ჯეიმზ ედისონ ბეიკერი III (ინგლ. James Addison Baker III; დ. 28 აპრილი, 1930)[1]ამერიკელი ადვოკატი და პოლიტიკური მოღვაწე. ეკავა თეთრი სახლის ადმინისტრაციის უფროსის თანამდებობა და შეერთებული შტატების ხაზინის მდივნის პოსტი, პრეზიდენტ რონალდ რეიგანის, ხოლო აშშ–ის სახელმწიფო მდივნის და თეთრი სახლის ადმინისტრაციის უფროსის თანამდებობა პრეზიდენტ ჯორჯ ჰერბერტ უოკერ ბუშის დროს.

ჯეიმზ ბეიკერი
ჯეიმზ ბეიკერი
თეთრი სახლის ადმნისტრაციის უფროსი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
20 იანვარი, 1981 – 3 თებერვალი, 1985
პრეზიდენტი  რონალდ რეიგანი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
24 აგვისტო, 1992 – 20 იანცვარი, 1993
პრეზიდენტიჯორჯ ჰერბერტ უოკერ ბუში

თანამდებობაზე ყოფნის დრო
25 იანვარი, 1989 – 23 აგვისტო, 1992
პრეზიდენტიჯორჯ ჰერბერტ უოკერ ბუში

თანამდებობაზე ყოფნის დრო
4 თებერვალი, 1985 – 17 აგვისტო, 1988
პრეზიდენტირონალდ რეიგანი

დაბადებული28 აპრილი, 1930 (1930-04-28) (94 წლის)
ჰიუსტონი, ტეხასი, აშშ
პოლიტიკური პარტიადემოკრატიული ( 1970-მდე)
რესპუბლიკური ( 1970- დან)
მეუღლემერი სტუარტ მაკჰენრი
სუსან გერიტი
განათლებაპრინსტონის უნივერსიტეტი
ხელმოწერა

ჰიუსტონში დაბადებული, ბეიკერი დაესწრო ჰილის სკოლასა და პრინსტონის უნივერსიტეტს, სანამ მსახურობდა შეერთებული შტატების საზღვაო ქვეითში . ტეხასის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტის დამთავრების შემდეგ, მან იურიდიულ სფეროში განაგრძო მუშაობა. გახდა ჯორჯ ბუშის ახლო მეგობარი და მუშაობდა ბუშის საარჩევნო ბიუროში აშშ -ის სენატის არჩევნების დროს, სადაც კამპანია წარუმატებლად დასრულდა. კამპანიის შემდეგ, იგი სხვადასხვა თანამდებობაზე მსახურობდა პრეზიდენტ რიჩარდ ნიქსონისთვის. 1975 წელს დაინიშნა ვაჭრობის მინისტრის მოადგილედ ჯერალდ ფორდისთვის. მსახურობდა 1976 წლის მაისამდე, აწარმოებდა ფორდის 1976 წლის საპრეზიდენტო კამპანიას, ასევე დამარცხდა 1978 წლის ტეხასის გენერალური პროკურორის არჩევნებში.

ბეიკერმა ბუშის 1980 წლის რესპუბლიკური საპრეზიდენტო ნომინაციის კამპანიაშიც წარუმატებელი აღმოჩნდა, მაგრამ დადებითი შთაბეჭდილება მოახდინა რესპუბლიკელ კანდიდატ, რონალდ რეიგანზე. რეიგანმა ბეიკერი დანიშნა თეთრი სახლის ადმნისტრაციის უფროსად, სადაც ის დარჩა 1985 წლამდე, შემდეგ კი ხაზინის მდივნად დაინიშნა. ამ თანამდებობაზე მან ცხოვრებაში გაატარ პლაზას შეთანხმება და ბეიკერის გეგმა. პრეზიდენტ ბუშის წარმატებული საპრეზიდენტო კამპანიის განსახორციელებლად, მან დატოვა აშშ-ის ხაზინის მდივნის თანამდებობა. არჩევნების შემდეგ, ბუშმა ბეიკერი სახელმწიფო მდივნის თანამდებობაზე დანიშნა. სახელმწიფო მდივნის როლში, მან ხელი შეუწყო აშშ-ის საგარეო პოლიტიკის გაკონტროლებას ცივი ომის დასრულების და საბჭოთა კავშირის დაშლის დროს, ასევე ყურის ომის დროს. შემდეგ კი ისევ გახდა თეთრი სახლის ადმინისტრაციის უფროსი.

