სოკოს ქუდი

სოკოს ქუდი (ლათ. pileus) — ქუდიანი სოკოს ნაყოფსხეულის ნაწილი. სოკოს განსაზღვრისთვის მნიშვნელოვანი მახასიათებლებია ქუდის ფორმა, ზომა, ფერი და ზედაპირი.

ცადამაყვანას ქუდი

ქამასოკოს ქუდი

ქუდის შიდა ნაწილს რბილობი ეწოდება: მისი ზედაპირი დაცულია თხელი კანით, ხოლო ქვედა ზედაპირზე აქვს ჰიმენოფორი სპორებიანი შრით (ჰიმენიუმი). ჰიმენოფორის ტიპი (გლუვი, მილისებრი, ფირფიტებიანი და ა.შ.) აგრეთვე მნიშვნელოვანია როგორც სოკოების უმეტესი ჯგუფის, ასევე ცალკეული სახეობების დადგენისთვის.

ქუდის ფორმები

განასხვავებენ შემდეგ ძირითად ფორმებს:

• 
  ზარისებრი
• 
  კონუსისებრი
• 
  ამოზნექილი
• 
  ბრტყელი ჩაღრმავებით
• 
  ბრტყელი
• 
  ძაბრისებრი
• 
  არასიმეტრიული (ექსცენტრული ფეხით)
• 
  ნახევარსფეროსებრი
• 
  ჩაჭყლეტილი
• 
  ბორცვაკით

გარდა ამისა, სამეცნიერო ლიტერატურაში შესაძლოა წარმოდგენილი იყოს ქუდის ფორმების უფრო ზუსტი განსაზღვრება, თუმცა სხვადასხვა ავტორებთან ტერმინები შესაძლოა რამდენადმე განსხვავდებოდეს ერთმანეთისაგან.

ქუდის ზედაპირის ტიპებია: მშრალი, ლორწოვანი, ჟელატინისებრი, ბოჭკოვანი, ქეჩისებრი, ჯაგრიანი, ქერცლიანი, ფსევდოქერცლიანი, დახეთქილი და სხვა.

კიდეების ფორმები

სოკოს ცენტრალური ნაწილის გაგრძელებაა ქუდის კიდეები, რომლის ფორმაც, ხშირ შემთხვევაში სოკოს იმდენტიფიცირებისთვის ერთ-ერთი მთავარი მახასიათებელია. აგრეთვე კიდეები ატარებენ ინფორმაციას ნაყოფსხეულის აგებულებისა და განვითარების შესახებ. კიდეების ფორმა ასაკთან ერთად იცვლება.

• 
  შეკეცილი
• 
  მოღრეცილი
• 
  სწორი
• 
  ბლაგვი
• 
  აწეული
• 
  ზევით შეკეცილი

გალერეა

• 
  Clitocybe gibba
• 
  Hygrocybe conica
• 
  Coprinus plicatilis
• 
  Macrolepiota procera

ლიტერატურა

• Вавриш П.О., Горовой Л.Ф., Грибы в лесу и на столе, "Урожай", 1993. — გვ. 208, ISBN 5-337-00728-9.
• Кутафьева Н. П., Морфология грибов, Красноярск: Изд. центр Красноярского гос. ун-та, 1999. — გვ. 106—110, 122—123, ISBN 5-7638-0161-X.
• Дудка И. А., Вассер С. П., Справочник миколога и грибника, Киев: „Наукова думка“, 1987. — გვ. 136—137.

რესურსები ინტერნეტში

• სოკოს ქუდი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)