გოჭალა (ორაგულისებრთა გვარი)
გოჭალა[1] (ლათ. Salvelinus) — თევზების გვარი ორაგულისებრთა ოჯახისა. სხეულის სიგრძე 14-დან 110 სმ-მდეა, მასა 30 გრამიდან 15 კგ-მდე. სხეულზე მკვეთრი ლაქებია: ნარინჯისფერი, წითელი ან თეთრი; ქერცლი წვრილია. პირი დიდი. გვარის სახეობრივი შემადგენლობა ზუსტად განსაზღვრული არ არის; გამსვლელი და მტკნარი წყლის ფორმებია, ბინადრობენ ატლანტის, ჩრდილოეთის ყინულოვანი და წყნარი ოკეანის ჩრდილოეთ ნაწილის აუზების წყალსატევებში; განირჩევიან გარეგნობით, შეფერილობითა და ცხოვრების ნირით. გოჭალებს მიეკუთვნება არქტიკული გოჭალა (S. alpinus), ამერიკული ტბის პალია (S. namaycush), კუნჯა (S. leucomaenis), მალმა (S. malma), პალიები. გოჭალები ჩრდილოეთის ეკოსისტემის ტიპური წარმომადგენლებია, მგრძნობიარენი არიან წყლის დაბინძურების მიმართ და მისი სისუფთავის ინდიკატორებს წარმოადგენენ.[2]
გოჭალა | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
მამალი არქტიკული გოჭალა (Salvelinus alpinus) | |||||||||||||
მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||
| |||||||||||||
ლათინური სახელი | |||||||||||||
Salvelinus (Richardson, 1836) | |||||||||||||
|
ქართულად „გოჭალა“ ასევე ეწოდება კობრისნაირთა რიგის გოჭალასებრთა ოჯახის (Nemacheilidae) თევზებს.
სახეობები
რედაქტირება- შენიშვნა: ზოგიერთი სახეობა მეორდება
პოლარეთი
რედაქტირებაევროპა
რედაქტირება- ცენტრალური ევროპა
- ბრიტანეთის კუნძულები
შოტლანდია და მიმდებარე კუნძულები:
- Salvelinus gracillimus
- Salvelinus inframundus
- Salvelinus killinensis
- Salvelinus mallochi
- Salvelinus maxillaris
- Salvelinus struanensis
- Salvelinus youngeri
ინგლისი და უელსი:
ირლანდია:
- ჩრდილოეთი ევროპა
ისლანდია ატლანტის ოკეანის კუნძულები:
ფენოსკანდინავია და ჩრდილო-დასავლეთი რუსეთი:
აზია
რედაქტირება- არქტიკული აუზი
- Salvelinus andriashevi — ჩუკოტკის გოჭალა
- Salvelinus boganidae — ბოგანიდური გოჭალა, ან ბოგანიდის პალია
- Salvelinus czerskii — ჩერსკის გოჭალა
- Salvelinus drjagini — დრიაგინის გოჭალა, ან დრიაგინის ორაგულგოჭალა
- Salvelinus elgyticus
- Salvelinus alpinus erythrinus
- Salvelinus jacuticus — იაკუტიის გოჭალა
- Salvelinus taimyricus — ტაიმირული გოჭალა
- Salvelinus taranetzi
- Salvelinus tolmachoffi — ესეის პალია
- Salvethymus svetovidovi
- წყნარი ოკეანის აუზი
- Salvelinus krogiusae
- Salvelinus kronocius
- Salvelinus kuznetzovi
- Salvelinus leucomaenis — კუნჯა, ან გოჭალაკუმჟა
- S. l. leucomaenis
- S. l. imbrius
- S. l. pluvius
- S. l. japonicus
- Salvelinus malma — მალმა, ან ქვის გოჭალა, ან წყნარი ოკეანის გოჭალა
- Salvelinus neiva
- Salvelinus schmidti
- Salvelinus vasiljevae
ჩრდილოეთი ამერიკა
რედაქტირება- ატლანტის ოკეანის აუზი
- †Salvelinus agassizii
- Salvelinus alpinus — არქტიკული გოჭალა
- Salvelinus fontinalis — ამერიკული პალია
- Salvelinus namaycush — ამერიკული ტბის პალია
- წყნარი ოკეანისა და არქტიკული აუზი
ჰიბრიდები
რედაქტირება- S. alpinus × S. fontinalis
- S. namaycush × S. fontinalis
- S. fontinalis × Salmo trutta
- S. leucomaensis x Oncorhynchus masou
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ გოგმაჩაძე თ., თევზების ნომენკლატურა : ლექსიკონი, ბათუმი: გამომც. „აჭარა“, 2018. — გვ. 93, ISBN 978-9941-460-45-6.
- ↑ Решетников Ю. С. Гольцы // Большая российская энциклопедия. т. 7. — М., 2007. — стр. 373.