ჩრდილოეთი სამარი
ჩრდილოეთი სამარი (ტაგ: Hilagang Samar) — ფილიპინების ერთ-ერთი პროვინცია. მდებარეობს აღმოსავლეთ ვისაიასის რეგიონში. პროვინციის დედაქალაქია კატარმანი. პროვინცია მდებარეობს სამარის კუნძულის ჩრდილოეთ ნაწილში. სამხრეთით მას სამარისა და აღმოსავლეთ სამარის პროვინცია ესაზღვრება.
|
ჩრდილოეთი სამარი | |||||
 | |||||
| |||||
| ქვეყანა |
 ფილიპინები | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| ადმ. ცენტრი | კატარმანი (ჩრდილოეთი სამარი) | ||||
| შიდა დაყოფა | ალიენი (ჩრდილოეთი სამარი), ბირი (ჩრდილოეთი სამარი), ბობონი, კაპული, კატარმანი (ჩრდილოეთი სამარი), კატუბიგი, გამაი (ჩრდილოეთი სამარი), ლაოანგი, ლაპინიგი, ლას-ნავასი, ლავესარესი, ლოპე-დე-ვეგა (ჩრდილოეთი სამარი), მაპანასი, მონდრაგონი (ჩრდილოეთი სამარი), პალაპაგი, პამბუხანი, როსარიო (ჩრდილოეთი სამარი), სან-ანტონიო (ჩრდილოეთი სამარი), სან-ისიდრო (ჩრდილოეთი სამარი), სან-ხოსე (ჩრდილოეთი სამარი), სან-როკე (ჩრდილოეთი სამარი), სან-ვისენტე (ჩრდილოეთი სამარი), სილვინო-ლობოსი და ვიქტორია (ჩრდილოეთი სამარი) | ||||
| კოორდინატები | 12°20′00″ ჩ. გ. 124°40′00″ ა. გ. / 12.33333° ჩ. გ. 124.66667° ა. გ. | ||||
| მმართველი | Edwin Ongchuan | ||||
| დაარსდა | 19 ივნისი, 1965 | ||||
| ფართობი | 3692.93 კვადრატული კილომეტრი | ||||
| მოსახლეობა | 639 186 (1 მაისი, 2020)[1] | ||||
| სატელეფონო კოდი | 55 | ||||
| საფოსტო ინდექსი | 6400–6423 | ||||
| ოფიციალური საიტი | https://northernsamar.gov.ph/ | ||||
| |||||
ისტორია
რედაქტირებაგეოგრაფია
რედაქტირებაჩრდილოეთ სამარის ფართობი 3 692.93 კმ²-ია. პროვინცია აღმოსავლეთ ვისაიასის შემადგენლობაში შედის და კუნძულ სამარის ჩრდილოეთი ნაწილი უკავია. პროვინციის ჩრდილოეთით სან-ბერნარდინოს სრუტე მდებარეობს, აღმოსავლეთით — წყნარი ოკეანე, დასავლეთით — სამარის ზღვა, სამხრეთ-დასავლეთით სამარი, ხოლო სამხრეთ-აღმოსავლეთით — აღმოსავლეთი სამარი. ფართობის მიხედვით იგი ფილიპინების 81 პროვინციას შორის 37-ე ადგილზეა. ჩრდილოეთ სამარის ფართობი ქვეყნის მთლიანი ფართობის 1.2%-ს შეადგენს. პროვინციის მიწების დაახლოებით 52% ტყეებს უკავია, ხოლო 42% სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწებს.
ჩრდილოეთ საამრის რელიეფი ძირითადად მთიანია, მცირე ნაწილში კი დაბლობებითაა დაფარული. პროვინციის ტერიტორიაზე მდინარეთა ალუვიური ვაკეები და ხეობებიც მდებარეობს. ნიადაგი მდიდარი და ნოყიერია, რაც სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მოყვანას უწყობს ხელს.
ტოპოგრაფია
რედაქტირებაჩრდილოეთ სამარის ტერიტორიის დიდი ნაწილი მთებითაა დაფარული. მდინარეთა ხეობებში ბორცვები ჭარბობს. პროვინციის შიდა ნაწილში მთების სიმაღლე მატულობს. დაბალი ბორცვები პალაპაგის სანაპირო ვაკის, მდინარე გამაის ხეობისა და კატუბიგის ხეობის გასწვრივ მდებარეობს.
კლიმატი
რედაქტირებაჩრდილოეთ სამარის კლიმატი რბილი და ზომიერია. მშრალი და წვიმების სეზონი მკვეთრად არ არის გამოხატული. ყველაზე წვიმიანი თვეები ოქტომბერი, ნოემბერი, დეკემბერი და იანვარია, ხოლო ყველაზე მშრალი თვე მაისი.
