წითელი ჰიგროციბე

წითელი ჰიგროციბე
	;
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	სოკოები
განყოფილება:	ბაზიდიუმიანი სოკოები
კლასი:	აგარიკომიცეტები
რიგი:	ფირფიტოვანნი
ოჯახი:	ჰიგროფორუსისებრნი
გვარი:	ჰიგროციბე
ლათინური სახელი
	Hygrocybe coccinea (Schaeff) P. Kumm. 1871
NCBI	378274
EOL	1008016
MB	355640

წითელი ჰიგროციბე (ლათ. Hygrocybe coccinea) — ჰიგროციბეს გვარის სოკო ჰიგროფორუსისებრთა ოჯახისა.

დაბალი ხარისხის საჭმელი სოკოა. გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერ სარტყლებში — ევროპა, აზია და ჩრდილოეთ ამერიკა. იზრდება როგორც წიწვოვან, ასევე ფოთლოვან ტყეებში, ზაფხულ-შემოდგომით.

სოკო პირველად აღწერა გერმანელმა ბუნებისმეტყველმა იაკობ კრისტიან შეფერმა 1774 წელს როგორც Agaricus coccineus.

აღწერა

ქუდის დიამეტრი 2-5 სმ-მდე აღწევს, თავდაპირველად კონუსისებური ან ნახევარსფეროსებრია, შემდგომში ამოზნექილი და ბრტყელი, გლუვი, ნოტიო ან ოდნავ სრიალა.

რბილობი — მყიფე, წითელი ან წითელ-ნარინჯისფერი, ჰაერზე ფერს არ იცვლის.

ჰიმენოფორი ფირფიტოვანი, ფორფიტები ფეხთან შეზრდილი და კბილით დაღმავალი,^[1] მსხვილი, ახალგაზრდობაში ღია ყვიათელი ან ყვითელ-ნარინჯისფერი, შემდგომში წითელი.

ფეხის სიგრძე 2-7 სმ, სისქე — 0,3-0,8 სმ, ქუდისფერი ან შედარებით ნარინჯისფერი, ცილინდრული, ხშირად მოხრილი. საყელოს გარეშე.

სპორების ფხვნილი თეთრი ფერის. სპორები 7-11×4-5,5 მკმ, ელიფსისებრი, გლუვი.

გავრცელება და ეკოლოგია

გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერ სარტყლებში — ევროპა, აზია და ჩრდილოეთ ამერიკა.

იზრდება როგორც წესი, ჯგუფებად, ნიადაგზე, მდელოებზე, ფოთლოვან და წიწვოვან ტყეებში.

იგი შესულია გადაშენების პირას მყოფი სახეობების სიაში პოლონეთში, ბელგიაში, შვეიცარიაში, გერმანიასა და ნიდერლანდებში.^[2]

სეზონი — ზაფხულიდან შემოდგომამდე.

სამეცნიერო სინონიმები

Agaricus aurantiocrocatus var. minor Schumach. 1803
Agaricus coccineus Schaeff. 1774
Agaricus coccineus Scop. 1772basionym
Agaricus flavominiatus Berk. 1852
Agaricus miniatus Batsch 1783, nom. illeg.
Agaricus phoeniceus Fr. 1838
Agaricus phoeniceus V. Brig. 1837, nom. illeg.
Agaricus punicans Britzelm. 1893
Agaricus punicellus Fr. 1874
Agaricus scopolii Lasch 1829, nom. illeg.
Hygrophorus coccineus (Scop.) Fr. 1836
Mycena punicans (Britzelm.) Sacc. 1887
Mycena punicella (Fr.) Sacc. 1887, nom. illeg.
Pseudohygrocybe coccinea (Scop.) Kovalenko 1988
Tricholoma phoeniceum (Fr.) {Singer 1943, nom. illeg.

გალერეა

ლიტერატურა

Jordan M.. The Encyclopedia of Fungi of Britain and Europe, გვ. 132. ISBN 0711223785.
McKnight, Kent H., McKnight, Vera B., Peterson, Roger T. (1992). A Field Guide to Mushrooms: North America. Houghton Mifflin Harcourt, გვ. 198. ISBN 0395910900.

რესურსები ინტერნეტში

შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „წითელი ჰიგროციბე“ ვიკისაწყობში.
წითელი ჰიგროციბე MycoBank-ზე (ინგლისური)
წითელი ჰიგროციბე Index Fungorum-ზე (ინგლისური)

სქოლიო

↑ ნახუცრიშვილი ივ., საქართველოს სოკოები / რედ. და თანაავტ. არჩ. ღიბრაძე, თბ.: „ბუნება პრინტი“ და საქართველოს ბუნების შენარჩუნების ცენტრი, 2006. — გვ. 89, ISBN 99940-856-1-1.
↑ Wojewoda Władysław. Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences. ISBN 83-89648-09-1.

[1] ნახუცრიშვილი ივ., საქართველოს სოკოები / რედ. და თანაავტ. არჩ. ღიბრაძე, თბ.: „ბუნება პრინტი“ და საქართველოს ბუნების შენარჩუნების ცენტრი, 2006. — გვ. 89, ISBN 99940-856-1-1.

[checklist-2] Wojewoda Władysław. Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences. ISBN 83-89648-09-1.

[1]

[2]