მინსკის ოლქი (ბელარ. Мінская вобласць) — ოლქი ცენტრალურ ბელარუსში.

ოლქი
მინსკის ოლქი
ბელარ. Мінская вобласць
დროშა გერბი

ქვეყანა ბელარუსის დროშა ბელარუსი
ადმ. ცენტრი მინსკი
შიდა დაყოფა Barysaŭ District, Bierazino District, Valožyn District, Vileyka District, Dziaržynsk District, Kapyĺ District, Klieck District, Krupki District, Lahojsk District, Liubanski rajon, Maladziečna District, Minsk District, Miadziel District, Niasviž District, Puchavičy District, Salihorsk District, Sluck District, Smaliavičy District, Staryja Darohi District, Stoŭbcy District, Uzda District, Červień District და Žodzina
კოორდინატები 53°40′00″ ჩ. გ. 27°45′00″ ა. გ. / 53.66667° ჩ. გ. 27.75000° ა. გ. / 53.66667; 27.75000
მმართველი Anatol Isachenka
დაარსდა 15 იანვარი, 1938
ფართობი 39,9[1] კმ²
მოსახლეობა 1 407 895[2] (მინსკის გარეშე) კაცი (2015)
სიმჭიდროვე 39,9 კაცი/კმ²
ეროვნული შემადგენლობა 88,5% — ბელარუსები
7,1% — რუსები
1,2% — უკრაინელები
1,3% — პოლონელები
სასაათო სარტყელი [[UTCUTC+03:00]]
საავტომობილო კოდი 5
ოფიციალური საიტი minsk-region.gov.by/en/

დაარსდა 1938 წლის 15 იანვარს, სსრკ-ს „01.15.1938 ცვლილებების შეტანის შესახებ კონსტიტუციაში“ (ძირითად კანონში) შესაბამისად.

ადმინისტრაციული ცენტრი — ქალაქ მინსკი (რომელიც ოლქის შემადგენლობაში არ შედის).

გეოგრაფია

რედაქტირება

ტერიტორია

რედაქტირება

ოლქის ფართობი ქალაქ მინსკის გარეშე შეადგენს — 39.9 ათას კმ²-ს.[3] ოლქი მდებარეობს ბელარუსის ცენტრალურ ნაწილში. ყველაზე დიდი სიგრძე ჩრდილოეთიდან სამხრეთით - 315 კმ, აღმოსავლეთიდან დასავლეთით - 240 კმ. მთლიანი ტერიტორია, ქალაქ მინსკის ჩეთვლით, შეადგენს 40.2 ათასი კვ. კმ-ს (ბელარუსის მთლიანი ფართობის 19.4%). ოლქის უმაღლესი წერტილია (ასევე ქვეყნის) — ძერჟინსკის მთა (345 მეტრი ზღვის დონიდან).

წყლის სისტემა

რედაქტირება

უდიდესი მდინარეებია — ბერეზინა, ნემანი და ვილია. არსებობს დაახლოებით 60 დიდი ტბა ფართობით 0.1 კვადრატულ კილომეტრზე მეტით. ყველაზე დიდი ტბაა — ნაროჩი, ფართობით 80 კვ. კმ., მაქსიმალური სიღრმით — 24.8 მ.

მინსკის ოლქის კლიმატი ზომიერად კონტინენტურია. საშუალო ტემპერატურაა იანვარში -6,8 °C, ივლისში +17,5 °C.

მცენარეული საფარი

რედაქტირება

ოლქის ტერიტორიის დაახლოებით 36% დაფარულია ტყეებით.

X საუკუნის დასაწყისიდან ოლქის დღევანდელი ტერიტორია შედიოდა კიევის რუსეთის შემადგენლობაში. ამის შემდეგ ის გახდა ნაწილი პოლოცკის სამთავროს, ხოლო ლიტვის დიდი სამთავროს ფორმირების შემდეგ შედიოდა მის შემადგენლობაში. პოლოცკის სამთავროს და ლიტვის დიდი სამთავროს გაერთიანების შემდეგ გახდა პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის ტერიტორიის ნაწილი.

1793 წელს, პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის დაშლის შედეგად ტერიტორია შეუერთდა რუსეთს და გახდა მინსკის გუბერნიის ნაწილი. 1921 წელს რუსეთის იმპერიის დაშლი შემდეგ და სამოქალაქო ომის დროს ოლქის დასავლეთი ნაწილი შევიდა პოლონეთის შემადგენლობაში, ხოლო აღმოსავლეთი — საბჭოთა ბელორუსიის.

ადმინისტრაციული დაყოფა

რედაქტირება

მინსკის ოლქი დაყოფილია 22 რაიონად და მოიცავს ერთ ქალაქს რეგიონალური დაქვემდებარების — ჟოდინო. ქალაქი მინსკი არ შედის ოლქის შემადგენლობაში და არის ცალკე ადმინისტრაციულ—ტერიტორიული ერთეული.

