სინახერიბი
სინახერიბი (ასურ. სინახერება) — ასურეთის მეფე ძვ. წ. 705-680 წლებში. თავისი მამის სარგონ II-გან განსხვავებით, საშინაო პოლიტიკის გატარებისას ყველაფერს არმიის ინტერესებს უმორჩილებდა. ქურუმები და არისტოკრატიის ზედა ფენა გადაიმტერა. ძვ. წ. 702 წელს ჩააქრო ქალაქ ბაბილონის მეთაურობით მოწყობილი აჯანყება. მალე იუდეის მეფე იეზეკიაც აჯანყდა. სინახერიბმა ალყა შემოარტყა იერუსალიმს, მაგრამ მალე იძულებული გახდა გამოსასყიდი მიეღო და უკან გაბრუნებულიყო. ძვ. წ. 689 წელს აიღო ბაბილონი, რომელიც მეორეჯერ აუჯანყდა. ადგილობრივი მცხოვრებნი მონებად გაყიდა, ხოლო ქალაქი მთლიანად დაანგრია. სინახარიბმა დედაქალაქი დურ-შარუქინიდან ისევ ნინევიაში გადაიტანა, სადაც დიდი სამშენებლო სამუშაოები ჩაატარა. ძვ. წ. 680 წელს შეთქმულებმა მოკლეს.
| სინახერიბი | |
|---|---|
 | |
| ასურეთი მეფე | |
| მმართ. დასაწყისი: | ძვ. წ. 705 |
| მმართ. დასასრული: | ძვ. წ. 680 (40 წელი) |
| წინამორბედი: | სარგონ II |
| მემკვიდრე: | ასარხადონი |
| გარდ. თარიღი: | ძვ. წ. 680 |
| გარდ. ადგილი: | ნინევია, მოსული, ნაინავის მუჰაფაზა,ერაყი |
| შვილები: | ასარხადონი, შამაშ-შუმ-უკინი |
| მამა: | სარგონ II |
არქეოლოგებმა ინფორმაცია ნინევეში სინახერიბის ანალებშიც ანუ ისტორიულ ჩანაწერებშიც აღმოაჩინეს. ექვსკუთხა თიხის პრიზმაზე გაკეთებული წარწერიდან ვიგებთ, როგორ იკვეხნის ასურეთის მეფე: „იუდეველმა ხიზკიამ არ დაიდგა ჩემი უღელი. ამიტომ ალყაში მოვაქციე და დავიპყარი მისი 46 გამაგრებული ქალაქი, გალავნიანი ციხე-სიმაგრეები, და ირგვლივ მდებარე უამრავი პატარა სოფელი . . .თვითონ ხიზკია, როგორც ჩიტი გალიაში, იერუსალიმში — მის სატახტო ქალაქში გამოვამწყვდიე“. სინახერიბი იმასაც ამბობს, რომ ხიზკიამ მას გაუგზავნა „30 ოქროს ტალანტი, 800 ვერცხლის ტალანტი, ძვირფასი ქვები . . . და ყოველგვარი ძვირფასეულობა“. სინამდვილეში, ის აზვიადებს ხიზკიასგან მიღებული ვერცხლის რაოდენობას.
აღსანიშნავია ისიც, რომ სინახერიბი არაფერს ამბობს იერუსალიმის დაპყრობის შესახებ და არც იმას მოიხსენიებს, ღვთის ჩარევით, როგორ დამარცხდა მისი ჯარი. როგორც ბიბლიაშია ნათქვამი, ღვთის ანგელოზმა ერთ ღამეში 185 000 ასურელი ჯარისკაცი დახოცა (2 მეფეები 19:35, 36). ერთ-ერთი მკვლევარი, ჯეკ ფინეგანი ამბობს:
|
„თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ასურეთის მეფეთა წარწერები ძირითადად ტრაბახის სულშია შესრულებული, არც არის გასაკვირი, რომ სინახერიბი თავისი მარცხის შესახებ არაფერს ამბობს.“
|
ლიტერატურა
რედაქტირება- შარაშენიძე ჯ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 368.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- Rare Stela of Sennacherib.
- Prism of Sennacherib
- The murderer of Sennacherib - by Simo Parpola
- Sennacherib's Invasion of Judah - by Craig C. Broyles
- Interactive Map of Sennacherib's Invasion of Judah, including the accounts of Sennacherib, Herodotus, 2 Kings, Isaiah and Micah დაარქივებული 2009-03-13 საიტზე Wayback Machine.
- States that the prism is preserved in the Oriental Institute, University of Chicago.
- A site on the study of King Sennacherib by Jack Taylor, II დაარქივებული 2010-10-09 საიტზე Wayback Machine.
- First Campaign of Sennacherib Translated Cylinder 113203. British Museum დაარქივებული 2010-11-17 საიტზე Wayback Machine.