიმ დიდ ყაენად და იმპერატორად სწორედ ის აირჩია.
| ქულუგ-ყაენი | |
|---|---|
| Хөлөг хаан | |
 | |
| მონღოლთა იმპერიის მე-7 დიდი ყაენი და იუანის დინასტიის მე-3 იმპერატორი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 21 ივნისი, 1307 |
| მმართ. დასასრული: | 27 იანვარი, 1311 |
| წინამორბედი: | თემურ-ყაენი |
| მემკვიდრე: | ბუიანთუ-ყაენი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 4 აგვისტო, 1281 |
| გარდ. თარიღი: | 27 იანვარი, 1311 |
| გარდ. ადგილი: | ხანბალიქი, იუანის დინასტია |
| მეუღლე: | ჟენგე ხათუნი |
| შვილები: |
ჯაიათუ-ყაენი ხუთუღთუ-ყაენი |
| სრული სახელი: | ხაიშან ქულუგ-ყაენი |
| დინასტია: | იუანი |
| მამა: | დარმაბალა |
| დედა: | დაღი ხათუნი |
| რელიგია: | ტიბეტური ბუდიზმი |
ქულუგის მმართველობის პერიოდში გრძელდებოდა კონფლიქტი კორეასთან. 1309 წელს აჯანყებულმა კორეელებმა მოახერხეს დამოუკიდებლობის მოპოვება, მაგრამ მონღოლებმა მაინც დაიმორჩილეს ისინი. ქულუგ-ყაენი მისი წინამორბედების მსგავსად დაინტერესებული იყო კულტურით, ლიტერატურითა და პოეზიით. მის დროს ჩინეთში დაიხვეწა ქაღალდის წარმოების პროცესი.
ქულუგ-ყაენმა ტახტის მემკვიდრედ გამოაცხადა თავისი უმცროსი ძმა, აიურბარვადა, იმ პირობით, რომ მოგვიანებით მისი ვაჟები გახდებოდნენ ბუიანთუს მემკვიდრეები და შესაძლო ყაენები. თავად ქულუგ-ყაენი გაურკვეველ ვითარებაში გარდაიცვალა, 1311 წლის 27 იანვარს. შესაბამისად ტახტიც აიურბარვადას ერგო, რომელიც ბუიანთუ-ყაენის სახელით გახდა მონღოლთა დიდი ყაენი და იუანის დინასტიის იმპერატორი.
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებალიტერატურა
რედაქტირება- The Cambridge History of China: "Alien regimes and border states, 907–1368", p.505
- Praphatsō̜n Sēwikun, Sirindhorn, Thanākhān Kasikō̜n Thai From the Yellow River to the Chao Phraya River, p.273
- Culture and Conquest in Mongol Eurasia by Thomas T. Allsen, p. 48
- Jeremiah Curtin, Theodore Roosevelt The Mongols: A History, p.384
- C. P. Atwood Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire, p.608
- The Cambridge History of China: "Alien regimes and border states, 907–1368", p.507
- Biran, p. 77; Grousset, p. 338
- Brett L. Walker The Conquest of Ainu Lands, p.133
წყარო
რედაქტირება- Man, John (2006). Kublai Khan: From Xanadu to Superpower. London: Bantam Books. ISBN 9780553817188.