ფესვები (ფილმი)
„ფესვები“ — ქართული მხატვრული ფილმი, კინოსტუდია „ქართული ფილმის“ ნაწარმოები, 1987 წელი. გადაღება დაიწყო 1985 წლის იანვარში და დამთავრდა 1987 წლის სექტემბერში. ფილმი შეიქმნა სულიკო ჟღენტის ამავე სახელწოდების ორიგინალური სცენარის მიხედვით.
| „ფესვები“ | |
|---|---|
| ჟანრი | დრამა |
| დამდგმელი რეჟისორი | გუგული მგელაძე |
| რეჟისორი | გუგული მგელაძე |
| სცენარის ავტორი | სულიკო ჟღენტი |
| როლებში | |
| კომპოზიტორი | ალექსანდრე რაქვიაშვილი |
| ხმის ოპერატორი | დიმიტრი გედევანიშვილი |
| ოპერატორი | აბესალომ მაისურაძე |
| მონტაჟი | გულნარა ომიაძე |
| მხატვარი | |
| სტუდია | ქართული ფილმი |
| გამოსვლის თარიღი | 1987 |
| ხანგრძლივობა | 86 წთ. |
| ქვეყანა | საქართველო |
| ენა | ქართული |
სცენარი
რედაქტირებასულიკო ჟღენტი სცენარის – „ფესვები“ – შესახებ წერდა: „ერთხელ კინორეჟისორმა თამაზ მელიავამ მთხოვა სოფელში წამყევი, ბიძაჩემის ფერფლი ჩამოაქვს მის შვილიშვილს უცხოეთიდან და მინდა დავხვდეო. ბიძამისი პოლიტიკური ემიგრანტი არ ყოფილა. შემთხვევას უთამაშია საბედისწერო როლი მის ცხოვრებაში. ყოველდღე აპირებდა, აი, ახლა დავბრუნდები სამშობლოში, აი, ახლაო. არ გამოუვიდა. როცა მიხვდა, რომ გვიანღა იყო, შვილიშვილს დაუწყო აღზრდა. ასწავლიდა მშობლიურ ენას, შთააგონებდა ყოველივე ქართულის სიყვარულს, აცნობდა მის შორეულ წინაპრებს, ნათესავებს, ხოლო სიკვდილის წინ ანდერძად დაუბარა: ჩემი ფერფლი გურიაში, ჩემს მშობლიურ სოფელში წაიღე და მშობლების გვერდით დამარხე. მხოლოდ თვითმფრინავით არ წახვიდე, რაიმე რომ მოხდეს და ჩემმა ნეშტმა სამშობლომდე ვერ მიაღწიოს, მეორედ ხომ ვერ მოვკვდებიო.
ახალგაზრდა კაცი პაპის ანდერძის შესასრულებლად მოდიოდა და ფიქრობდა: ფერფლს სოფლის სასაფლაოზე დავმარხავ, ღამეს ადგილობრივ სასტუმროში გავათევ და მეორე დილასვე უკან გავბრუნდებიო.
მატარებელი სოფელს მიუახლოვდა. კაცი გაფრთხილებული იყო: ამ სოფლის პლატფორმაზე მატარებელი მხოლოდ ორ წუთს ჩერდებაო. კოკისპირულად წვიმდა. გაიღო ვაგონის კარი და... ახალგაზრდა კაცი ადგილზევე გახევდა. არემარე შავ ქოლგებს დაეფარა. მთელი სოფელი გამოსულიყო გადაკარგული შვილის ნეშტის დასახვედრად. პატარა გოგონას გარდაცვლილის სიჭაბუკის დროინდელი გადიდებული პორტრეტი ეჭირა, რომელსაც მეორე ბავშვი ქოლგას სათუთად აფარებდა.
„ჩამოხვედი, ბიჭო?“ – შეიცხადა ხანში შესულმა ძაძებიანმა ქალმა, ბიჭის პაპიდამ, გარდაცვლილის დამ, – “დამიბრუნდი, დაკარგულო ძმაო?..“
რაღა თქმა უნდა, სტუმარი არც სასტუმროში წაუყვანიათ და არც მთელ თვეს გაუშვიათ სოფლიდან... მერე კი ეს ჭაბუკი საფრანგეთში გამგზავრებისას გულისტკივილით იტყვის: “ისეთი გრძნობა მაქვს, თითქოს უცხოეთში მივემგზავრებოდე“.
