ინტერნაციონალი (ჰიმნი)

„ინტერნაციონალი“ (ფრანგ. L'Internationale < ლათ. inter — „შორის“ და natio — „ერი“, „ხალხი“) — საერთაშორისო პროლეტარული ჰიმნი, სკკპ-ისა და სხვა კომუნისტურ პარტიათა ჰიმნი, ასევე რსფსრ (1918-1944), სსრკ (1922-1944), შორეულ აღმოსავლეთის რესპუბლიკის (1920-1922), უკრაინის სსრ (1918-1949), ბელორუსიის სსრ (1919-1952), ჩინეთის საბჭოთა რესპუბლიკისა (1931-1937) და ამიერკავკასიის სფსრ-ის ოფიციალური ჰიმნი. ტექსტი ეკუთვნის ე. პოტიეს (1871, გამოქვეყნდა 1887), მუსიკა — პ. დეგეიტერს. პირველად 1888 წელს შეასრულა ქ. ლილის მუშათა გუნდმა.

ინტერნაციონალი

ტექსტის ავტორი	ეჟენ პოტიე, 1871
მუსიკის ავტორი	პიერ დეგეიტერი, 1888

„ინტერნაციონალის“ პირველი თარგმანები 1890 წელს განეკუთვნება. მისი მისამღერი ტექსტი რუსულ ენაზე გამოქვეყნდა ლენინური „ისკრის“ პირველ ნომერში (1900). „ინტერნაციონალის“ რუსული ტექსტის ავტორია ა. კოცი (1902).

1906 წლის რსდმპ IV ყრილობის შემდეგ „ინტერნაციონალი“ რუსეთის რევოლუციის სოციალ-დემოკრატიულ პარტიულ ჰიმნად იქცა. 1918 წლის 10 (23) იანვარს სრულიად რუსეთის საბჭოების III ყრილობის გახსნისას „ინტერნაციონალი“ შესრულდა, როგორც რესპუბლიკის სახელმწიფო ჰიმნი. 1944 წელს სსრკ-ის ახალი სახელმწიფო ჰიმნის დამტკიცებასთან დაკავშირებით სკპ(ბ) ცკ-ის პლენუმმა დაადგინა, რომ „ინტერნაციონალი“ დარჩენილიყო კომუნისტური პარტიის ჰიმნად.

„ინტერნაციონალის“ რუსული რედაქცია დაედო საფუძვლად მის თარგმანს სსრკ-ისა და საზღვარგარეთის ქვეყნების ენებზე. საქართველოში ითარგმნა 1905 წელს (ა. წერეთელი, ი. ევდოშვილი).

1923 წელს დამტკიცდა „ინტერნაციონალის“ საყოველთაო მუსიკალური რედაქცია (დ. ვასილიევ-ბუგლაი, ა. გედიკე, ლ. შულგინი და სხვა). 1937 წელს „ინტერნაციონალი“ სიმფონიური ორკესტრისათვის დაამუშავა დ. შოსტაკოვიჩმა.

ქართული ტექსტი

აღსდეგ, ყოველი მხრის მუშავ!
გაიღვიძე პროლეტარო!
ჩვენვე უნდა მოვუპოვოთ
ჩვენს თავს აწ დრო სანეტარო!

უნდა მტერი დავამარცხოთ,
ძალმომრევი, უსამართლო!
რა გვაქვს მასთან ჩვენ საერთო,
საპირფერო ან სამადლო?

ეს იქნება საბოლოო
შეტაკება... მწარე ომი!..
და, თუ ვსძლიეთ, ჩვენთან ერთად
გაიხარებს ყველა ტომი.

ეს-ღა მხოლოდ დაგვრჩენია!
ამით ვფიქრობთ თავის დახსნას!
გაუმარჯოს მშიერ მუშას,
მის მკლავსა და მის მარჯვენას!

სხვა სულ ყველა ტყუილია:
ღმერთი, მეფე, ვინმე გმირი!..
ძალა არის შეერთება -
ერთი ლხინი!.. ერთი ჭირი!..

