სომეხი ოლიმპიური ჩემპიონების სია

ისტორიული და პოლიტიკური მიზეზების გამო სომხეთს ოლიმპიურ თამაშებზე მცირე წარმომადგენლობა ჰყავდა. თრდატ III და ვარაზდატი იყვნენ სომხეთი მეფეები, რომლებიც გახდნენ ჩემპიონები უძველეს ოლიმპიურ თამაშებში[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13]. პირველი სომეხი წარმომადგენლები თანამედროვე ოლიმპიურ თამაშებზე ოსმალეთის იმპერიის სახელით გამოვიდნენ 1912 წლის სტოკჰოლმის ზაფხულის ოლიმპიადაზე[14]. პირველი მედალი სომეხმა გამომსვლელმა 1920 წლის ანტვერპენის ოლიმპიადაზე მოიპოვა, თუმცა იგი აშშ-ს სახელით ასპარეზობდა[15]. პირველი ოქროს მედალი სომეხმა სპორტსმენმა 1952 წელს მოიპოვა საბჭოთა კავშირის სახელით.

ყველაზე ტიტულოვანი სომეხი სპორტსმენი ოლიმპიურ თამაშებში. (სამი ოქრო და ერთი ვერცხლი)

მართალია სომხეთმა დამოუკიდებლობა 1991 წელს მოიპოვა, თუმცა 1992 წლის ოლიმპიადაზე სომეხი სპორტსმენები საბჭოთა კავშირის სახელით გამოვიდნენ. სომხეთის ოლიმპიური კომიტეტი 1990 წელს შეიქმნა, საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტის წევრი კი მხოლოდ 1993 წელს გახდა[16], ასე რომ, 1994 წელს ოლიმპიურ თამაშებზე სომხეთს საკუთარი წარმომადგენლობა ჰყავდა.

