აშშ-ის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები
აშშ-ის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები, მეტსახელად არწივები (ინგლ. the Eagles) — ეროვნული ნაკრები, რომელიც ქვეყანას წარმოადგენს რაგბის საერთაშორისო მატჩებში და ტურნირებში. ადმინისტრაციულად აშშ-ს ეროვნულ ნაკრებს მართავს აშშ-ის რაგბის კავშირი — USA Rugby, რომელიც IRB-ის 6 რეგიონალური ორგანოდან ერთ-ერთის – ჩრდილოეთი ამერიკისა და კარიბის ზღვის რაგბის ასოციაციის წევრია.
 | |||
| კავშირი | აშშ-ის რაგბი | ||
|---|---|---|---|
| მეტსახელ(ებ)ი | არწივები | ||
| ემბლემა | თეთრთავა არწივი | ||
| მწვრთნელ(ებ)ი | მაიკ ტოლკინი | ||
| კაპიტანი | კრის უაილზი | ||
| ყველაზე მეტი კეპი | მაიკ მაკდონალდი (67) | ||
| ყველაზე მეტი ქულა | მაიკ ჰერკუსი (465) | ||
| ყველაზე მეტი ლელო | ვაეა ანიტონი (26) | ||
| |||
| პირველი საერთაშორისო მატჩი | |||
 აშშ 8 - 12 ავსტრალია  (16-11-1912) | |||
| უდიდესი გამარჯვება | |||
აშშ 91 - 0 ბარბადოსი  (1-07-2006) | |||
| უარესი დამარცხება | |||
 ინგლისი 106 - 8 აშშ (21-08-1999) | |||
| მსოფლიო ჩემპიონატი | |||
| გამოსვლები | 7 (პირველი 1987) | ||
| საუკეთესო შედეგი | ერთი გამარჯვება, 1987, 2003 და 2011 | ||
აშშ-ის ეროვნულმა ნაკრებმა მონაწილეობა მიიღო რვიდან შვიდ რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატის გათამაშებაში. 1987 წლის რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატზე ეროვნულმა ნაკრებმა დაიკავა მეათე ადგილი, მოუგო იაპონიას, მაგრამ დამარცხდა ავსტრალიასთან და ინგლისთან. აშშ-ის ნაკრებმა ვერ შეძლო 1995 წლის რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატის საკვალიფიკაციო ტურნირის გადალახვა, მაგრამ ისტორიაში პირველად დაამარცხა კანადა მისსავე მოედანზე ანგარიშით 15-14. 2003 წლის რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატზე აშშ-ის ეროვნულმა ნაკრებმა დაიკავა 13-ე ადგილი, სადაც მათ მოუგეს იაპონიას და დამარცხდნენ ფიჯისთან (ერთი ქულის სხვაობით), საფრანგეთთან და შოტლანდიასთან. აშშ-ის რაგბის ფედერაციამ გამოთქვა სურვილი უმასპინძლოს 2023 ან 2027 წლის მსოფლიო ჩემპიონატს.
2013 წლიდან ეროვნული ნაკრები წყნარი ოკეანის ერთა თასის მონაწილეა, ხოლო ადრე ისეთ ტურნირებში მონაწილეობდა, როგორებიცაა ჩერჩილის თასი (დღეისათვის აღარ ტარდება) და პანამერიკული ჩემპიონატი.[1] 2015 წელს აშშ-ის რაგბის კავშირმა განაცხადა ახალი ყოველწლიური ტურნირის შექმნის შესახებ, რომელშიც მონაწილეობას მიიღებენ სამხრეთ და ჩრდილოეთ ამერიკის 6 საუკეთესო ეროვნული ნაკრები: არგენტინა, ბრაზილია, კანადა, ჩილე, ურუგვაი და აშშ. ამ ტურნირის პირველი შეჯიბრება გაიმართა 2016 წელს.[2]
ისტორია
რედაქტირებაბურთიანი სპორტი, მათ შორის რაგბიც, პოპულარული ხდებოდა აშშ-ში XIX საუკუნის შუა პერიოდიდან. 1874 წლის 14 მაისს ქვეყანაში ჩატარდა პირველი ოფიციალურად დარეგისტრირებული სარაგბო მატჩი. მაშინ ჰარვარდის უნივერსიტეტის გუნდმა ითამაშა მაკგილის უნივერსიტეტის გუნდთან[3]. მასპინძლებმა გაიმარჯვეს ანგარიშით 3—0, ხოლო თამაშმა მოიხვეჭა პოპულარობა მთელი ქვეყნის სასწავლო დაწესებულებებში. ორი წლის შემდეგ იელის, ჰარვარდის, პრინსტონის და კოლუმბიის უნივერსიტეტებმა შექმნეს საუნივერსიტეტო საფეხბურთო ლიგა, რომელშიც თამაშის წესების დიდი რაოდენობა რაგბიდან იყო გადმოტანილი[4].
