მახრჩობელასებრნი
მახრჩობელასებრნი, ცრუფეხანი (ლათ. Boidae) — ქვეწარმავალთა ოჯახი გველების რიგისა. მუცლის ფარები მთელ მუცელს არ უფარავს. ზოგ მახრჩობელასებრნს კბილები ყბათაშორის ძვალზეც აქვს. უკანა კიდურებისაგან შემორჩათ ბრჭყალისებრი გამონაზარდები, მცირე ზომის ბარძაყისა და მენჯის ძვლები. აქვთ 1 ან 2 ფილტვი, მეტად მძლავრი სხეულის მუსკულატურა. მახრჩობელასებრთა ოჯახი შეიცავს როგორც დიდ გველებს — სიგრძით 10 მ-მდე (ბადებრივი პითონი), ისე პატარა ფორმებს (0,5 მ-მდე). ოჯახში 23 გვარის 80 სახეობაა. გავრცელებული არიან ყველა კონტინენტის სუბტროპიკებსა და ტროპიკებში, აგრეთვე წყნარი ოკეანის კუნძულებზე. ბინადრობენ ამაზონის ჭაობიანი ტყეებიდან შუა აზიის უდაბნოებამდე. იკვებებიან სხვადასხვა ხერხემლიანებით. მსხვერპლს იჭერენ კბილებით, ეხვევიან სხეულის რგოლებით და ახრჩობენ (აქედანაა სახელწოდება). ცნობილია განსაკუთრებით მსხვილ ეგზემპლართა თავდასხმის შემთხვევები ადამიანზე. ბევრი მახრჩობელასებრნის ტყავი გამოიყენება სხვადასხვა ნაკეთობის დასამზადებლად, ხორცი საკვებად.
| მახრჩობელასებრნი | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 ცისარტყელასებრი მახრჩობელა (Epicrates cenchria) | |||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||
| |||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||
| Boidae | |||||||||||||
| გავრცელება | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| |||||||||||||
თავდაპირველად მახრჩობელათა ოჯახს 3 დიდ ქვეოჯახად ყოფდნენ: პითონები, მახრჩობელები და ბოლიერინი. ამჟამად პითონებსა და ბოლიერინს ცალკე ოჯახებად განიხილავენ, მახრჩობელათა ოჯახში კი აერთიანებენ 2 ქვეოჯახს - მახრჩობელები (ანუ ამერიკული მახრჩობელები, ნამდვილი ბოა, ნამდვილი მახრჩობელები) და ქვეოჯახი - Erycinae (მთხრელი ფორმები. 3 გვარი 15 სახეობით, მათგან ერთი, Eryx jaculus ანუ დასავლური მახრჩობელა, აღმოსავლეთ საქართველოშია გავრცელებული).
ქვეოჯახები
რედაქტირება| ქვეოჯახი[1] | ტაქსონის ავტორი[1] | გვარი[1] | სახეობა[1] | სახელწოდება | გავრცელების არეალი |
|---|---|---|---|---|---|
| მახრჩობელები | გრეი, 1825 | 5 | 28 | ნამდვილი მახრჩობელები, ნამდვილი ბოა | ცენტრალური და სამხრეთ ამერიკა, აფრიკა, მადაგასკარი, რეიუნიონი, მავრიკი, მალუკუს კუნძულები და ახალი გვინეა. |
| Erycinae | ბონაპარტი, 1831 | 3 | 15 | ძველი მსოფლიოს ქვიშის მახრჩობელები, ქვიშის მახრჩობელები | სამხრეთი და სამხრეთ-აღმოსავლეთი ევროპა, მცირე აზია, ჩრდილო, ცენტრალური, დასავლეთი და აღმოსავლეთი აფრიკა, არაბეთი, ცენტრალური და სამხრეთ-დასავლეთი აზია, ინდოეთი, შრი-ლანკა. ასევე სამხრეთ-დასავლეთი კანადა, აშშ-ს დასავლეთი და ჩრდილო-დასავლეთი მექსიკა. |
ცენტრალური გვარი = ბოა - გრეი, 1825
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Boidae (TSN 174321). ინტეგრაციული ტაქსონომიის საინფორმაციო სისტემა. Retrieved on 14 ივლისი 2008.
ლიტერატურა
რედაქტირება- მუსხელიშვილი თ., ქსე, ტ. 6, გვ. 522, თბ., 1983