მედალოსნების სია რედაქტირება

ზაფხულის თამაშები რედაქტირება

მედალი სახელი ქვეყანა ოლიმპიადა სპორტი სახეობა Ref
ბრინჯაო იალ ჰაიგ პრისტე   აშშ 1920, ანტვერპენი წყალში ხტომა 10 მეტრიდან
[15]
ოქრო ჰრანტ შაჰინიანი   საბჭოთა კავშირი 1952, ჰელსინკი ტანვარჯიში გუნდური
ვერცხლი ჰრანტ შაჰინიანი   საბჭოთა კავშირი 1952, ჰელსინკი ტანვარჯიში ინდივიდუალური
ოქრო ჰრანტ შაჰინიანი   საბჭოთა კავშირი 1952, ჰელსინკი ტანვარჯიში ინდივიდუალური
ვერცხლი ჰრანტ შაჰინიანი   საბჭოთა კავშირი 1952, ჰელსინკი ტანვარჯიში ინდივიდუალური
ოქრო რაფაელ ჩიმიშკიანი   საბჭოთა კავშირი 1952, ჰელსინკი ძალოსნობა მძიმე წონა
[17]
ბრინჯაო არტემ ტერიანი   საბჭოთა კავშირი 1952, ჰელსინკი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[18]
ოქრო ვლადიმირ იენგიბარიანი   საბჭოთა კავშირი 1956, მელბურნი კრივი მსუბუქ წონაში
[19]
ოქრო ალბერტ აზარიანი   საბჭოთა კავშირი 1956, მელბურნი ტანვარჯიში გუნდური
[20]
ოქრო ალბერტ აზარიანი   საბჭოთა კავშირი 1956, მელბურნი ტანვარჯიში ინდივიდუალური
[20]
ოქრო ნიკიტა სიმონიანი   საბჭოთა კავშირი 1956, მელბურნი ფეხბურთი გუნდური
[21]
ბრინჯაო იგორ ტერ-ოვანესიანი[22]   საბჭოთა კავშირი 1960, რომი მძლეოსნობა სიგრძეში ხტომა
[23]
ოქრო ალბერტ აზარიანი   საბჭოთა კავშირი 1960, რომი ტანვარჯიში ინდივიდუალური
[20]
ვერცხლი ალბერტ აზარიანი   საბჭოთა კავშირი 1960, რომი ტანვარჯიში გუნდური
[20]
ბრინჯაო იგორ ტერ-ოვანესიანი[22]   საბჭოთა კავშირი 1964, ტოკიო მძლეოსნობა სიგრძეში ხტომა
[23]
ვერცხლი არმენაკ ალაჩაჩიანი   საბჭოთა კავშირი 1964, ტოკიო კალათბურთი გუნდური
[24]
ოქრო ნორაირ ნურიკიანი   ბულგარეთი 1972, მიუნხენი ძალოსნობა 60 კგ
[25]
ვერცხლი ედვარდ მიკარლიანი   საბჭოთა კავშირი 1972, მიუნხენი ტანვარჯიში გუნდური
[26]
ბრინჯაო არკადი ანდრეასიანი   საბჭოთა კავშირი 1972, მიუნხენი ფეხბურთი გუნდური
[27]
ბრინჯაო ოგანეზ ზანაზანიანი   საბჭოთა კავშირი 1972, მიუნხენი ფეხბურთი გუნდური
[28]
ოქრო ნორაირ ნურიკიანი   ბულგარეთი 1976, მონრეალი ძალოსნობა მძიმე წონაში
[25]
ვერცხლი ვარდან მილიტოსიანი   საბჭოთა კავშირი 1976, მონრეალი ძალოსნობა საშუალო წონაში
[29]
ვერცხლი ნელსონ დავიდიანი   საბჭოთა კავშირი 1976, მონრეალი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[30]
ოქრო სურენ ნალბანდიანი   საბჭოთა კავშირი 1976, მონრეალი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[31]
ბრინჯაო ანუშავან გასან-ძალილოვი   საბჭოთა კავშირი 1976, მონრეალი ჯომარდობა გუნდური
[32]
ვერცხლი ნინა მურადიანი   საბჭოთა კავშირი 1976, მონრეალი ფრენბურთი ქალების ჩემპიონატი
[33]
ბრინჯაო დავით ტოროსიანი   საბჭოთა კავშირი 1976, მონრეალი კრივი მსუბუქ წონაში
[34]
