მაიკოპის რაიონი

მაიკოპის რაიონი (ადიღ. Мыекъуапэ район) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული და მუნიციპალიტეტის ფორმირება რუსეთის ფედერაციის ადიღეს რესპუბლიკაში. ადმინისტრაციული ცენტრია სოფელი ტულსკი.

გეოგრაფია რედაქტირება

მაიკოპის რაიონი მდებარეობს რესპუბლიკის სამხრეთ ნაწილში. რაიონის მთლიანი ფართობია 3667.43 კმ². იგი მოიცავს 10 სოფლის დასახლებას.

ესაზღვრება მუნიციპალიტეტების მიწებს: ჩრდილოეთით მაიკოპის საქალაქო ოლქი და გიაგინსკის ოლქი, აგრეთვე კრასნოდარის ტერიტორიის მუნიციპალიტეტი, აღმოსავლეთით მოსტოვსკის რაიონი, სამხრეთით სოჭის საკურორტო ქალაქი, დასავლეთით აფშერონსკის რაიონი და ჩრდილო-დასავლეთით ბელორეჩენსკის რაიონი.

რეგიონის უმეტესი ნაწილი მთიანი ზონაა, რომელიც ჩრდილოეთით მთისწინეთად იქცევა. რელიეფი ძირითადად ბორცვიანია ჩრდილოეთით და მთიანი სამხრეთით. მაღალი მთათა ტერიტორიები დაფარულია მყინვარებით. რეგიონისა და მთელი რესპუბლიკის უმაღლესი წერტილია მთა ჩუგუში (3237 მეტრი). ტურისტებს შორის ყველაზე პოპულარულია ლაგო-ნაკის პლატო და ფიშტ-ოშტენის მთა.

რაიონის მთავარი წყალსადენია მდინარე ბელაია, რომელიც რაიონის ცენტრალურ ნაწილში გადის. რაიონის უდიდესი შენაკადებია მდინარეები: კურძიპები, დეგუაკო, ბზიხა, ფორტეპიანკა და სხვები (მარცხენა შენაკადები), მოლჩეპა, კიშა, სიუკი, დახ, მეშოკო, ხაძოხი, ფიუნტვი და სხვები (მარჯვენა შენაკადები). რეგიონში იღებს სათავეს მდინარეები ულკა, კუჟორა, სერალი და სხვა, რომლებიც სხვა მდინარის ქვე-აუზებს მიეკუთვნებიან.

კლიმატი რედაქტირება

რეგიონის კლიმატი არის ნოტიო, ზომიერი და შავი ზღვის სიახლოვე მნიშვნელოვან როლს ასრულებს და გარდამავალი მდგომარეობა ზომიერიდან სუბტროპიკული კლიმატიდან. ჰაერის საშუალო ტემპერატურა ივლისში + 23.0 ° С- დან იანვრის -1.0 ° С- მდე. საშუალო წლიური ტემპერატურა + 11.0 ° C. საშუალო წლიური ნალექი დაახლოებით 1000 მმ. ნალექების უდიდესი რაოდენობა მოდის გაზაფხულზე.

ისტორია რედაქტირება

მაიკოპის რაიონი ცენტრში ქალაქ მაიკოპში, შეიქმნა 1924 წლის 2 ივნისს, სამხრეთ-აღმოსავლეთის რეგიონის მაიკოპის რაიონის შემადგენლობაში. თავდაპირველად, აქ შედიოდა 19 სასოფლო საბჭო.

1924 წლის 16 ნოემბერს რეგიონი გადაეცა ჩრდილოეთ კავკასიის ტერიტორიას.

1928 წლის 29 თებერვალს გაუქმებული დონდუკოვსკის რაიონის ტერიტორიის უდიდესი ნაწილი ოლქში შედიოდა.

1934 წლის 10 იანვარს ტერიტორია გადაეცა აზოვ-შავი ზღვის ტერიტორიას.

1934 წლის 31 დეკემბერს გიაგინსკის მხარე გამოიყო მაიკოპის რეგიონიდან.

1993 წელს შეწყდა სოფლის საბჭოების საქმიანობა და სოფლის ადმინისტრაციების ტერიტორიები გადაკეთდა სოფლად.

2005 წელს მაიკოპის რაიონში გაუქმდა სოფლის რაიონები და ჩამოყალიბდა 10 მუნიციპალიტეტი: 8 სოფლის დასახლება და 2 ურბანული დასახლება - ტულა და კამენომოსტკი.

2011 წელს ჩატარდა რეფერენდუმები ურბანული ტიპის დასახლებების ტულასა და კამენომოსტკის სოფლის დასახლებებად გარდაქმნის შესახებ.

2013 წელს რეფერენდუმის შედეგები ოფიციალურად დამტკიცდა და ქალაქ ტულსკი და კამენომოსტი გადაკეთდა სოფლის ტიპის დასახლებებად.

ტურიზმი რედაქტირება

მაიკოპის მხარე ერთ–ერთი მთავარი კურორტია ჩრდილო–დასავლეთ კავკასიაში და წარმოადგენს რესპუბლიკის მთავარ ტურისტულ ცენტრს, დიდი ბუნებრივი და ტურისტული პოტენციალით.

რეგიონში ყველაზე განვითარებული იყო: სპორტული ტურიზმი, ეკოლოგიური ტურიზმი, ლაშქრობა, წყლის ტურიზმი, მთის ტურიზმი, ალპინიზმი, ავტო ტურიზმი, ეთნო ტურიზმი, აგრეთვე რელიგიური შენობების პილიგრიმობა. რეგიონისა და მთლიანად რესპუბლიკის ტურიზმის სექტორში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საინვესტიციო პროექტია - ტურისტული და რეკრეაციული კასეტური ლაგო-ნაკის კარიბჭე, რომელიც ითვალისწინებს ურთიერთდაკავშირებული ტურისტული და ექსკურსიული ობიექტების მშენებლობას.

ლიტერატურა რედაქტირება

Основные административно-территориальные преобразования на Кубани (1793—1985 гг.) / Сост.: А. С. Азаренкова, И. Ю. Бондарь, Н.С. Вертышева. — Краснодар: Краснодарское кн. изд-во, 1986. — 394 с.