ჯუნგარის ვაკე, ჯუნღარის ღრმული, ჯუნგარი (მონ Зүүнгар — „მარცხენა ხელი“; ყალმ. Зүн Һар; ყაზ. Жоңғария; ყირგ. Жуңгарстан; ჩინ. 準噶爾; უიღ. Җуңғар ойманлиғи/جۇڭغار ئويمانلىغى) — ვაკე ჩინეთის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. ფართობი დაახლოებით 777 ათ კმ², საშუალო სიმაღლე 600-800 მ; ჩრდილოეთით ესაზღვრება მონღოლეთის ალთაი, სამხრეთ-აღმოსავლეთით ტიან-შანის მთები. ჯუნგარის ვაკე წარმოქმნილია ახალგაზრდა ტექტონების დაძირვისა და ნალექების აკუმულაციის შედეგად. აგებულია ძველი და ახალგაზრდა ფხვიერი ნალექებით. მდიდარია ნავთობით. ჯუნგარის ვაკის ზედაპირი გართულებულია დაბალი ჭიუხებითა და გორაკ-ბორცვებით.

ჯუნგარის ვაკე (წარწ. Dzungaria)

მთებთან ახლოს მდებარე ტერიტორიები ქვიანია და მცენარეულობა არ ხარობს. გვხვდება ოაზისები. ცენტრალური ნაწილი უდაბნოებს უკავია, რომლებზეც ბარხანებისა და ქვიშის სერების მასივებია. ჰავა ზომიერი, კონტინენტურია, იანვრის საშუალო ტემპერატურა —20-25 °C, ივლისის 20-25 °C. დამახასიათებელია ტემპერატურის მკვეთრი დღეღამური რყევა. იცის ძლიერი ქარები. ნალექები 150-დან 800 მმ-მდეა წელიწადში. მდინარეები მთებიდან გამოსვლის შემდეგ ქვიშებში იკარგება. დიდი მდინარეებია მანასი, ურუნგუ; ჩრდილოეთ ნაწილში — მდინარე ირტიშის ზემოთი. დასავლეთ ნაწილიში რამდენიმე დიდი ტბაა: ები-ნური, მანასი, ულიუნგური. ჯუნგარის ვაკის მცენარეულობა უდაბნოს ტიპისაა. დასავლეთ ნაწილში მშრალი სტეპი და ნახევარუდაბნოებია. მისდევენ საძოვრულ მეცხოველეობას, ოაზისებში — სარწყავ მიწათმოქმედებას.

ლიტერატურა

რედაქტირება

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება