ჯანდაცვა მიანმარში
ჯანდაცვა მიანმარში —მიანმარის ჯანდაცვის სისტემა განვითარების დაბალ დონეზეა. 1962-2011 წლებში ხელისუფლებაში მყოფმა სოციალისტებმა და სამხედროებმა ქვეყნის მშპ-ს 0,5-დან 3% -მდე გამოყვეს ჯანდაცვის განვითარებისთვის, რამაც გამოიწვია ის ფაქტი, რომ ქვეყანაში ჯანდაცვის დონე დღეისათვის ერთ-ერთი ყველაზე ჩამორჩენილია მსოფლიოში. 2015 წელს ჯანდაცვის გაუმჯობესების მიზნით დაიწყო ახალი დემოკრატიული რეფორმების განხორციელება: 2017 წელს მთავრობამ გაზარდა ჯანდაცვისთვის გამოყოფილი თანხების წილი ქვეყნის მშპ-ს 5,2% -მდე, რამაც გავლენა იქონია სამედიცინო მომსახურების ხარისხის გაუმჯობესებაზე.[1] სამედიცინო მომსახურება მიანმარის მოქალაქეებისათვის უმეტესად ფასიანია, თუმცა 2014–2015 წლებში ფასიანი მომსახურებების წილი 85 – დან 62% –მდე შემცირდა და ყოველწლიურად იკლებს დღემდე (მსოფლიო საშუალო მაჩვენებლით – 32%). საჯარო და კერძო კლინიკებში დაბალი და მაღალკვალიფიციური სამედიცინო პერსონალის დეფიციტია, ხოლო სახელმწიფო და კერძო კლინიკებში ასევე არ არის საწოლები და აღჭურვილობა. ჯანმოს შეფასებით, მიანმარის ჯანმრთელობის მდგომარეობა მსოფლიოში ერთ – ერთი ყველაზე მძიმეა.[2][3][4]
ინფრასტრუქტურა რედაქტირება
მიანმარს აქვს შვიდი სამედიცინო უნივერსიტეტი (მათ შორის ერთი სამხედრო), ყველა სახელმწიფოა და ოფიციალურად აღიარებულია მიანმარის სამედიცინო საბჭოს მიერ.
- იანგონის პირველი სამედიცინო უნივერსიტეტი
- იანგონის მე -2 სამედიცინო უნივერსიტეტი
- მიანმარის თავდაცვის სამინისტროს სამედიცინო აკადემია
- მანდალაის სამედიცინო უნივერსიტეტი
- მაგუეის სამედიცინო უნივერსიტეტი
- ტაუნჯას სამედიცინო უნივერსიტეტი
- მაგუეის ჯანმრთელობის უნივერსიტეტი
2012 წლის მარტში, ოკაიამას უნივერსიტეტმა გამოაცხადა, რომ აპირებს გახსნას სამედიცინო აკადემია მიანმარში (პირობითად "რინსოს აკადემია"). იგი იქნება პირველი სამედიცინო სკოლა ქვეყანაში, რომელიც იმართება საზღვარგარეთიდან.[5]
ამჟამინდელი მდგომარეობა რედაქტირება
დედათა და ბავშვთა ჯანმრთელობა რედაქტირება
2015 წლის მონაცემებით, 100000 ახალშობილზე მშობიარობის დროს მოხდა დედათა სიკვდილიანობის 178 შემთხვევა: ეს მაჩვენებელი წინა წლებთან შედარებით უკეთესი იყო (2010 წელს 240, 2008 წელს 219,3 და 1990 წელს 662). ახალშობილთა სიკვდილიანობის მაჩვენებელი (5 წლამდე ასაკის) 1000 ახალშობილზე 73-ია. აქედან, სიკვდილიანობის 47% თავად ახალშობილებია. ქვეყანაში ყოველ 1000 ახალშობილზე 9 ბებიაქალია; 180 ორსულ ქალზე გარდაცვალების ერთი შემთხვევა ფიქსირდება. მიანმარში აბორტი აკრძალულია: მიუხედავად იმისა, რომ 1970 წლიდან მშობიარობის დროს ქალთა სიკვდილიანობა შემცირდა, ფიქსირდება გარდაცვალების შემთხვევები, რაც გამოწვეულია არალეგალური აბორტების შედეგად.[6] [7]
აივ ინფქცია/შიდსი რედაქტირება
მიანმარის ჯანდაცვის სამინისტრო ოფიციალურად ცნობს აივ ინფექციას და შიდსს, როგორც დაავადებებს: აივ ინფექციით და შიდსით გარდაცვლილთა უმეტესობა დაფიქსირებულია სექს მუშაკებსა და მათ კლიენტებში, აგრეთვე ინექციური ნარკოტიკების მომხმარებლებს შორის. 2005 წელს, გაეროს ერთობლივი პროგრამის თანახმად, მოზრდილებში აივ ინფექციით სიკვდილიანობის მაჩვენებელი 1.3% იყო (200-დან 570 ათასამდე): ექიმების მცდელობის მიუხედავად, ვირუსის გავრცელების შეჩერება ჯერ კიდევ შეუძლებელია. შიდსის ეროვნული პროგრამის კვლევების მიხედვით ბირმაში სექსუალური მუშაკების 32% და ინექციური ნარკოტიკების მომხმარებელთა 43% აივ ინფექცია აქვს. 2005 წელს 137,120 აშშ დოლარის ექვივალენტი გამოიყო აივ ინფექციის წინააღმდეგ ბრძოლაში: ნორვეგიის, ნიდერლანდების, გაერთიანებული სამეფოს და შვედეთის მთავრობებმა გამოყო 27,711,813 აშშ დოლარი ბირმაში აივ / შიდსის პროგრამების განხორციელებისათვის. 166 აზიის ქვეყნიდან, ბირმა 51-ე ადგილზეა აივ ინფექცია / შიდსით გამოწვეული სიკვდილიანობით კამბოჯის და ტაილანდის შემდეგ: გარდაცვლილთა წლიური რაოდენობა დაახლოებით 20 ათასია (11-დან 35 ათასამდე). [8][9]