ადმინისტრაციული დაყოფა
რედაქტირებაჩრდილოეთ სამარი სამ მთავარ გეოგრაფიულ სივრცედ იყოფა: ბალიკუატროს ტერიტორია, ცენტრალური ტერიტორია და წყნარი ოკეანის ტერიტორია, რომლის შემადგენლობაში კატუბიგის ხეობაც შედის. პროვინციის 24 მუნიციპალიტეტს მოიცავს. ჩრდილოეთ სამარის ტერიტორიაზე 569 ბარანგაი მდებარეობს. პროვინცია 2 საკანონმდებლო რაიონად იყოფა.[2] თითო რაიონი თითო წარმომადგენელს ირჩევს ფილიპინების წარმომადგენელთა პალატაში. პირველი რაიონი ბალიკუატროს ტერიტორიასა და ცენტრალური ტერიტორიის ნაწილს მოიცავს, ხოლო მეორე რაიონი ცენტრალური სივრცის დარჩენილ ნაწილს, წყნარი ოკეანის ტერიტორიასა და კატუბიგის ხეობას მოიცავს.[3]
დემოგრაფია
რედაქტირება2015 წლის აღწერით ჩრდილოეთ სამარის მოსახლეობა 632 379 ადამიანს შეადგენს.[4] მოსახლეობის სიმჭიდროვის მაჩვენებელი 170 ადამიანია 1 კვ. კმ-ზე.
ჩრდილოეთ სამარის მკვიდრებს ადრე იბაბაონონებს უწოდებდნენ. ისინი ძირითადად ვარაიული ენაზე საუბრობენ. ჩრდილოელების, დასავლელებისა (სამარის პროვინციის მკვიდრები) და აღმოსავლელების (აღმოსავლეთ სამარის მკვიდრები) გასანსხვავებლად 1965 წელს სამარის კუნძული სამ ნაწილად გაიყო. პროვინციის მოსახლეობაში შესაბმჩნევია ბიკოლანოს ეთნიკური ჯგუფებიც, რომლებიც მახლობელი სორსოგონისა და მასბატეს პროვინციებიდან გადმოსახლდნენ. 10 668 ადამიანი აბაკნონის ენაზე საუბრობდა. მოსახლეობის დიდ ნაწილს ტაგალური და ინგლისური ენა ესმის.
პროვინციის მოსახლეობის უმრავლესობა ვარაის ენაზე საუბრობს. 2 000 წლის აღწერით ვარაიული ენა 460 390 ადამიანის მშობლიური ენა იყო. 14 436 ადამიანი სებუანურ ენაზე საუბრობდა (ძირითადად სან-ანტონიოს მუნიციპალიტეტში, სადაც სებუანური ენა მოსახლეობის მშობლიური ენაა).
ადგილობრივი მმართველობა
რედაქტირებაპროვინციის აღმასრულებელი ხელისუფლების მეთაური გუბერნატორია. საკანონმდებლო ორგანოს პროვინციული საბჭო (Sangguniang Panlalawigan) წარმოადგენს, რომელსაც ვიცე-გუბერნატორი ხელმძღვანელობს, რომელიც გუბერნატორის დროებითი ვაკანსიის დროს აღმასრულებელი ხელისუფლების მეთაურის უფლებამოსილებასაც ასრულებს. გუბერნატორი, ვიცე-გუბერნატორი და პროვინციული საბჭო სამი წლის ვადით აირჩევა და ზედიზედ სამჯერ შეიძლება იქნენ არჩეული. ჩრდილოეთ სამარის გუბერნატორი ედვინ ონგჩუანია, ხოლო ვიცე-გუბერნატორი — აგარი ლავინი.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
ჩრდილოეთი სამარი, ტურისტული მეგზური ვიკივოიაჟზე- Official Webpage of the Office of the Secretary to the Sangguniang Panlalawigan of the Province of Northern Samar დაარქივებული 2020-10-18 საიტზე Wayback Machine.
- Philippine Standard Geographic Code დაარქივებული 2012-04-13 საიტზე Wayback Machine.
- Local Governance Performance Management System
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 2020 Census of Population and Housing (2020 CPH) Population Counts Declared Official by the President — Philippine Statistics Authority, 2021.
- ↑ Province: Northern Samar". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Retrieved 8 January 2016
- ↑ "Province: Northern Samar". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Retrieved 8 January 2016.
- ↑ Census of Population (2015). "Region VIII (Eastern Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Retrieved 20 June 2016.