უზეირ ჰაჯიბეკოვი
უზეირ აბდულ ჰუსეინ-ოღლუ ჰაჯიბეკოვი (დ. 17 სექტემბერი [ძვ. სტ. 5 სექტემბერი], 1885, სოფ. აღჯაბადი, შუშის მახლობლად — გ. 23 ნოემბერი, 1948, ბაქო) — აზერბაიჯანელი კომპოზიტორი და საზოგადო მოღვაწე, სსრკ სახალხო არტისტი (1938), აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1945). აზერბაიჯანის პროფესიული მუსიკის ფუძემდებელი.
| უზეირ ჰაჯიბეკოვი | |
|---|---|
.jpg) | |
| ბიოგრაფია | |
| დაბ. თარიღი | 18 სექტემბერი, 1885[1] |
| დაბ. ადგილი | აღჯაბედი |
| გარდ. თარიღი | 23 ნოემბერი, 1948[2] [3] [4] [5] [6] (63 წლის) |
| გარდ. ადგილი | ბაქო[2] |
| დასაფლავებულია | საპატიო ხეივანი |
| ხელმოწერა |
 |
| საიტი | hajibeyov.com |
| უზეირ ჰაჯიბეკოვი ვიკისაწყობში | |
ბიოგრაფია
რედაქტირებასწავლობდა მოსკოვის ფილარმონიული საზოგადოების სამუსიკო კურსებზე და პეტერბურგის კონსერვატორიაში (1914). ჰაჯიბეკოვის პირველმა ოპერამ „ლეილა და მეჯნუნი“ (1908) საფუძველი ჩაუყარა მუღამური ოპერის ჟანრს აზერბაიჯანულ მუსიკაში. მასვე ეკუთვნის ოპერები: „ასლი და ქერემი“ (1912), „შაჰ აბასი და ხურშიდ ბანუ“ (1912, ორივე მუღამური), აგრეთვე მისი შემოქმედების მწვერვალი ოპერა „ქოროღლუ“ (1937, სსრკ სახელმწიფო პრემია, 1941); ოპერეტები: „ცოლი და ქმარი“ (1900), „ეს თუ არა, ის“ (1910), „არშინ მალ ალან“ (1913, ამავე სახელმწიფო ფილმისათვის სსრკ სახელმწიფო პრემია, 1946). ჰაჯიბეკოვი ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას, 1938-1948 იყო აზერბაიჯანის კონსერვატორიის (ჰაჯიბეკოვის სახელობისაა 1949-იდან) პროფესორი და დირექტორი. 1931 ჩამოაყალიბა ხალხურ საკრავთა ორკესტრი, 1936 — სახელმწიფო გუნდი. 1945-იდან ხელმძღვანელობდა აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის ხელოვნების სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტს. ჰაჯიბეკოვს ეკუთვნის აგრეთვე კანტატა „სამშობლო და ფრონტი“, რომანს-ღაზალების ნიზამის ლექსებზე: „სენსიზი“ („უშენოდ“) და „სევგილი ჯანანი“ („სატრფო“). ჰაჯიბეკოვი ავტორია აზერბაიჯანის სახელმწიფო ჰიმნისა (1945), სსრკ I და II მოწვევების უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი. დაჯილდოებულია ლენინის ორდენით, შრომის წითელი დროშის ორდენითა და მედლებით.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә] — Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы, 1976. — ტ. 10. — გვ. 147.
- ↑ 2.0 2.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #11895850X // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ IMSLP — 2006.
- ↑ Musicalics
- ↑ Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Абасов Э., Оперы и музыкальные комедии Узеира Гаджибекова, Баку, 1961
- Виноградов В., Узеир Гаджибеков и азербайджанская музыка М., 1938;
- Касимов К., Узеир Гаджибеков, М., 1945
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 610.