No რაიონი ბელარ. ფართობი[4],
კმ²
მოსახლეობა[2],
კაცი (2015)
ადმინისტრაციული
ცენტრი
1. ბერეზინო Бярэзінск 1940,34 22 937 ბერეზინო
2. ბორისოვი Барысаўск 2987,63 183 010 ბორისოვი
3. ვილეიკა Вілейск 2453,81 48 674 ვილეიკა
4. ვოლოჟინი Валожынск 1916,78 34 061 ვოლოჟინი
5. დზერჟინსკი Дзяржынск 1189,50 63 205 დზერჟინსკი
6. კლეცკი Клецк 974,12 29 022 კლეცკი
7. კოპილი Капыльск 1607,66 29 062 კოპილი
8. კრუპკი Крупск 2138,73 23 587 კრუპკი
9. ლოგოისკი Лагойск 2365,02 35 145 ლოგოისკი
10. ლუბანი Любанск 1913,75 32 478 ლუბანი
11. მინსკი[5] Мінск 1902,66 188 294 მინსკი
12. მოლოდეჩნო Маладзечанск 1392,18 136 797 მოლოდეჩნო
13. მიადელი Мядзельск 1964,30 26 890 მიადელი
14. ნესვიჟი Нясвіжск 862,75 39 287 ნესვიჟი
15. პუხოვიჩი Пухавіцк 2441,12 65 984 მარინა გორკა
16. სლუცკი Слуцк 1821,06 92 379 სლუცკი
17. სმოლევიჩი[6] Смалявіцк 1394,14 43 866 სმოლევიჩი
18. სოლიგორსკი Салігорск 2498,91 134 647 სოლიგორსკი
19. სტარიე დოროგი Старадарожск 1370,38 20 109 სტარიე დოროგი
20. სტოლბცი Стаўбцоўск 1884,52 39 917 სტოლბცი
21. უზდა Уздзенск 1180,97 23 066 უზდა
22. ჩერვენი Чэрвеньск 1630,39 31 918 ჩერვენი

მოსახლეობა

რედაქტირება

ეთნიკური შემადგენლობა

რედაქტირება
ეროვნება აღწერა 1926[7] აღწერა 1939[8] აღწერა 1959 აღწერა 1970 აღწერა 1979 აღწერა 1989 აღწერა 1999 აღწერა 2009[9]
ბელარუსები 430 717 1 058 662 1 292 318 1 369 537 1 346 674 1 339 427 1 350 301 1 258 657
რუსები 16 720 79 466 84 629 106 156 132 200 156 500 140 561 101 579
პოლონელები 13 717 16 161 64 425 31 329 29 687 33 248 29 532 17 908
უკრაინელები 2193 20 759 15 654 20 069 24 127 29 577 25 144 17 745
სომხები 18 465 277 296 636 1785 1705
თათრები 2246 3731 2127 1906 1953 2108 1776 1239
ბოშები 85 311 1054 1245 1370 1424 1002
აზერბაიჯანელები 151 199 340 603 852 948
ებრაელები 70 713 117 615 9040 7277 5741 4436 1543 703
მოლდოველები 13 81 289 363 785 597 564
ლიეტუველები 815 926 664 569 689 583 476
გერმანელები 964 345 346 638 809 425
ქართველები 436 121 186 300 359 315
ჯამში 539 529 1 305 937 1 472 153 1 541 724 1 546 675 1 574 618 1 558 632 1 422 528

ეკონომიკა

რედაქტირება

მინსკის ოლქში არსებობს კალიუმის და ქვა-მარილის, ტორფის, თიხის, ქვიშა-ხრეშის მასალების, ქვიშის საბადოები. არსებობს მინერალური წყლები.

ოლქში მუშაობს 411 საწარმო, 122.9 ათასი პერსონალით.

ლიტერატურა

რედაქტირება

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
 
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
  1. «Минская область — центральная область Республики Белоруссия, граничит со всеми областями республики. Площадь — 39,9 тыс. квадратных километров, наибольшая протяженность с севера на юг — 315 км, с востока на запад — 240 км. Занимаемая площадь (с Минском) составляет 19,4 % площади Белоруссии».
    Минская область: географическое положение, территория. Официальный Интернет-сайт Минского областного исполнительного комитета. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-30. ციტირების თარიღი: 2012-05-07.
    Минская область. Минщина — крупнейший регион Беларуси. Официальный интернет-портал Президента Республики Беларусь. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-30. ციტირების თარიღი: 2012-05-07.
  2. 2.0 2.1 Численность населения на 1 января 2015 г. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-12-14. ციტირების თარიღი: 2016-03-07.
  3. Государственный земельный кадастр Республики Беларусь (по состоянию на 1 января 2012 года). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-05. ციტირების თარიღი: 2016-03-07.
  4. «Государственный земельный кадастр Республики Беларусь» დაარქივებული 2016-03-04 საიტზე Wayback Machine. (по состоянию на 1 января 2011 г.)
  5. არ შეიცავს ქალაქ მინსკს.
  6. არ შეიცავს ქალაქ ჟოდინოს.
  7. Национальный состав по Минскому округу
  8. Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
  9. დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-09-18. ციტირების თარიღი: 2010-09-18.