1906 წელს რაგბი გახდა სპორტის ძირითადი სახეობა სტენფორდის, კალიფორნიის და კალიფორნიის შტატის ზოგიერთ სხვა სასწავლო დაწესებულებებში[5]. 1910 წელს კალიფორნიის შტატის სტუდენტური ნაკრები ეწვია ახალ ზელანდიას და ავსტრალიას, სადაც ნათამაშები იქნა მატჩები ადგილობრივ გუნდებთან. იქ ამერიკელებმა ავსტრალიის ნაკრები სათამაშოდ მიიწვიეს ჩრდილოეთ ამერიკაში[6]. ავსტალიელებმა მიიღეს გამოწვევა და ჩამოვიდნენ აშშ-ში 1912 წელს, სადაც ჩაატარეს რამდენიმე თამაში ადგილობრივ საუნივერსიტეტო გუნდებთან. ზუსტად მაშინ თავისი პირველი მატჩი გამართა აშშ-ის მორაგბეთა ეროვნულმა ნაკრებმა. 16 ნოემბერს ბერკლიში იგი დამარცხდა ავსტრალიელებთან ანგარიშით 8-12[6]. ერთი წლის შემდეგ, 1913 წლის 15 ნოემბერს იმავე მოედანზე გაიმართა შეხვედრა ახალი ზელანდიის ეროვნულ ნაკრებთან, რომელიც დამთავრდა სტუმართა გამარჯვებით ანგარიშით 3-51[6].
ოლიმპიური ოქრო 1920 და 1924 წლებში
რედაქტირება
პირველი მსოფლიო ომის დასაწყისისთვის ამერიკული ფეხბურთი გახდა რაგბიზე უფრო მეტად პოპულარული. აშშ-ის ოლიმპიურმა კომიტეტმა მიიღო გადაწყვეტილება ნება მიცემოდა სარაგბო ნაკრებს გამოსულიყო 1920 წლის ზაფხულის ოლიმპიური თამაშების სარაგბო ტურნირზე, მაგრამ ყოველგვარი ფინანსური დახმარების გარეშე, რაც აიხსნებოდა იმით, რომ „რაგბის თამაშობდნენ მხოლოდ კალიფორნიის შტატში“. ნაკრების პრაქტიკულად ყველა მოთამაშე იყო კალიფორნიიდან, ხოლო მათ შორის 6 — ბერკლის კალიფორნიის უნივერსიტეტიდან[7]. ანტვერპენში მორაგბეთა ნაკრების ოლიმპიადაზე გასამგზავრებელი თანხა გადაიხადა სამოყვარულო ათლეტიზმის კავშირის ოლიმპიურმა კომიტეტმა[8]. ევროპაში ნაკრების ჩასვლის მომენტისთვის რუმინეთის და ჩეხოსლოვაკიის ეროვნულმა ნაკრებებმა მონაწილეობაზე უარი განაცხადეს და ტურნირზე გაიმართა მხოლოდ ერთი შეხვედრა, სადაც აშშ-ის ნაკრები დაუპირისპირდა საფრანგეთის ნაკრებს და დაამარცხა იგი ანგარიშით 8-0[3].
დამარცხებულმა ფრანგებმა ამერიკელებს შესთავაზეს კიდევ ჩასულიყვნენ საფრანგეთში და მათ ნაკრებებს ეთამაშათ რამდენიმე ტესტ-მატჩი. ამერიკელები დათანხმდნენ და შემოდგომით ჩატარდა ოთხი მატჩი, რომელთაგან სამი მოიგო აშშ-ის ეროვნულმა ნაკრებმა. მიუხედავად ამ წარმატებებისა, 1920 და 1924 წლებს შორის პერიოდში ამერიკელი სპორტის მოყვარულებისთვის რაგბის არ მიუპყრია დიდი ყურადღება. ეს ასევე აიხსნება ამერიკული ფეხბურთის პოპულარობის ზრდით.