ვერცხლი იურიკ სარქისიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი ძალოსნობა 56 კგ წონაში
[35]
ოქრო ედუარდ აზარიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი ტანვარჯიში გუნდური
[36]
ვერცხლი სირვარდ ემირზიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი წყალში ხტომა 10 მეტრის სიმაღლიდან (ქალები)
[37]
ბრინჯაო აშოტ კარაგიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი ფარიკაობა გუნდური
[38]
ოქრო იურიკ ვარდანიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი ძალოსნობა 82 კგ წონაში
[39]
ბრინჯაო დავით ამბარცუმიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი წყალში ხტომა 10 მეტრის სიმაღლოდან
[40]
ვერცხლი აშოტ კარაგიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი ფარიკაობა გუნდური
[38]
ბრინჯაო ბერნარდ წოულოუიანი   საფრანგეთი 1980, მოსკოვი ძიუდო საშუალო წონაში
[41]
ბრინჯაო სოს ჰაირაპეტიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი ბალახის ჰოკეი გუნდური
[42]
ოქრო სანასარ ოღანესიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი ჭიდაობა თავისუფალი სტილით
[43]
ბრინჯაო ხორენ ჰოვანისიანი   საბჭოთა კავშირი 1980, მოსკოვი ფეხბურთი გუნდური
[44]
ოქრო ოკსენ მირზოიანი   საბჭოთა კავშირი 1988, სეული ძალოსნობა მძიმე წონაში
[45]
ვერცხლი ისრაელ მილიტოსიანი   საბჭოთა კავშირი 1988, სეული ძალოსნობა მსუბუქ წონაში
[29]
ოქრო ლევონ იულფალაკიანი   საბჭოთა კავშირი 1988, სეული ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[46]
ვერცხლი ჰეორი პოჰოსოვი   საბჭოთა კავშირი 1988, სეული ფარიკაობა გუნდური
[47]
ვერცხლი სტეფან სარკისიანი   საბჭოთა კავშირი 1988, სეული ჭიდაობა თავისუფალი სტილით
[48]
ბრინჯაო მანუელა მალეევა[49]   ბულგარეთი 1988, სეული ჩოგბურთი ინდივიდუალური (ქალები)
[50]
ვერცხლი ალფრედ ტერ-მკრტიჩიანი საბჭოთა კავშირი 1992, ბარსელონა ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[51]
ოქრო მნატსაკან ისკანდარიანი საბჭოთა კავშირი 1992, ბარსელონა ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[52]
ოქრო ისრაელ მილიტოსიანი საბჭოთა კავშირი 1992, ბარსელონა ძალოსნობა მსუბუქ წონაში
[29]
ოქრო ირაჩია პეტიკიანი საბჭოთა კავშირი 1992, ბარსელონა მიზანში სროლა 50 მეტრიდან
[53]
ოქრო ელენ შაკიროვა[54] საბჭოთა კავშირი 1992, ბარსელონა კალათბურთი გუნდური
[55]
ოქრო ჰეორი პოჰოსოვი საბჭოთა კავშირი 1992, ბარსელონა ფარიკაობა გუნდური
[47]
ოქრო არმენ ნაზარიანი   სომხეთი 1996, ატლანტა ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[56]
ვერცხლი არმენ ბაგდასაროვი   უზბეკეთი 1996, ატლანტა ძიუდო საშუალო წონაში
[57]
ბრინჯაო კარინა აზნავურიანი[58]   რუსეთი 1996, ატლანტა ფარიკაობა გუნდური (ქალები)
