ჯაგრცხილა

ფოთოლმცვენი ხე

ჯაგრცხილა (ლათ. Carpinus orientalis) — ფოთოლმცვენი ბუჩქი ან ხე არყისებრთა ოჯახისა. სიმაღლე იშვიათად 10 მეტრს აღწევს. ღეროები გლუვი რუხი ქერქით აქვს დაფარული, ხშირად დაბრეცილია.[1] ნორჩი ტოტები შებუსულია. ფოთოლი მოკლეყუნწიანი. ფირფიტა პატარა ზომის, მოგრძოკვერცხისებური, კიდეებზე ორმაგხერხკბილა. მდედრობითი ყვავილების საბურველი მთლიანია, ფოთლისებური, არათანაბარგვერდიანი, კვერცხის ფორმის, ბლაგვი. კაკალი წაწვეტებულია, კვერცხის ფორმის. ყვავის აპრილში, ნაყოფმსხმოიარობს ივნის-ივლისში.[2]

ჯაგრცხილა
ჯაგრცხილა
ჯაგრცხილა
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  მცენარეები
განყოფილება:  ყვავილოვანი მცენარეები
კლასი:  ორლებნიანნი
რიგი:  წიფლისნაირნი
ოჯახი:  არყისებრნი
გვარი:  რცხილა
სახეობა:  ჯაგრცხილა
ლათინური სახელი
Carpinus orientalis Mill., 1768
სინონიმები
დაცვის სტატუსი
საჭიროებს ზრუნვას
ყველაზე ნაკლები საფრთხის ქვეშ
IUCN 3.1 Least Concern : 194499
გავრცელება

გავრცელებულია ხმელთაშუაზღვისპირეთში, სამხრეთ ევროპაში, მცირე აზიაში, ირანში, ყირიმსა და კავკასიაში. საქართველოში ჯაგრცხილა იზრდება ყველა რაიონში, დაბლობიდან მოკიდებული ზღვის დონიდან 1200 მეტრამდე, შერეული ან ქვეტყის სახით. მატწილად მუხნარსა და მუხნარ-რცხილნარში.[1]

ქმნის დამოუკიდებელ ფიტოცენოზსაც (ჯაგრცხილნარი). ჯაგრცხილა სითბოს მოყვარული და გვალვაგამძლეა, ცოცხლობს 150 (იშვიათად 200) წლამდე. მრავლდება თესლით და ამონაყრით, გაჩეხვისას იძლევა ხშირ ძირკვის ამონაყარს. ჯაგრცხილას იყენებენ მშრალი ფერდობების გასამწვანებლად.[1]

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 1.2 ქვაჩაკიძე რ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 524.
  2. სუხიტაშვილი კახაბერ, საქართველოს ყვავილოვანი მცენარეები, თბ.: კავკასიის გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელი, 2018. — გვ. 86.