ფილმის სიუჟეტი
რედაქტირება19 წლის გიორგი ზაქარეიშვილი (მსახ. სოსო ჯაჭვლიანი) სარჩოს საშოვნელად სოფლიდან ზღვისპირა ქალაქში მიემგზავრება, სადაც ფრანგ ბოცმანთან გემზე მეზღვაურად მოეწყობა. გემზე მუშაობისას გიორგი ფრანგ მეზღვაურს ანრის დაუმეგობრდება. შორეულ ქვეყნებში მოგზაურობისას გიორგი და ანრი საფრანგეთში მოხვდებიან და ქართული მაწვნის ბიზნესს წამოიწყებენ, მიღებული შემოსავლით ისინი ავტომობილს შეიძენენ და ტაქსის მძღოლობას იწყებენ. ერთ-ერთი მგზავრობის დროს გიორგი პროვინციელ ფრანგ გოგონას — მადლენს (მსახ. ია ფარულავა) — გაიცნობს, რომელიც პარიზში დეიდას სტუმრობს. საბედისწერო შეხვედრას მალე გიორგისა და მადლენის ქორწინება მოჰყვება. ოჯახში ვაჟები იბადებიან, რომლებსაც ტარიელს და ავთანდილს დაარქმევენ.
იწყება მეორე მსოფლიო ომი, გერმანელები საფრანგეთს იკავებენ, საერთაშორისო პოლიტიკური ვითარება უკიდურესად იძაბება, წლებთან ერთად გიორგის ასაკი ემატება (მსახ. დოდო აბაშიძე). იგი დიდი ხანია იძულებით მოწყდა თავის ფესვებს, მაგრამ საქართველოში დაბრუნების იმედს მაინც არ კარგავს. მისი ერთ-ერთი ვაჟი ტარიელი პარტიზანული დავალების შესრულების დროს ნაცისტებზე თავდასხმისას იღუპება.
გადის დრო. მადლენის (მსახ. ლორანს რაგონი) და გიორგის ოჯახში შვილიშვილები ჩნდებიან. გიორგის საქართველოში დაბრუნების სურვილი უმძაფრდება, მაგრამ ავადმყოფობის გამო ამას ვერ ახერხებს. სიკვდილის წინ საწოლს მიჯაჭვულ გიორგის ფრანგული ენა ავიწყდება და მხოლოდ მშობლიურ ენაზე იწყებს მეტყველებას, რასაც ვერ უგებს ცოლ-შვილი, სამაგიეროდ მისი ქართული საუბარი შვილიშვილს — უმცროს გიორგი ზაქარეიშვილს (მსახ. ლევან აბაშიძე) ესმის. „ფესვებმოწყვეტილი“ ბაბუა სთხოვს შვილიშვილს, რომ გარდაცვალების შემდეგ მისი ნეშტი ქართულ მიწას მიაბაროს: „გახსოვდეს, ხის სიმაღლე მიწის ზევიდან კი არ იზომება, არამედ ფესვებიდან. შენი ფესვები იქ არის — საქართველოში“, უკანასკნელ დარიგებას აძლევს შვილიშვილს გიორგი ზაქარეიშვილი.
უმცროსი გიორგი ზაქარეიშვილი ანდერძის აღსასრულებლად პარიზიდან საქართველოში მიემგზავრება. მას ყუთით თან მიაქვს გარდაცვლილი ბაბუის ფერფლი. ანდერძის თანახმად იგი გურიაში მშობლიური სოფლის მიწას უნდა მიაბაროს. მას შემდეგ რაც უფროსმა გიორგი ზაქარეიშვილმა სოფელი დატოვა, სამოც წელს მეტი ხანი გავიდა, შვილიშვილი დარწმუნებულია, რომ სოფელში ბაბუა აღარავის ემახსოვრება. მატარებელი სოფლის სადგურში ჩამოდგება. კოკისპირული წვიმის მიუხედავად უმცროს გიორგი ზაქარეიშვილს მთელი სოფელი დახვდება, გლოვის ნიშნად შავ ქოლგებს შეფარებული ნათესავები და ახლობლები, როგორც ჭირისუფლები ისე გარშემოერტყმებიან, გარდაცვლილი გიორგი ზაქარეიშვილის ფერფლის ყუთს მოკრძალებით გამოართმევენ და თავიანთ მწუხარებას გაუზიარებენ. შვილიშვილს ისეთი გრძნობა ეუფლება, რომ ბაბუასთან ერთად მშობლიურ ფესვებს დაუბრუნდა.
როლებში
რედაქტირება- იოსებ ჯაჭვლიანი – გიორგი დასაწყისში
- დოდო აბაშიძე – გიორგი ბოლოს
- ია ფარულავა – მადლენი დასაწყისში
- ლორანს რაგონი – მადლენი ბოლოს
- ლევან აბაშიძე – გიორგის შვილიშვილი
- ალექსანდრე მეძმარიაშვილი
- ნუგზარ ყურაშვილი
- გიორგი გეგეჭკორი – ჯანდიერი
- გიორგი ჯიბლაძე
- მალხაზ გორგილაძე
ლიტერატურა
რედაქტირება- ჟღენტი, ს., როგორ შერჩები მარადისობას. – თბილისი, 2015 (შპს. „ფავორიტი სტილი“).