აშშ-ის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები ჩავიდა პარიზში 1924 წლის ზაფხულის ოლიმპიური თამაშების სარაგბო ტურნირზე თავისი საჩემპიონო ტიტულის დაცვის მიზნით. აშშ-ის ოლიმპიურმა კომიტეტმა ისევ უარი თქვა მარაგბეთა ნაკრების დაფინანსებაზე, მაგრამ მორაგბეები არ დანებდნენ: მათ თვითონვე შეკრიბეს 20 ათასი დოლარი. ნაკრები შედგებოდა წინა ოლიმპიადაში მოასპარეზე 7 მორაგბისაგან და 15 ახალი მორაგბისაგან, რომელთაგან ზოგიერთი იყო ფეხბურთელი და აქამდე არასდროს ჰქონდათ რაგბი ნათამაშები. მათ შორის ეხლაც დიდი უმრავლესობა იყო კალიფორნიის შტატიდან: 9 სტენფორდის უნივერსიტეტიდან, 5 სანტა-კლარის უნივერსიტეტიდან და 3 ბერკლის კალიფორნიის უნივერსიტეტიდან[7]. ოლიმპიადამდე ნაკრები ჩავიდა ინგლისში, სადაც წააგო ოთხი სატესტო თამაში.
საფრანგეთის ოლიმპიურმა კომიტეტმა საფრანგეთისა და რუმინეთის მორაგბეთა ნაკრებების მატჩი ოლიმპიადის გახსნის შემდეგ დანიშნა პირველი. 4 მაისს საფრანგეთმა დაამარცხა რუმინეთი ანგარიშით 61-3. 11 მაისს ამერიკელებმა მოუგეს რუმინეთს ანგარიშით 39-0, სადაც ამერიკელებმა 9 ლელო დადეს. მიუხედავად ასეთი გამარჯვებისა, ბუკმეკერებს არ სჯეროდათ, რომ აშშ-ის ნაკრები ოქროს მედალს მოიპოვებდა რაგბიში. ფსონი იყო 5:1 აშშ-ის საწინააღმდეგოდ[9].
ფინალი ჩატარდა «ივ დუ მანუარის» სტადიონზე, სადაც მატჩზე დასასწრებად სხვადასხვა მონაცემებით მოვიდა 30-დან 50 ათასამდე მაყურებელი[7][10]. პირველი ტაიმის შემდეგ ამერიკელები წინ იყვნენ ანგარიშით 3-0. აგრესიული მანერის წყალობით, რომლითაც თამაშობდნენ ამერიკული ფეხბურთის ყოფილი მოთამაშეები, აშშ-ის ნაკრებმა მოახერხა ფრანგების დამარცხება ანგარიშით 17-3[3]. მატჩის შემდეგ აშშ-ის ნაკრების ზოგიერთ მორაგბეს და არბიტრებს დასჭირდათ პოლიციის დახმარება — ფრანგმა ქომაგებმა სცადეს მათზე თავდასხმა. დაჯილდოვების დროს ქომაგებმა თავიანთი გამაყრუებელი სტვენით ჩაახშეს აშშ-ის ჰიმნის შესრულება[11].
1924 წლის ზაფხულის ოლიმპიური თამაშების დასრულებიდან სულ ცოტა ხანში საერთაშორისო ოლიმპიურმა კომიტეტმა მიიღო გადაწყვეტილება ამოეღო რაგბი ოლიმპიადის პროგრამიდან. ამან გამოიწვია ის, რომ რაგბიმ აშშ-ში საკმაოდ დაკარგა პოპულარობა.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ Exciting new look for Pacific Nations Cup. worldrugby.org. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
- ↑ Americas' top Six Rugby Nations Planning for Bright Future. usarugby.org. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015.11.23. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 History of Rugby in USA. usarugby.org. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015.12.03. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
- ↑ Gridiron football. Encylopaedia Brittannica. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015.11.02. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
- ↑ Can American rugby move beyond the college campus?. theguardian.com. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 The tour that killed American rugby. espn.co.uk. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019.09.06. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 1924 Rugby: A Wild Olympic Rematch. californiagoldenblogs.com. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
- ↑ A. A. U to Pay Expenses of Rugby Team to Olympics(ინგლისური) // The New York Times, 1920, ISSN 0362-4331.
- ↑ Rugby at the 1924 Olympics. wesclark.com. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
- ↑ U. S. Team is Hissed by French When it Wins Olympic Title(ინგლისური) // The New York Times, 1924, ISSN 0362-4331.
- ↑ Rugby and the Olympics. espn.co.uk. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015.11.23. ციტირების თარიღი: 2015.11.22.