[59]
ვერცხლი არმენ მკრტჩიანი   სომხეთი 1996, ატლანტა ჭიდაობა თავისუფალი სტილით
[60]
ოქრო ანდრე აგასი[61]   აშშ 1996, ატლანტა ჩოგბურთი ინდივიდუალური
[62]
ოქრო კარინა აზნავურიანი[58]   რუსეთი 2000, სიდნეი ფარიკაობა გუნდური
[59]
ვერცხლი ბენჟამინ ვარონიანი   საფრანგეთი 2000, სიდნეი ტანვარჯიში ინდივიდუალური
[63]
ბრინჯაო არსენ მელიქიანი   სომხეთი 2000, სიდნეი ძალოსნობა საშუალო წონაში
[64]
ოქრო ვარტერეს სამურგაშევი   რუსეთი 2000, სიდნეი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[65]
ოქრო არმენ ნაზარიანი   ბულგარეთი 2000, სიდნეი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[56]
ოქრო პაველ სუკოსიანი   რუსეთი 2000, სიდნეი ხელბურთი გუნდური
[66]
ოქრო კარინა აზნავურიანი[58]   რუსეთი 2004, ათენი ფარიკაობა გუნდური (ქალები)
[59]
ბრინჯაო არტიომ კიურეგკიანი   საბერძნეთი 2004, ათენი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[67]
ვერცხლი არა აბრაამიანი   შვედეთი 2004, ათენი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[68]
ბრინჯაო მხიტარ მანუკიანი   ყაზახეთი 2004, ათენი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[65]
ბრინჯაო არმენ ნაზარიანი   ბულგარეთი 2004, ათენი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[56]
ბრინჯაო ვარტერეს სამურგაშევი   რუსეთი 2004, ათენი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[65]
ბრინჯაო ტიგრან მარტიროსიანი   სომხეთი 2008, პეკინი ძალოსნობა საშუალო წონაში
[69]
ბრინჯაო არმენ ვარდანიანი   უკრაინა 2008, პეკინი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[70]
ბრინჯაო გევორგ დავტიანი   სომხეთი 2008, პეკინი ჭიდაობა საშუალო წონაში
[71]
ბრინჯაო ტიგრან მარტიროსიანი   სომხეთი 2008, პეკინი ჭიდაობა საშუალო წონაში
[72]
ოქრო არტურ აივაზიანი   უკრაინა 2008, პეკინი მიზანში სროლა 50 მეტრი დისტანციიდან
[73]
ოქრო ბიურახ ჰახვერდიანი   ნიდერლანდები 2008, პეკინი წყალბურთი გუნდური (ქალები)
[74]
ბრინჯაო ჰრაჩიკ ჯავახიანი   სომხეთი 2008, პეკინი კრივი მცირე წონაში
[75]
ბრინჯაო ანა ჩიჩეროვა[76]   რუსეთი 2008, პეკინი მძლეოსნობა სიმაღლეზე ხტომა
ოქრო არსენ გალსტიანი   რუსეთი 2012, ლონდონი ძიუდო 60 კგ წონაში
[77]
ბრინჯაო ჰრიპსიმე ხურშუდიანი   სომხეთი 2012, ლონდონი ძალოსნობა 75 კგ წონაში (ქალები)
[78]
ვერცხლი არსენ იულფალაკიანი   სომხეთი 2012, ლონდონი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[79]
ბრინჯაო არტურ ალეკსანიანი   სომხეთი 2012, ლონდონი ჭიდაობა ბერძნულ-რომაული
[80]
ბრინჯაო დავით აირაპეტიანი   რუსეთი 2012, ლონდონი კრივი მსუბუქ წონაში
[81]
ოქრო ანა ჩიჩეროვა[76]   რუსეთი 2012, ლონდონი მძლეოსნობა სიმაღლეზე ხტომა

