მავრიკის გარე კუნძულები
მავრიკის გარე კუნძულები (ინგლ. Outer Islands of Mauritius, ფრანგ. Îles éparses de Maurice) — ამ ქვეყნის ინდოეთის ოკეანის წყლებით გარშემორტყმული რამდენიმე კუნძულოვანი დამოკიდებული ტერიტორიების კრებული, რომლებითაც შემოფარგლულია მავრიკის კუნძული ჩრდილოეთიდან, ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან და აღმოსავლეთიდან.
.svg)
ტერიტორია
რედაქტირებათითოეული კუნძული ან კუნძულთა ჯგუფი, თვითონ მავრიკის კუნძულთან ერთად, პირველი დონის ადმინისტრაციული ერთეულია და იმართება ადგილობრივი თვითმმართველობისა და გარე კუნძულების სამინისტროს მიერ (ინგლ. Ministry of Local Government and Outer Islands).
ამასთან ასეთი ორი ტერიტორიის სახელმწიფოებრივ კუთვნილებაზე — ტრომელინის კუნძულზე და ჩაგოსის არქიპელაგზე მავრიკის ხელისუფლება ჯერ მხოლოდ პრეტენზიას აცხადებს. ტრომელინის კუნძული იმყოფება საფრანგეთის მმართველობის ქვეშ და საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიების საფრანგეთის სამხრეთული და ანტარქტიდული ტერიტორიის ეპარსეს კუნძულების ერთ-ერთი კუნძულია.
ჩაგოსის არქიპელაგი, რამდენიმე მეზობელ კუნძულთან ერთად, გაეროს გენერალური ასამბლეის გადაწყვეტილებების მიუხედავად[1][2], ბრიტანეთის ხელისუფლებამ გამოყო კოლონიური მავრიკის შემადგენლობიდან და მიუერთა ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორიების ბრიტანეთის ინდოეთის ოკეანის ტერიტორიას უშუალოდ მავრიკისთვის დამოუკიდებლობის მინიჭების წინ. არქიპელაგის მთლიანი მოსახლეობა იძულებით გადაასახლეს, ხოლო კუნძული დიეგო-გარსია — ჩააბარეს გრძელვადიან ლიზინგში აშშ-ს სამხედრო ბაზის ასაშენებლად[3].
მავრიკის კონსტიტუციის თანახმად, მავრიკის რესპუბლიკა მოიცავს შემდეგ გარე კუნძულებს[4]:
| № | კუნძულები | კუნძულების რაოდენობა |
ადმ. ცენტრი | ფართობი, კმ² |
მოსახლეობა, ად. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | როდრიგესი | 1 | პორტ-მატურინი | 104 | 41 669 (2014) |
| 2. | აგალეგა | 2 | ვინ-სინკი | 70 | 289 (2011) |
| 3. | კარგადოს-კარახოსი | 22 | რაფაელი | 1,2 | 63 (2009) |
| 4. | ტრომელინი | 1 | — | 0,8 | 0 (2012) |
| 5. | ჩაგოსის არქიპელაგი | 64 | დიეგო-გარსია | 63,2 | 3 000 (2014) |
ამას გარდა, მავრიკის გარე კუნძულებს მიეკუთვნება 49 მომცრო დაუსახლებელი კუნძული და კლდე, რომლებიც მდებარეობენ მავრიკის და როდრიგესის კუნძულების სანაპირო წყლებში.
აკვატორია
რედაქტირებამავრიკის რესპუბლიკის სუვერენიტეტის ქვეშ არსებული ტერიტორია (ანუ სადავო ტერიტორიების გარდა) შეადგენს 2040 კმ²-ს, ეს 169-ე ადგილია მსოფლიოში. მათ შორის მავრიკის გარე კუნძულების საერთო ფართობი — სულ 175 კმ²-ია. მათ გარდა, მავრიკის განსაკუთრებული ეკონომიკური ზონის ფარგლებში იმყოფება რამდენიმე წყალქვეშა ქვაბული — საია-დე-მალია, ნაზარეთი, სუდანი და ჰოკინსი.
რადგანაც ხსენებული არქიპელაგები, კუნძულები, რიფები, კლდეები და შლამები მიმოფანტულია ინდოეთის ოკეანის დასავლეთ ნაწილში ერთმანეთისგან შორ მანძილებზე და თითოეული ასეთი ობიექტი გარშემორტყმულია 200 მილის განსაკუთრებული ეკონომიკური ზონით, მავრიკის აქვს მნიშვნელოვანი საზღვაო რესურსები — ჯამში დაახლოებით 2,3 მილიონი კმ². ეს ტერიტორია მოიცავს დაახლოებით 396 ათას კმ²-საც, რომელიც გაერთიანებული ერების ორგანიზაციამ 2011 წელს გამოუყო მავრიკის რესპუბლიკას და სეიშელის კუნძულების რესპუბლიკას მასკარენის პლატოს შელფის ერთობლივი მართვის და ექსპლოატაციის გასაგრძელებლად[5][6][7].
სქოლიო
რედაქტირება
- ↑ რეზოლუცია 1514, მიღებული გაეროს გენერალური ასამბლეის 15-ე სესიაზე 1960 წელს
- ↑ რეზოლუცია 2066, მიღებული გაეროს გენერალური ასამბლეის 20-ე სესიაზე 1965 წელს
- ↑ British Indian Ocean Territory. worldstatesman.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-05-11. ციტირების თარიღი: 2013-04-05.
- ↑ ერთა თანამეგობრობა (2011). „Mauritius. Country profile“ (PDF): 1. დამოწმება journal საჭიროებს
|journal=-ს (დახმარება) - ↑ Commission on the Limits of the Continental Shelf (CLCS) Outer limits of the continental shelf beyond 200 nautical miles from the baselines:Submissions to the Commission: Joint submission by the Republic of Mauritius and the Republic of Seychelles. გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია.
- ↑ Mauritius and Seychelles successfully claim 396,000 km of additional seabed. ერთა თანამეგობრობა.
- ↑ Mauritius and Seychelles to jointly manage extended continental shelf. International Union for Conservation of Nature. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-14.