1992 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში ბუშის დამარცხების შემდეგ, ბეიკერი აქტიური იყო ბიზნესსა და საზოგადო საქმეებში. იყო გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წარმომადგენელი დასავლეთ საჰარაში. 2000 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების დროს ფლორიდაში ხმების ხელახალა დათვლისას, იგი ხელმძღვანელობდა ჯორჯ ბუშის იურიდიული გუნდს. იგი მსახურობდა ერაყის სასწავლო ჯგუფის თანათავმჯდომარედ, რომელიც კონგრესმა 2006 წელს ჩამოაყალიბა ერაყისა და მიმდინარე ერაყის ომის შესასწავლად. ის მსახურობს მსოფლიო მართლმსაჯულების პროექტსა და კლიმატის საბჭოში . ბეიკერის სახელს ატარებს ჯეიმზ ა. ბეიკერ III- ის საჯარო პოლიტიკის ინსტიტუტი რაისის უნივერსიტეტში.[2]

ადრეული ცხოვრება და განათლება

რედაქტირება

ჯეიმზ ედისონ ბეიკერი დაიბადა ჰიუსტონში, ჯეიმზ ა. ბეიკერისა და (1892–1973) და ეტელ ბონერ (მეანსი) ბეიკერის ვაჟად. მამამისი იყო ჰიუსტონის იურიდიული ფირმის Baker Botts-ის პარტნიორი. ჰყავს და, ბონერ ბეიკერ მოფიტი.[3] ბაბუამისი, ჯეიმზ ა. ბეიკერი იყო ადვოკატი და ბანკირი, კაპიტანი, ხოლო მისი დიდი ბაბუა იყო იურისტი და პოლიტიკოსი მოსამართლე ჯეიმზ ა. ბეიკერი.

ბეიკერმა დაამთავრა ჰილის სკოლა, რომელიც პენსილვანიის სკოლა-პანსიონია. 1952 წელს დაამთავრა პრინსტონის უნივერსიტეტი და მიიღო ბაკალავრის ხარისხი ისტორიაში. იყო „Phi Delta Theta“-ს წევრი. 1952-1954 წლებში იყო შეერთებული შტატების საზღვაო კორპუსის წევრი, სადაც მიაღწია პირველი ლეიტენანტის თანამდებობას, ასევე მსახურობდა საზღვაო ცეცხლსასროლი იარაღის ოფიცერად ხმელთაშუა ზღვაში მყოფი „USS მონროვიას“ ავიამზიდზე. 1958 წლამდე დარჩა საზღვაო კორპუსის შემადგენლობაში და კაპიტნის რანგს მიაღწია. 1957 წელს მოიპოვა ბაკალავრის ხარისხი სამართალმცოდნეობაში ტეხასის უნივერსიტეტიდან და დაიწყო იურიდიული პრაქტიკა ტეხასის შტატში.[4]

1957-1969 წლებში, შემდეგ კი 1973-1975 წლებში, იგი იურდიულ საქმიანობას ეწეოდა „Andrews Kurth“-ში