დისკვალიფიცირებული სპორტსმენები რედაქტირება

  • აშოტ დანიელიანი[82] (2000 წელს)
  • არა აბრაჰამიანი[83] (2008 წელს)

ზამთრის თამაშები რედაქტირება

მედალი სახელი ქვეყანა ოლიმპიადა სპორტი სახეობა Ref
ოქრო გრიგორი მკრტიჩიანი   საბჭოთა კავშირი 1956, იტალია ჰოკეი გუნდური
[84]
ოქრო ვიცკი მოვსესიანი   აშშ 1998, იაპონია ჰოკეი გუნდური (ქალები)

სქოლიო რედაქტირება

  1. According to Faustus of Byzantium; see Hacikyan, Agop Jack (2000). The Heritage of Armeniann Literature: From the Oral Tradition to the Golden Age. Detroit: Wayne State University Press. ISBN 9780814328156. 
  2. Spivey, Nigel (2005). The ancient Olympics. Oxford: Oxford University Press, გვ. 197. ISBN 9780192806048. „One of the last recorded names of victors at Olympia is that of Varazdates, a Persian from Armenia who won the boxing title in 385 AD.“ 
  3. Gardiner, E. Norman (2002). Athletics in the ancient world. Mineola, New York: Dover Publications. ISBN 9780486424866. „The last Olympic victor whose name we know is the Armenian Prince Varazdates, who won the boxing in the 291st Olympiad (A. D. 385).“ 
  4. Mandell, Richard D. (1987). The Nazi Olympics. Champaign: University of Illinois Press, გვ. 6. ISBN 9780252013256. „Under the tolerant, assimilating Romans, the Olympics became polyglot and the last Olympic victor of whom we have record was an Armenian prince, Varaztad, who won a boxing match in A.D. 385.“ 
  5. Trypanis, Constantine Athanasius (1964). Grooves in the wind. Chilmark Press, გვ. 7. „By a strange irony of fate the last recorded victor of the national (Olympic) games was Varazdates, a Persian Ascarid from Armenia, who won the boxing in a.d. 385.“ 
  6. Baker, William Joseph (1988). Sports in the Western world, Rev., Urbana: University of Illinois Press, გვ. 40. ISBN 9780252060427. „Fittingly, the last champion for whom there is evidence was not a Greek, but an Armenian boxer named Varaztad. Of royal blood, in 385 he triumphed at Olympia and later reigned for four years as King of Armenia at the behest of the Roman emperor.“ 
  7. Lambros, Sp. P. (1896). The Olympic Games, B.C.776-A.D.1896: Part First. New York: American Olympic Committee, გვ. 8. „This explains how in the two hundred and ninety first Olympiad (385 B.C.) the victory was carried off by the Armenian pugilist, Varasdates, a descendant of the royal family of Arsacides, who became later the king of Armenia. This Varasdates was the last conqueror in the Olympic Games known to us.“ 
  8. Scanlon, Thomas F. (2002). Eros and Greek Athletics. New York: Oxford University Press, გვ. 357. ISBN 9780195348767. „Varazdates, a Persian Arsacid from Armenia who won in boxing in A.D. 369.“ 
  9. Guttmann, Allen (2004). Sports: The First Five Millennia. Amherst: University of Massachusetts Press, გვ. 22. ISBN 9781558496101. „The date of the last Olympic is as uncertain as the date of the first. Until quite recently, the last known victor was the Armenian prince Varazdat, who won the boxing competition in 369 A.D., but an inscription discovered at Olympia in 1994 gives the names of several athletes whose victories came as late as 385 A.D. If Theodosius I decreed an end to the Olympics in 394, as some scholars believe, then the last games took place in 393. (The evidence for this belief comes from an eleventh-century manuscript by Georgios Kedrenos.)“ 
  10. (2007) რედ. Wenn, Stephen R.; Schaus, Gerald P.: Onward to the Olympics : historical perspectives on the Olympic Games. Waterloo, Ontario: Wilfrid Laurier University Press, გვ. 5. ISBN 978-0-88920-505-5. „Not only does the honour of being the last known Olympian no longer belong to Varazdat(es) of Armenia in AD 369, but it is significant for our understanding of the "end" of the Games that these latest Olympians came from Athens, not from distant parts if the ancient world.“ 
  11. Littlewood, A.R. (2010). რედ. Wilson, Nigel: Encyclopedia of Ancient Greece. New York: Routledge, გვ. 515. ISBN 978-0-415-87396-3. „Although the Roman conquest initially involved a vast diminution in the games' prestige, they now become open to at least some non-Greeks (the last known victor, of boxing in AD 369, was Varazdates, the crown prince of Armenia).“ 
  12. Perrottet, Tony (2004). The Naked Olympics: The True Story of the Ancient Games. New York: Random House, გვ. 190. ISBN 978-0-8129-6991-7. „A.D. 365 - The last Olympic victor on record is the Armenian prince Varazdate, who won the boxing in the 291st Olympiad. A.D. 393 - Last official Olympic Games (the 293rd). The victors' names are lost.“ 
  13. Katvalian, Maksim (1985). რედ. Hambardzumyan, Viktor: Soviet Armenian Encyclopedia (hy). Yerevan: Armenian Encyclopedia. „Վարազդատը աղբյուրներում հայտնի է որպես բազմակողմանի զարգացած մարզիկ (ըստ Մովսես Խորենացու՝ կորովի նետաձիգ, ճարտար գազանամարտիկ, սուսերամարտիկ, ըմբշամարտիկ, բռնցքամարտիկ): Նրա անունը դրոշմվել է մարմարյա սալիկին՝ որպես վերջին օլիմպիադայի (393) չեմպիոնի:“ 
  14. Armenian Sport Life in the pre-WWI Ottoman Empire. Armenian Genocide Museum-Institute. ციტირების თარიღი: 16 December 2013.
  15. 15.0 15.1 „One More Olympic Moment Camden's Hal Prieste, 103, The Oldest Living Olympian, Will Go To Sydney To Return A Flag He Captured In 1920“. The Philadelphia Inquirer. 9 September 2000. ციტირების თარიღი: 20 August 2012.
  16. Armenia. Official website of the Olympic Movement. ციტირების თარიღი: August 25, 2012.
  17. Rafael Chimishkyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  18. Artem Teryan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  19. Vladimir Yengibaryan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  20. 20.0 20.1 20.2 20.3 Albert Azaryan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  21. Nikita Simonyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  22. 22.0 22.1 Armenian father; see 'Rome 1960': Politics at play in Olympic Games“. Today. 7 July 2008. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 თებერვალი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012. ციტატა: „His father, an Armenian-born discus thrower, and his mother, a Ukrainian volleyball player, had met at the Kiev State Institute of Physical Education, and both taught there while he was growing up.“
