ვიკიპედია:პოლიტიკა და სახელმძღვანელოები
漢>ა A>ა | ეს სტატია/სექცია ქართულ ენაზე თარგმნის პროცესშია. თუ ფლობთ ამ ენას, თქვენც შეგიძლიათ მონაწილეობის მიღება. |
 | ეს გვერდი ვიკიპედიის პოლიტიკის ნაწილია. ვიკიპედიის რედაქტორები შეთანხმდნენ ამ წესის შესახებ და ეს არის სტანდარტი, რომელიც სავალდებულოა ყველა მომხმარებლისთვის და ყველამ უნდა დაიცვას. ამ გვერდის რედაქტირებისას გაითვალისწინეთ, რომ თქვენი ცვლილებები არ უნდა არღვევდეს კონსენსუსს. მნიშვნელოვანი ცვლილებები ჯერ განიხილეთ განხილვის გვერდზე. |
 | ორი სიტყვით: ეს გვერდი ვიკიპედიის პოლიტიკის მიმოხილვაა |
ქართული ვიკიპედიის მიზანია სრულფასოვანი, სარწმუნო, თავისუფალი ენციკლოპედიის შექმნა ქართულ ენაზე და არაფერი სხვა.
ამ გვერდზე მოყვანილია ვიკიპედიაზე საყოველთაოდ მიღებული წესები, რომლის დაცვა სავალდებულოა ზემოთ აღნიშნული მიზნის მისაღწევად. დამატებითი წესები და მითითებები შეგიძლიათ იხილოთ კატეგორიაში ვიკიპედიის ოფიციალური პოლიტიკა.
თუმცა, ჩვენ ვცდილობთ პატივი ვცეთ კონსენსუსს, ვიკიპედია არ არის დემოკრატია. შესაბამისად, არსებობს უთანხმოება იმათ შორის, ვინც თვლის, რომ წესები ზედმიწევნით უნდა იყოს გაწერილი, და მათ შორის, ვინც თვლის, რომ წერილობით ჩამოყალიბებული წესები არაადეკვატურად ფარავს ყველა შესაძლო ვარიაციას პრობლემურ და ხელის შემშლელ ქმედებაში. ნებისმიერ შემთხვევაში, მომხმარებელი, რომელიც მოქმედებს ჩვენს მიერ გაწერილი პოლიტიკის სულისკვეთების საწინააღმდეგოდ, დაისჯება, მიუხედავად იმისა, ტექნიკურად იქნება თუ არა რომელიმე წესი დარღვეული.
თუმცა, მათ, ვინც მუშაობს კეთილი ზრახვებით, ავლენს ცივილიზებულობას, ცდილობს მიაღწიოს კონსენსუსს და მუშაობს დიდი ენციკლოპედიის შექმნის მიზნის მისაღწევად, აქ კეთილმოსურნე გარემო დახვდებათ. ვიკიპედია დიდად აფასებს წვლილს, რომელიც ყველას წაადგება.
ძირითადი პოლიტიკა
ვიკიპედიის პოლიტიკის ყველა განაწესის წაკითხვა საჭირო არ არის ვიკიპედიაში წვლილის შემოტანისთვის. თუმცა, შემდეგი წესები განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია პროექტისთვის და რაც უფრო ადრე გაეცნობით და გამოიყენებთ მათ, მით უკეთესი:
- ვიკიპედია არის ენციკლოპედია. მისი მიზნები ამას არ აღემატება და მასალა, რომელიც ამ მიზანს არ პასუხობს, უნდა გადავიდეს ვიკიმედიის სხვა პროექტში ან საერთოდ წაიშალოს. (იხ. რა არ არის ვიკიპედია)
- თავი მოარიდეთ მიკერძოებას. სტატიები უნდა დაიწეროს ნეიტრალური თვალსაზრისით, წარმოადგინოს თემაზე ყველა შეხედულება, ფაქტობრივად და ობიექტურად, მიმდევრობით, რომელიც ზოგად კონსენსუსს პასუხობს. (ეს არის ფუნდამენტალური საკითხი, რომელიც ვიკიმედიის ფონდის ყველა პროექტს ეხება.)
- ნუ დაარღვევთ საავტორო უფლებებს. ვიკიპედია თავისუფალი ენციკლოპედიაა, რომელიც ქვეყნდება GNU თავისუფალი დოკუმენტაციის ლიცენზიით. ნამუშევრის შემოტანა, რომელიც არღვევს საავტორო უფლებებს საფრთხეში აგდებს ჩვენს მიზანს ავაგოთ ნამდვილად თავისუფალი ენციკლოპედია, რომლის გავრცელება ყველას შეეძლება, და შეიძლება შეგვიქმნას ლეგალურობის პრობლემები. (იხ. ვიკიპედიის საავტორო უფლებები) (ეს არის ფუნდამენტალური საკითხი, რომელიც ვიკიმედიის ფონდის ყველა პროექტს ეხება.)
- პატივი ეცი სხვა რედაქტორებს. ვიკიპედიის რედაქტორები მრავალი განსხვავებული ქვეყნისა და კულტურის წარმომადგენლები არიან და მნიშვნელოვნად განსხვავებული თვალსაზრისი გააჩნიათ. სხვების აზრისა და შეხედულებების პატივისცემა ენციკლოპედიის მშენებლობაში ეფექტური თანამშრომლობისთვის უმნიშვნელოვანესია (იხ. ვიკიპედია:ეთიკის ნორმები, ვიკიპედია:ეტიკეტი, ვიკიპედია:კონფლიქტების გადაჭრა).
