მსოფლიოს შვიდი საოცრება

მსოფლიოს შვიდი საოცრება ზოგადად მიუთითებს მთავარ ტურისტულ ღირსშესანიშნაობათა რამდენიმე სიაზე. ყველაზე ძველი და განთქმული მათგან არის ძველი მსოფლიოს შვიდი საოცრება, მეგზური ძველი მსოფლიოს მოგზაურთათვის, რომელთაც სურდათ ეხილათ ყველაზე განთქმული, მასშტაბური და კარგად ცნობილი ხუროთმოძღვრული ქმნილებები.

ისტორია

ამ სიის უძველესი ვერსია ძვ. წ. II საუკუნეში შექმნა ანტიპატე სიდონელმა. როგორც ჩანს, ეს სია ემყარება ელინისტ მოგზაურთა შორის პოპულარულ მეგზურებს და მხოლოდ მიუთითებს ქმნილებებზე ხმელთაშუა ზღვის გარშემო მიწებზე, სადაც იმდროინდელ მოგზაურებს მეტ-ნაკლებად უსაფრთხოდ შეეძლოთ ემგზავრათ. ამ სიაში შესული ობიექტები საოცრებები იყო იმ კრიტერიუმით, რომ ისინი ყველაზე პოპულარული ღირსშესანიშნაობები იყო იმ პერიოდში. აღსანიშნავია, რომ ამ სიაში მხოლოდ ადამიანის მიერ აგებული ქმნილებები იყო შეტანილი, ვინაიდან ბუნებრივი საოცრებები იმ პერიოდში პოპულარული არ იყო.

ძველი მსოფლიოს შვიდი საოცრება

ქვემოთ მოყვანილია ანტიპატეს ვერსია:

საოცრება	თარიღი	მშენებელი	დაინგრა	მიზეზი	ამჟამინდელი მდებარეობა
ხეოფსის პირამიდა	ძვ. წ. 2550	ეგვიპტელები	დღემდე დგას	დღემდე დგას	გიზის ნეკროპოლისი, ეგვიპტე 29°58′45″ ჩ. გ. 31°08′03″ ა. გ. / 29.9791750° ჩ. გ. 31.1343583° ა. გ. / 29.9791750; 31.1343583 (Great Pyramid of Giza)
ბაბილონის დაკიდული ბაღები	ძვ. წ. 600	ბაბილონელები	ძვ. წ. I საუკუნე	მიწისძვრა	ჰილა ან ნინევია, ერაყი 32°32′08″N 44°25′39″E / 32.5355° ჩ. გ. 44.4275° ა. გ. / 32.5355; 44.4275 (Hanging Gardens of Babylon)
ზევსის ქანდაკება ოლიმპიაში	ძვ. წ. 435	ბერძნები	V-VI საუკუნეები	ხანძარი	ოლიმპია, საბერძნეთი 37°38′16″ ჩ. გ. 21°37′48″ ა. გ. / 37.637861° ჩ. გ. 21.63000° ა. გ. / 37.637861; 21.63000 (Statue of Zeus at Olympia)
არტემიდეს ტაძარი ეფესოში	ძვ. წ. 550	ლიდიელები, ბერძნები	ძვ. წ. 356	ხანძარი	სელჩუკი, თურქეთი 37°56′59″ ჩ. გ. 27°21′50″ ა. გ. / 37.94972° ჩ. გ. 27.36389° ა. გ. / 37.94972; 27.36389 (Temple of Artemis at Ephesus)
ჰალიკარნასის მავზოლეუმი	ძვ. წ. 351	ქარიელები, ბერძნები	1494	მიწისძვრა	ბოდრუმი, თურქეთი 37°02′16″N 27°25′27″E / 37.0379° ჩ. გ. 27.4241° ა. გ. / 37.0379; 27.4241 (Mausoleum at Halicarnassus)
როდოსის კოლოსი	ძვ. წ. 292-280	ელენისტური საბერძნეთი	ძვ. წ. 224	მიწისძვრა	როდოსი, საბერძნეთი 36°27′04″ ჩ. გ. 28°13′40″ ა. გ. / 36.45111° ჩ. გ. 28.22778° ა. გ. / 36.45111; 28.22778 (Colossus of Rhodes)
ალექსანდრიის შუქურა	ძვ. წ. III საუკუნე	ელენისტური ეგვიპტე	1303-1480	მიწისძვრა	ალექსანდრია, ეგვიპტე 31°12′50″ ჩ. გ. 29°53′08″ ა. გ. / 31.21389° ჩ. გ. 29.88556° ა. გ. / 31.21389; 29.88556 (Lighthouse of Alexandria)

ანტიპატეს თავდაპირველ სიაში ალექსანდრიის შუქურა შეცვლილი იყო ბაბილონის კედლით. ზემოთ მოყვანილი სია უკვე მე-6 საუკუნის დროინდელი ვარიანტია. ამ საოცრებათაგან დღემდეგ მხოლოდ ერთადერთი - ხეოფსის პირამიდა შემორჩა გიზაში, ეგვიპტე. დაკიდული ბაღების არსებობის დამკიცება ვერ მოხერხდა. უძველესი დოკუმენტური მასალის მიხედვით დანარჩენი ხუთი საოცრება ბუნებრივმა კატაკლიზმებმა იმსხვერპლა. ეფესოს ტაძარი და ზევსის ქანდაკება ხანძარმა გაანადგურა, დანარჩენები კი მიწისძვრამ.

ბოლოდროინდელი საოცრებები

ძველი მსოფლიოს შვიდი საოცრების ტრადიციით მრავალი სხვა სიაც შექმნილა, რომლებიც ადამიანთა მიერ საინჟინრო მიღწევათა გარდა ბუნებრივ საოცრებებსაც შეიცავს. თუმცა ეს სიები უფრო არაფორმალურია და მათზე რაიმე კონსენსუსი არ არსებობს.

იხ. ასევე შუა საუკუნეების სამყაროს შვიდი საოცრება

თანამედროვე საოცრებები

სამოქალაქო ინჟინერთა ამერიკის საზოგადოებამ ჩამოაყალიბა თანამედროვე მსოფლიოს შვიდ საოცრებათა სია ^[1]:

ტურისტული მსოფლიოს საოცრებები

შემდეგი სია შექმნილია ჰილმან უონდერსის მიერ როგორც ყველაზე პოპულარული შვიდი ტურისტული ღირსშესანიშნაობა-საოცრება:^[2]

ბუნებრივი საოცრებები

სხვა სიათა მსგავსად, არ არსებობს კონსენსუსი მსოფლიოს შვიდ ბუნებრივ საოცრებაზე, ვინაიდან არ არის შეთანხმება იმაზე თუ რამხელა უნდა იყოს ეს სია. ამგვარ სიათაგან ერთ-ერთი შექმნილი CNN-ის მიერ ^[3]: