რცხილა
რცხილა (ლათ. Carpinus) — მერქნიან მცენარეთა გვარი არყისებრთა ოჯახისა. ზაფხულმწვანე ხეები ან მაღალი ბუჩქებია, რუხი ფერის გლუვი და ოდნავ დამსკდარი ქერქი აქვს. ფოთოლი მარტივია, და ორმაგხერკბილა. ერთსქესიანი და ერთსახლიანი ყვავილები შეკრებილია დაკიდულ მჭადა ყვავილებად. ნაყოფი ერთბუდიანი და ერთთესლიანი კაკლუჭაა.
| რცხილა | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 კავკასიური რცხილა | ||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| ლათინური სახელი | ||||||||||||||
| Carpinus L., 1753 | ||||||||||||||
| სინონიმები | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| ||||||||||||||
50-მდე სახეობა გავრცელებულია უმთავრესად აღმოსავლეთ აზიაში, ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში. საქართველოში იზრდება 2 სახეობა — კავკასიური რცხილა და ჯაგრცხილა. გარდა ამ 2 აბორიგენული სახეობისა, ინტროდუცირებულია 2 სახეობაც.
კავკასიური რცხილა და კგრცხილა მთელ საქართველოში გავრცელებული, მთის შუა, ზოგან ზემო სარტყლამდე. რცხილა ჩრდილის ამტანი, სითბოს მოყვარული და მეზოფილური მცენარეა. ყინვა არ აზიანებს. ნიადაგის მიმართ მომთხოვნია, თუმცა ზოგიერთი სახეობა (ჯაგრცხილა) მშრალ და ხრიოკ მთის კალთებზეც ხარობს. ქმნის როგორც წმინდა, ისე შერეულ კორომებსაც წაბლთან, მუხასთან (მთის ქვედა სარტყელში) და წიფელთან (შუა და ზედა სარტყელში) ერთად.
ყვავილობს ფოთლის გამოტანისთანავე. ნაყოფმსხმოიარობს 20 წლიდან. მრავლდება თესლით და ძირკვის ამონაყარით. მერქანს იყენებენ მუსიკალური საკრევებისათვის, მანქანათმშენებლობაში. რცხილა კარგად იტანს კრეჭას.
ლიტერატურა
რედაქტირება- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 8, თბ., 1984. — გვ. 521.