დანარჩენი წესების მოკლე შინაარსი
ერთ-ერთი ამ ვიკიპედიის ხუთი მოკლე სახელმძღვანელოთაგან შეძლებს გაგაცნოთ თქვენ მნიშვნელოვანი წესები.
მნიშვნელობის მიხედვით, ესენია:
- ვიკიპედიის ხუთი პილასტრი: ხუთი ყველაზე მნიშვნელოვანი წესის მოკლე აღწერა, სანამ რედაქტირებას დაიწყებდეთ. ნუ შეშინდებით, ეს ადვილია.
- Simplified ruleset: 16 rules of thumb to help you avoid problems.
- List of policies: A comprehensive list of the 43 official policies with very quick summaries.
Every policy and guideline is listed in one of the following categories:
- Category:Wikipedia official policy: policies that are widely accepted and that everyone is expected to follow.
- Category:Wikipedia guidelines: less rigid rules of thumb that are generally accepted by consensus to apply in many cases.
საპროცედურო შეკითხვები
How are policies started?
Much of Wikipedia policy dates from before the year 2002. Policy change now comes from three sources:
- A proposed policy being adopted by consensus. (See Wikipedia:How to create policy)
- A slow evolution of convention and common practice eventually codified as a policy.
- Jimmy Wales, the Board, or the Developers, particularly for copyright, legal issues, or server load.
Currently proposed and previously rejected policies can be found in these categories:
- Category:Wikipedia proposals: ideas for new policies
- Category:Wikipedia rejected proposals: rejected or abandoned ideas for policies
The differences between policies, guidelines, essays, etc.
- A guideline is something that is: (1) actionable and (2) authorized by consensus. Guidelines are not set in stone and should be treated with common sense and the occasional exception. Amendments to a guideline should be discussed on its talk page, not on a new page - although it's generally acceptable to edit a guideline to improve it.
- A naming convention or Manual of Style entry is a specific kind of guideline, related to proper naming, or the way articles should be written.
- A policy is similar to a guideline, only more official and less likely to have exceptions. As with guidelines, amendments should generally be discussed on their talk pages, but are sometimes forked out if large in scope. One should not generally edit policy without seeking consensus first.
- A process is a central and organized way of doing things, generally following certain policies or guidelines (e.g. the "deletion policy" tells us how the "deletion process" works)
- A proposal is any suggested guideline or policy that is not yet authorized by consensus, or any process not yet in use, as long as discussion is ongoing. Amendments to a proposal should be discussed on its talk page, not on a new page - although it's generally acceptable to edit a proposal to improve it. Proposals should generally be advertised to get feedback and to reach a consensus. Proposals are NOT decided upon by voting on them, but a well advertised straw poll may be used to help build a consensus.
- A historical page is any proposal for which consensus is unclear, where discussion has died out for whatever reason. Historical pages also include any process no longer in use, or any non-recent log of any process. Historical pages can be revived by advertising them.
- A rejected page is any proposal for which consensus support is not present, regardless of whether there's active discussion or not. Making small changes will not change this fact, nor will repetitive arguments. Generally it is wiser to rewrite a rejected proposal from scratch and start in a different direction.
- A feature request is anything that requires a change to the Wikipedia software. These should be filed on Bugzilla. One should never assume the developers will implement something without asking them first. Thus, if you propose something that requires a feature request to work, discuss with the devs first before asking community opinion on an issue that may turn out to be moot.
- A how-to or help page is any instructive page that tells people how to do things. These will of course be edited by people who have suggestions on how to do things differently.
- An essay is any page that is not actionable or instructive, regardless of whether it's authorized by consensus. Essays tend to be opinionated. Essays need not be proposed or advertised, one can simply write them, as long as one understands the fact that one does not generally speak for the entire community. If you do not want other people to reword your essay, put it in your userspace.
How are policies enforced?
You are a Wikipedia editor. Since Wikipedia has no editor-in-chief or top-down article approval mechanism, active participants make copyedits and corrections to the format and content problems they see. So the participants are both writers and editors.
Individual users thus enforce most policies and guidelines by editing pages, and discussing matters with each other. Some policies, such as Vandalism, are enforced by Administrators by blocking users. In extreme cases the Arbitration Committee has the power to deal with highly disruptive situations, as part of the general dispute resolution procedure.
Some features of the software which could potentially be misused, such as deleting pages and locking pages from editing, are restricted to Administrators, who are experienced and trusted members of the community. See Wikipedia:Administrators' reading list for further information.
სახელმძღვანელოები
In addition to the generally accepted policies listed above, a very large number of guidelines have been proposed and adopted by Wikipedians. These are used to provide guidance in various situations that arise on Wikipedia. They cover everything from naming conventions and sensitive terms that should be avoided to how to get along, and why not to bite the newcomers.
Other essays and discussions about Wikipedia
- The Meta-Wikipedia site contains many articles about Wikipedia and related topics in a more editorial style.
- Creating how-to articles in Wikipedia.
- Wikipedia:Centralized discussion has a number of discussions to establish consensus on whether some groups of articles should or should not be included in Wikipedia. These policies should be upheld by all users.
იხილეთ აგრეთვე
- ვიკიპედია:ფორუმი, გვერდი ზოგადი პრობლემების განსახილველად
- ვიკიპედია:უარყავი ყველა წესი
