შავი ყარაულა (ლათ. Ixobrychus flavicollis) — ფრინველი ყანჩისებრთა ოჯახისა. მცირე ზომის ფრინველია, აქვს წაგრძელებული ტანი, გრძელი კისერი და კონუსისებრი, ბასრი ნისკარტი. ფეხებიც გრძელია, შეუბუმბულავი; კუდი მოკლე. სხეულის სიგრძეა 55–65 სმ, ფრთის შლილი 80 სმ, ფრთის სიგრძე 21,5–23,8 სმ, კუდისა 7,5–9 სმ. ნისკარტი სიგრძეში 7,5–8,3 სმ-ია. მასა 300–420 შეადგენს.[1]. სახელიდან გამომდინარე, შეფერილია მთლიანად მუქ ფერად, რუხიდან შავამდე, ყვითელ-წითური წანაცხებებით ყელზე. თავის გვერდებზე და კისერზე აქვს ღია ყვითელი გრძივი ზოლები. ფეხები და ნისკარტი მუქი რუხია. დედალი და მამალი თითქმის ერთნაირები არიან, იმის გამოკლებით, რომ დედალი უფრო მკრთალია და სხეულის ქვედა ნაწილზე მონაცვლეობითი ყვითელი, თეთრი და შავი ფერის ზოლები გასდევს.[1] გავრცელებულია სამხრეთ, სამხრეთ-აღმოსავლეთ და ნაწილობრივ აღმოსავლეთ აზიის ტროპიკულ ზონებში, ასევე ავსტრალიაში, ახალ გვინეაზე და მელანეზიის ნაწილში. ბინადრობს წყალსატევებთან ახლოს, რომლის ნაპირებზეც ლელქაში და ბუჩქნარია გაზრდილი. ძირითადად ეტანება მტკნარ წყალს, თუმცა იშვიათად (მაგალითად, ავსტრალიაში) ზღვებსა და მანგროს ტყეებშიც გვხვდება.[2][3] იკვებება უმთავრესად თევზით, ბაყაყებით, სხვადასხვა კიბოსნაირით, წყლის უხერხემლოებით, აგრეთვე ხვლიკებითა და ხმელეთის მწერებით.[2][3] ბუდეს ხეებზე აკეთებს, ხშირად უშუალოდ წყლის თავზე არსებულ ტოტებზე.[1] გამრავლების სეზონი დეკემბრიდან მარტამდე გრძელდება. დედალი დებს 3–5 კვერცხს. კრუხობს ორივე მშობელი და ბარტყების გამოკვებაზეც ორივე ზრუნავს.[1][3]

შავი ყარაულა

მეცნიერული კლასიფიკაცია
ლათინური სახელი
Ixobrychus flavicollis (Latham, 1790)
დაცვის სტატუსი
საჭიროებს ზრუნვას
ყველაზე ნაკლები საფრთხის ქვეშ
IUCN 3.1 Least Concern : 22697334

სქოლიო რედაქტირება

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Black Bittern (PDF). New South Wales Government. ციტირების თარიღი: 28 октября 2013.
  2. 2.0 2.1 Ixobrychus flavicollis. The IUCN Red List of Threatened Species. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-11-10. ციტირების თარიღი: 28 октября 2013.
  3. 3.0 3.1 3.2 Black Bittern. Birdlife Australia. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-11-02. ციტირების თარიღი: 30 октября 2013.