მალარია რედაქტირება
2010-იან წლებში მიანმარის ჯანდაცვის სისტემამ მოახერხა მალარიის გავრცელების კონტროლი: 2011 წლიდან 2016 წლამდე მალარიით სიკვდილიანობა დაახლოებით 80% -ით შემცირდა (567 452 ადამიანიდან 110 146-მდე); ამავდროულად, მალარიით გამოწვეული სიკვდილიანობა 96% -ით შემცირდა (581-დან 21-მდე). მიანმარი კვლავ რჩება წამყვან ქვეყნად მალარიით გამოწვეული ინფექციების და სიკვდილიანობის რაოდენობის მიხედვით მეკონგის სუბრეგიონის ექვს ქვეყანას შორის. ამასთან, ქვეყნის სხვადასხვა ნაწილში მცენარეებში აღმოაჩინეს არტემიზინი —ნივთიერება, რომლის საფუძველზეც მიმდინარეობს მალარიის სამკურნალო საშუალებების აქტიური განვითარება.[10]
არსებული პრობლემების მიუხედავად, არტემიზინის ბაზაზე არსებული რეკომენდირებული პირველადი და მეორადი ანტიმალარიული პრეპარატების (არტემეფირი— ლუმეფანტრინი და დიჰიდროარტემიზინი — პიპერაქვინი) ეფექტურობის ყოველწლიური მონიტორინგი აჩვენებს, რომ ამ პრეპარატების ორივე ვარიანტი ეფექტურია შესაბამისი კლინიკური და პარაზიტოლოგიური რეაქციით 95% დონეზე. plasmodium falciparum სახეობის პარაზიტები, რომლებიც მალარიის შემთხვევათა 60% -ს შეადგენს და plasmodium vivax სახეობა — დაავადებების ძირითადი გადამტანებია, ისევე როგორც მალარიის კოღოების (მოსკიტების) 10 სახეობა. ინფიცირებულთა განაწილების ანალიზი ასაკისა და სქესის მიხედვით აჩვენებს, რომ ინფიცირებულთა უმეტესობა ზრდასრული მამაკაცები არიან, რომლებიც მუშაობენ სამთო მრეწველობაში, სატყეო მეურნეობებში და მშენებლობებზე.
მიანმარის ეროვნული სტრატეგიული გეგმის საბოლოო მიზანი მალარიაზე კონტროლის აღებისა და მისი აღმოფხვრის მიზნით (2016–2020) არის plasmodium falciparum სახეობის პარაზიტების ლიკვიდაცია ქვეყანაში 2025 წლისთვის და მალარიის ყველა ფორმის დამარცხება 2030 წლისთვის.[11]
იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ "PPI: Almost Half of All World Health Spending is in the United States". 17 January 2007. Archived from the original[მკვდარი ბმული] on 5 February 2008.
- ↑ "Myanmar - Place Explorer - Data Commons". datacommons.org. Retrieved 15 September 2021.
- ↑ "Topic: Health in Myanmar". Statista. Retrieved 14 September 2021.
- ↑ Yasmin Anwar. Burma junta faulted for rampant diseases.[მკვდარი ბმული] UC Berkeley News (28 ივნისი 2007).
- ↑ Hideki Tsujita. Okayama University extends hand to Myanmar. The Daily Yomiuri[მკვდარი ბმული] (18 მარტი 2012). მიმართვის თარიღი: 17 მარტი 2012
- ↑ The State Of The World's Midwifery. United Nations Population Fund. მიმართვის თარიღი: 15 აგვისტო 2011.
- ↑ Katherine Ba-Thike. Abortion: A public health problem in Myanmar (англ.) // Reproductive Health Matters. — 1997. — May (vol. 5). — P. 94–100. — doi:10.1016/s0968-8080(97)90010-0.[მკვდარი ბმული]
- ↑ "A scaled-up response to AIDS in Asia and the Pacific" (PDF). UNAIDS. 1 July 2005. Archived from the original (PDF) on 23 February 2007. Retrieved 10 January 2007.
- ↑ "HIV and AIDS in Myanmar". Avert. 19 September 2017. Retrieved 14 September 2021.
- ↑ "Health Sector | MIMU". themimu.info. Retrieved 16 September 2021.
- ↑ Burma. President's Malaria Initiative (2018).