მსხვერპლი უნდა დიად საქმეს,
კავშირი და შეერთება.
საბერველს რომ დაუბერვენ,
რკინა მაშინ ფოლადდება.

ჩვენც დავჰბეროთ, თავს ნუ ვზოგავთ!
საბოლოო მწარე ომი!...
მხოლოდ ჩვენის გამარჯვებით
გაიხარებს ყველა ტომი.

მოცლილ ხალხის მუქთახორას,
ამქვეყნად რომ დაწანწალებს,
ნამუშევარს სტაცებს ღარიბს
და უკიდებს გულში ალებს,

უნდა დავსცეთ თავზე მეხი,
გაურჯელად ვინც ნეტარებს!...
გაუმარჯოს მხოლოდ შრომას,
მუშებსა და პროლეტარებს!...

ყოველი მხრის მუშა ხალხი,
დროა შევკრბეთ, ნუ გვაქვს შიში!
უნდა მედგრად მივიტანოთ
იმ ჩვენს მტრებზე იერიში!

ეს იქნება საბოლოო
მშრომელ ხალხის მწარე ომი!...
ეს დაგვიხსნის მხოლოდ და მით
გაიხარებს ყველა ტომი!

1905

თავდაპირველი ფრანგული ტექსტი

Debout, les damnés de la terre
Debout, les forçats de la faim
La raison tonne en son cratère
C'est l'éruption de la fin
Du passé faisons table rase
Foules, esclaves, debout, debout
Le monde va changer de base
Nous ne sommes rien, soyons tout
  C'est la lutte finale
  Groupons-nous, et demain
  L'Internationale
  Sera le genre humain

Il n'est pas de sauveurs suprêmes
Ni Dieu, ni César, ni tribun
Producteurs, sauvons-nous nous-mêmes
Décrétons le salut commun
Pour que le voleur rende gorge
Pour tirer l'esprit du cachot
Soufflons nous-mêmes notre forge
Battons le fer quand il est chaud
  C'est la lutte finale
  Groupons-nous, et demain
  L'Internationale
  Sera le genre humain :|

L'état comprime et la loi triche
L'impôt saigne le malheureux
Nul devoir ne s'impose au riche
Le droit du pauvre est un mot creux
C'est assez, languir en tutelle
L'égalité veut d'autres lois
Pas de droits sans devoirs dit-elle
Egaux, pas de devoirs sans droits
  C'est la lutte finale
  Groupons-nous, et demain
  L'Internationale
  Sera le genre humain

Hideux dans leur apothéose
Les rois de la mine et du rail
Ont-ils jamais fait autre chose
Que dévaliser le travail
Dans les coffres-forts de la bande
Ce qu'il a créé s'est fondu
En décrétant qu'on le lui rende
Le peuple ne veut que son dû.
  C'est la lutte finale
  Groupons-nous, et demain
  L'Internationale
  Sera le genre humain

nous saoulaient de fumées
Paix entre nous, guerre aux tyrans
Appliquons la grève aux armées
Crosse en l'air, et rompons les rangs
S'ils s'obstinent, ces cannibales
A faire de nous des héros
Ils sauront bientôt que nos balles
Sont pour nos propres généraux
  C'est la lutte finale
  Groupons-nous, et demain
  L'Internationale
  Sera le genre humain

Ouvriers, paysans, nous sommes
Le grand parti des travailleurs
La terre n'appartient qu'aux hommes
L'oisif ira loger ailleurs
Combien, de nos chairs se repaissent
Mais si les corbeaux, les vautours
Un de ces matins disparaissent
Le soleil brillera toujours.
  C'est la lutte finale
  Groupons-nous, et demain
  L'Internationale
  Sera le genre humain

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 176.

რესურსები ინტერნეტში

• ინტერნაციონალი 80 ენაზე დაარქივებული 2007-12-15 საიტზე Wayback Machine.
• ინტერნაციონალის ჩანაწერი 30-ზე მეტ ენაზე დაარქივებული 2006-09-25 საიტზე Wayback Machine.
• ინტერნაციონალი საბჭოთა სიმღერების დიდ კოლექციაში