ადრეული პოლიტიკური კარიერა

რედაქტირება

ბეიკერის პირველი მეუღლე,მერი სტიუარტ მაკენერი, აქტიურად მუშაობდა რესპუბლიკურ პარტიაში და ჯორჯ ჰუ-ბუშის კონგრესულ კამპანიებზე. თავდაპირველად, ბეიკერი იყო დემოკრატი, მაგრამ არ ეცალა იმისათვის, რომ წარმატებული ყოფილიყო კონკურენციის იურიდიულ ფირმაში, ამიტომ თავი აპოლიტიკურად მიაჩნდა. მისი ცოლის გავლენამ ბეიკერი პოლიტიკასა და რესპუბლიკური პარტიისაკენ მიიყვანა. 1950-იანი წლების ბოლოს ჰიუსტონის კლუბში ჯორჯ ჰუ ბუშის რეგულარული ჩოგბურთელი პარტნიორი იყო. როდესაც ბუშმა გადაწყვიტა თავისი თანამდებობის კონგრესის დატოვება და 1970 წელს გაემგზავრა აშშ-ს სენატში, მან ბეიკერს დაუჭირა მხარი,რათა მისი თანამდებობა დაეკავებინა.თუმცა, ბეიკერმა შეცვალა აზრი კონგრესში მონაწილეობის შესახებ, როდესაც მის მეუღლეს დაუდგინეს ძუძუს კიბო, რომელიც გარდაიცვალა 1970 წლის თებერვალში.

შემდეგ ბუშმა ბეიკერს მოუწოდა, რომ აქტური ყოფილიყო პოლიტიკაში, რაც მას მწუხარების დავიწყებაში დაეხმარებოდა და რაც თავად ბუშმა გააკეთა, როდესაც მისი ქალიშვილი, პაულინ რობინსონი ბუში (1949–1953), ლეიკემიით გარდაიცვალა. ბეიკერი გახდა ბუშის სენატის კამპანიის თავმჯდომარე ჰარისის ოლქში, ტეხასის შტატში. მიუხედავად იმისა, რომ ბუში არჩევნებში ლოიდ ბენცენს წააგო, ბეიკერმა პოლიტიკური საქმიანობა გააგრძელა და 1971 წელს გახდა ტეხასის რესპუბლიკური პარტიის ფინანსთა თავმჯდომარე. მომდევნო წელს იგი აირჩიეს Gulf Gulf- ის რეგიონალური თავმჯდომარედ რიჩარდ ნიქსონის საპრეზიდენტო კამპანიისთვის. 1973 და 1974 წლებში, ნიქსონის ადმინისტრაციის მოქცევის გამო, ბეიკერი დაუბრუნდა სრულ განაკვეთზე იურიდიულ პრაქტიკას Andrews & Kurth– ში.[5][6]

 
ჯეიმზ ბეიკერი და ედუარდ შევარდნაძე თბილისში, 1992 წლის მაისი

ბეიკერის პოლიტიკიდან დაშორება ძალიან ხანმოკლე აღმოჩნდა და 1975 წლის აგვისტოში ჯერალდ ფორდიმა იგი ვაჭრობის მინისტრად დანიშნა.[7] ბეიკერს ეს თანამდებობა ეკავა 1976 წლის მაისამდე და მას წარმატება მოუტანა ედვარდ ო. ვეტერიმ.[8] ბეიკერმა თანამდებობა დატოვა, იმის გამო რომ Ford- ის 1976 წლის წარუმატებელი საარჩევნო კამპანიის მმართველი ყოფილიყო. ხოლო 1978 წელს ჯორჯ HW ბუშთან ერთად, როგორც მისი კამპანიის მენეჯერი, ბეიკერმა წარუმატებლი მცდელობის შემდეგ, ტეხასის გენერალური პროკურორის თანამდებობა წააგო მომავალი გუბერნატორ მარკ უაიტს.

პირადი ცხოვრება

რედაქტირება

ბეიკერმა პირველ მეუღლეს,მერი სტიუარტ მაკჰენერს დეიტონში შეხვდა, როდესაც გაზაფხულის არდადეგებზე ბერმუდის შტატში პრინსტონის უნივერსიტეტის რაგბის გუნდთან ერთად იყო. ისინი დაქორწინდნენ 1953 წელს და ოთხი ვაჟი შეეძინათ, მათ შორის ჯეიმზ ადისონ ბეიკერ IV, პარტნიორი Baker Botts- ში .[9] მერი სტიუარტ ბეიკერი (მერი სტუარტი იყო მისი სრული სახელი) გარდაიცვალა მკერდის კიბოთი 1970 წლის თებერვალში.