  23. 23.0 23.1 Igor Ter-Ovanesyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  24. Armenak Alachachyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  25. 25.0 25.1 Norair Nurikyanpublisher=databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  26. Eduard Mikaelyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  27. Arkady Andriasyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  28. Oganes Zanazanyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  29. 29.0 29.1 29.2 Vartan Militosyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  30. Nelson Davidyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  31. Suren Nalbandyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  32. Anushavan Gassan-Dzhalilov. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  33. Nina Muradyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  34. David Torosyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  35. Yurik Sarkisyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  36. Eduard Azaryan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  37. Sirvard Emirzyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  38. 38.0 38.1 Ashot Karagyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  39. Yurik Vardanyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  40. David Ambartsumyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  41. Bernard Tchoullouyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  42. Sos Ayrapetyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  43. Sanasar Oganisyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  44. Khoren Oganesyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  45. Oksen Mirzoyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  46. Levon Dzhulfalakyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  47. 47.0 47.1 Georgy Pogosov. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  48. Stepan Sarkisyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  49. Armenian mother; see Manuela Maleeva–Female tennis player. events.bg. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 დეკემბერი 2013. ციტატა: „The mother, who came from a prominent Armenian family, which found refuge in Bulgaria after the 1896 Armenian massacres in the Ottoman Empire, was the best Bulgarian tennis player in the 1960s.“ ციტირების თარიღი: 20 August 2012.
  50. Manuela Maleeva. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  51. Alfred Ter-Mkrtychyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  52. Mnatsakan Iskandaryan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  53. Grachiya Petikyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  54. Armenian father; see „Во что играет "Спартак", пока "Балтийская звезда" играет в баскетбол [This is what "Spartak" is playing, while "Baltic Star" is playing basketball]“. Nevsky Sport (რუსული). 23 February 2004. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 ივნისი 2012. ციტირების თარიღი: 20 August 2012. ციტატა: „Мама у меня русская, папа действительно армянин, я даже в прошлом году участвовала в Ереване в Панармянских играх, мне факел на торжественном открытии доверили.“
  55. Elen Bunatyants. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  56. 56.0 56.1 56.2 Armen Nazaryan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  57. Armen Bagdasarov. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  58. 58.0 58.1 58.2 Armenian father; see „Карина Азнавурян: "Я поехала бы в Баку хоть сейчас" (რუსული). Memorial. 16 February 2008. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 სექტემბერი 2013. ციტირების თარიღი: 17 December 2013. ციტატა: „Мой отец армянин, мать азербайджанка.“
  59. 59.0 59.1 59.2 Karina Aznavourian. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  60. Armen Mkertchian. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  61. Armenian paternal grandfather; see Bio:Andre Agassi. Persian Mirror. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 მაისი 2009. ციტირების თარიღი: 27 January 2011.
  62. Andre Agassi. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  63. Benjamin Varonian. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  64. Arsen Melikyan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  65. 65.0 65.1 65.2 Varteres Samourgachev. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  66. Pavel Sukisian. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 1 December 2012.
  67. Artiom Kiouregkian. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  68. Ara Abrahamian. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  69. Tigran G. Martirosyan. Sports Reference. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 აგვისტო 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  70. Armen Vardanian. Sports Reference. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 აგვისტო 2011. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  71. Gevorg Davtyan. Sports Reference. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 დეკემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  72. Tigran V. Martirosyan. Sports Reference. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 მაისი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  73. Artur Aivazian. Sports Reference. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 9 აგვისტო 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  74. Biurakn Hakhverdian. Sports Reference. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 დეკემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  75. Hrachik Javakhyan. Sports Reference. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 ნოემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  76. 76.0 76.1 Armenian mother
  77. Judo Men's–60kg. London 2012 Olympic Games. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 დეკემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  78. Weightlifting Women's +75kg. London 2012 Olympic Games. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 9 დეკემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  79. Wrestling Men's 74kg Greco-Roman. London 2012 Olympic Games. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 აგვისტო 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  80. Wrestling Men's 96kg Greco-Roman. London 2012 Olympic Games. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 აგვისტო 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  81. Boxing Men's Light Fly (49kg). London 2012 Olympic Games. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 9 დეკემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 21 August 2012.
  82. „Armenian lifter, Norwegian wrestler test positive for drugs“. CNN/Sports Illustrated. September 30, 2000. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 22 ივნისი 2001. ციტირების თარიღი: 18 October 2006.
  83. International Olympic Committee (IOC) Executive Board Decision Regarding Mr Ara Abrahamian Born on 27 July 1975, Athlete, Sweden Wrestling, Men’s Greco-Roman, 84kg. International Olympic Committee (16 August 2008). ციტირების თარიღი: 8 September 2012.
  84. Grigory Mkrtychan. databaseOlympics.com. ციტირების თარიღი: August 21, 2012.