ფრიდრიხ შილერი
იოჰან კრისტოფ ფრიდრიხ ფონ შილერი (გერმ. Johann Christoph Friedrich von Schiller; დ. 10 ნოემბერი 1759, ნეკარის მარბახი, ბადენ-ვიურტემბერგი — გ. 9 მაისი 1805, ვაიმარი, თიურინგია) — გერმანელი პოეტი, დრამატურგი და ისტორიკოსი.
ფრიდრიხ შილერი იოჰან ვოლფგანგ ფონ გოეთესთან ერთად ითვლება გერმანული კლასიკური ლიტერატურის უდიდეს წარმომადგენლად.
ბიოგრაფია
რედაქტირებადაიბადა მარბახში, ვიურტერმბერგი, სამხედრო ექიმის იოჰან კასპარ შილერის და ელისაბედ ელიზაბეთ კოდვაისის ოჯახში. ჰყავდა ხუთი და. ბავშვობა სიღარიბეში გაატარა რელიგიურ-პიეტისტურ გარემოცვაში. დაამთავრა ლუდვიგსბურგის ლათინური სკოლა, სამხედრო სკოლაში ჯერ იურიდიულ, შემდეგ სამედიცინო განყოფილებაზე სწავლობდა. ამ პერიოდში მორალისტურ ფილოსოფიას, ინგლისელ და ფრანგ განმანათლებელთა იდეებს გაეცნო და ამერიკის განმათავისუფლებელი მოძრაობით დაინტერესდა. მისი მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბებაზე დიდი გავლენა მოახდინა უილიამ შექსპირის დრამატურგიამ.
ფრ. შილერის პირველ ნაწარმოებებში აშკარად ჩანს „ქარიშხლისა და შეტევის“ თავისუფლების პათოსი და უკიდურესი ინდივიდუალიზმი. იმავე იდეებსა და მხატვრულ პრინციპებს მიჰყვება ფრ. შილერის დრამა „ყაჩაღები“ (გამოქვეყნდა 1781, დაიდგა 1782), რომელმაც დასაბამი მისცა ლირიკულად მძაფრ, პოლიტიკურად მიზანდასახულ და ემოციურად მოქმედ ახალი ტიპის დრამას. ამ პიესის იდეური პათოსი გაჰყვა მეორე, იტალიის ისტორიულ თემაზე აგებულ დრამასაც „ფიესკოს შეთქმულება გენუაში“ (1783).
ლიტერატურა
რედაქტირება- ზაფრანსკი, რ.: შილერი, ანუ გერმანული იდეალიზმის აღმოჩენა.— 2007.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- ფრიდრიხ შილერი — ნამუშევრები პროექტ „გუტენბერგზე“
- ფრიდრიხ შილერი — ნამუშევრები საიტზე Internet Archive
- ფრიდრიხ შილერი — ნამუშევრები საიტზე LibriVox (უფასო აუდიო წიგნები)
- ფრიდრიხ შილერი — Find a Grave-ზე
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Либинзон З. Е. Шиллер // Краткая литературная энциклопедия — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 8.
- ↑ 3.0 3.1 Fischer H. Schiller, Friedrich von // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1890. — ტ. 31. — S. 215–245.
- ↑ 4.0 4.1 Friedrich Schiller
- ↑ 5.0 5.1 Witte W. Encyclopædia Britannica
- ↑ 6.0 6.1 SNAC — 2010.
- ↑ 7.0 7.1 ბროდვეის ინტერნეტ მონაცემთა ბაზა — 2000.
- ↑ 8.0 8.1 IMSLP — 2006.
- ↑ 9.0 9.1 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
- ↑ 10.0 10.1 Geneological database Merkel-Zeller — 30000 ეგზ.
- ↑ 11.0 11.1 Discogs — 2000.
- ↑ 12.0 12.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 13.0 13.1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 14.0 14.1 BD Gest'
- ↑ 15.0 15.1 Frankfurter Personenlexikon — 2014.
- ↑ 16.0 16.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ 17.0 17.1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature
- ↑ 18.0 18.1 Gardiner P. Schiller, (Johann Christoph) Friedrich // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T076550
- ↑ 19.0 19.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 20.0 20.1 Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
- ↑ 21.0 21.1 Internet Philosophy Ontology project
- ↑ 22.0 22.1 Babelio — 2007.
- ↑ 23.0 23.1 23.2 23.3 23.4 23.5 23.6 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ 24.0 24.1 24.2 24.3 24.4 24.5 The Fine Art Archive — 2003.
- ↑ 25.0 25.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118607626 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ https://zkm.de/en/person/friedrich-schiller
- ↑ Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.
- ↑ Czech National Authority Database