მელიქ-შაჰი
მელიქ-შაჰ აბულ-ფათხ ჯალალ-ად-დინი (სპარს. ملكشاه; დ. აგვისტო, 1055 — გ. 19 ნოემბერი, 1092) — სელჩუკთა იმპერიის სულთანი 1072–1092 წლებში.
| მელიქ-შაჰი | |
|---|---|
| Jalāl al-Dawla Mu'izz ibn Alp Arslān | |
 | |
| სელჩუკთა იმპერიის მე-3 სულთანი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 15 დეკემბერი, 1072 |
| მმართ. დასასრული: | ნოემბერი, 1092 |
| წინამორბედი: | ალფ-არსლანი |
| მემკვიდრე: | მაჰმუდ I |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 8 აგვისტო, 1055 |
| გარდ. თარიღი: | 19 ნოემბერი, 1092 |
| გარდ. ადგილი: | ბაღდადი, აბასიანთა სახალიფო |
| მეუღლე: |
თურქან ხათუნი ზუბეიდე ხათუნი სეფერია ხათუნი |
| შვილები: |
ბერქიიარუქი მაჰმედ I აჰმედ სანჯარი მაჰმუდ I აჰმედ შუჯა დავუდი მაჰ-ი მულქ ხათუნი სითერა ხათუნი გევჰერ ხათუნი ესმა ხათუნი |
| სრული სახელი: | ჯალალ ალ-დევლე მუიზ იბნ ალფ არსლანი |
| დინასტია: | სელჩუკები |
| მამა: | ალფ-არსლანი |
| რელიგია: | ისლამი, სუნიზმი |
მელიქ-შაჰი საქართველოს გიორგი II-ის გამეფების მეორე წელსვე შემოესია, სამშვილდის ციხე აიღო, ქართლი დაარბია და უკან გაბრუნდა. შემდეგ სულთანმა განძა აიღო, მის გამგებლად სარანგი დანიშნა და მას ქართლში ლაშქრობები დაავალა.
მელიქ-შაჰმა საქართველოში მეორედაც ილაშქრა. თურქ-სელჩუკებმა კარის ციხე-ქალაქი აიღეს და ჯავახეთში მდგომ გიორგი II-ს თავს დაესხნენ და დაამარცხეს.
XI საუკუნის 80-იან წლებში საქართველოში დიდი თურქობა დაიწყო. თურქული ტომები დიდი რაოდენობით შემოვიდნენ საქართველოს მიწა-წყალზე. მათ წინააღმდეგ ბრძოლა შეუძლებელი შეიქმნა და გიორგი II-მ 1083 წელს თავი დამარცხებულად ცნო. იგი ეახლა სულთან მალიქ-შაჰს, მორჩილება გამოუცხადა და ყოველწლიურად ხარკის საფასურად ზავი და მშვიდობა ითხოვა.
1092 წელს თურქ-სელჩუკთა სულთანი მალიქ-შაჰი გარდაიცვალა და სახელმწიფოში შინაარეულობა დაიწყო.
წყარო
რედაქტირება- Bosworth, C. E (1995). The Later Ghaznavids: Splendour and Decay: The Dynasty in Afghanistan and Northern India 1040-1186. ციტირების თარიღი: 17 May 2014.CS1-ის მხარდაჭერა: ref=harv (link)
- Durand-Guédy, David (2012). „MALEKŠĀH“. Encyclopaedia Iranica.CS1-ის მხარდაჭერა: ref=harv (link)
- Peacock, Andrew. „SHADDADIDS“. Encyclopaedia Iranica.CS1-ის მხარდაჭერა: ref=harv (link)
- Luther, K. A. (1985). „ALP ARSLĀN“. Encyclopaedia Iranica, Vol. I, Fasc. 8-9. pp. 895–898.CS1-ის მხარდაჭერა: ref=harv (link)