1973 წელს, ბეიკერი და სიუზან გარეტი უინსტონს დაშორდა და მერი სტიუარტის ახლო მეგობარზე დაქორწინდა.[6] უინსტონს ყოფილ ქმრისაგან ორი ვაჟი და ქალიშვილი ჰყავდა. იგი და ბეიკერი მიესალმნენ თავიანთ ქალიშვილს მერი ბონერ ბეიკერს, რომელიც დაიბადა 1977 წელს.

2002 წლის 15 ივნისს, ვირჯინია გრემი ბეიკერმა, ბეიკერის შვიდი წლის შვილიშვილი, ნენსისა და ჯეიმზ ბეიკერ IV- ის ქალიშვილი, აბაზანაში სასიკვდილო შემწოვი ტუმპოს მსხვერპლი გახდა [10] აუზებსა და აბაზანებში უფრო მეტი უსაფრთხოების შესაქმნელად, ნენსი ბეიკერმა ჩვენება მისცა სამომხმარებლო პროდუქტის უსაფრთხოების კომისიას,[11] ჯეიმზ ბეიკერმა კი ხელი შეუწყო ადვოკატების ჯგუფის შექმნას,[12] რამაც გამოიწვია ვირჯინია გრემი ბეიკერის აუზისა და სპის უსაფრთხოების შესახებ კანონის მიღება (15 USC 8001). მეორე შვილიშვილი როსბუდ ბეიკერი კი კომიკოსი გახდა.

ლიტერატურა

რედაქტირება
  • 1995: დიპლომატიის პოლიტიკა . Thomas M. DeFrank– თან ერთად. New York: GP Putnam's Sons. ISBN 9780399140877 ISBN   9780399140877 .
  • 2006 წ.: „შრომები, სწავლა. . . და თავი შეიკავოთ პოლიტიკიდან! ” : თავგადასავალი და გაკვეთილები მოულოდნელი საზოგადოებრივი ცხოვრებიდან . სტივ ფიფერთან ერთად. New York: GP Putnam's Sons. ISBN 9780399153778 ISBN   9780399153778.
  • ბრისი, რობერტი, (2004). კრონიტები: ნავთობი, ბუჩქები და ტეხასის აღზევება, ამერიკის სუპერსახელი . New York: Perseus Books Group . ISBN 9781586481889 ISBN   9781586481889 .

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. Biographies of the Secretaries of State: James Addison Baker III. U.S. Department of State, Office of the Historian. ციტირების თარიღი: November 17, 2015.
  2. About the Baker Institute. James A. Baker III Institute for Public Policy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — სექტემბერი 13, 2013. ციტირების თარიღი: September 5, 2011.
  3. "Mother of Secretary of State Baker dies here at 96". Houston Chronicle. April 26, 1991. Retrieved: July 11, 2008.
  4. The Alcalde: UT Austin Alumni Magazine (September – October 1991)
  5. Newhouse, John. "Profiles: The Tactician". The New Yorker. May 7, 1990. pp. 50–82. Retrieved July 11, 2008.
  6. 6.0 6.1 Public Policy Papers, Department of Rare Books and Special Collections, Princeton University Library. Collection Creator Biography. James A. Baker III Papers; 1957-2011. ციტირების თარიღი: May 11, 2017.
  7. „Pittsburgh Businessman Ford Treasury Nominee“. The Leader-Times. July 23, 1975. p. 1.
  8. „President Ford Wednesday Nominated Edward O. Vetter of Dallas, Tex., to be undersecretary of commerce“. Santa Ana Register. June 24, 1976. p. 4.
  9. "James A. Baker, IV," Baker Botts website.
  10. Dumas, Bob. "Troubled Waters" დაარქივებული 2012-12-21 საიტზე Wayback Machine. Pool & Spa News. October 2003.
  11. Chow, Shern-Min. "Former Secretary of state pushes for hot tub safety standards" დაარქივებული 2020-02-18 საიტზე Wayback Machine. . Vac-Alert. June 29, 2007.
  12. Press Releases: "Former Secretary of State James Baker speaks in support of legislation intended to prevent accidental drowning" დაარქივებული 2009-08-11 საიტზე Wayback Machine. . Safe Kids Worldwide. May 2, 2006.