კათი
კათი, საჭმელი კათი (ლათ. Catha edulis) — მცენარე ჭანჭყატისებრთა ოჯახისა. მარადმწვანე ბუჩქი ან მცირე ზომის (6 მეტრამდე სიმაღლის) ხეა. მისი სამშობლო, სავარაუდოდ, ეთიოპიის მთიანეთია. ფოთლები მოპირდაპირედაა განლაგებული, იშვიათად მორიგეობით, წაგრძელებულ-ოვალური ფორმის, დაკბილული. ყვავილები პატარაა, თეთრი, 5-ნაკვთიანი, შეკრებილია იღლიურ მტევნისებრ ან ფარისებრ ყვავილედებში. ნაყოფი სამწახნაგიანი წაგრძელებული კოლოფია 1–3 თესლით შიგნით. ძველი დროიდანაა კულტივირებული, ძირითადად აღმოსავლეთ აფრიკასა და არაბეთის ნახევარკუნძულზე. მოჰყავთ ფოთლების გამო (შეიცავს ალკალოიდებს: ეფედრინი, კათინი და სხვ.), რომლებიც გამოირჩევიან ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე ტონუსის ასამაღლებელი მოქმედებით; ახალი, ყველაზე პატარა, ახალგაზრდა ფოთლები, რომლებიც ყლორტების კენწეროებშია შეკრებილი, გამოიყენება უშუალოდ (ღეჭავენ) და ტრადიციული ამგზნები სასმლის მისაღებად. ფოთლების მოხმარება იწვევს მიჩვევას. ზოგ ქვეყანაში ნარკოტიკულ მცენარედ ითვლება.[1]
| კათი | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||||
| Catha edulis (Vahl) Forssk. ex Endl., 1775 | |||||||||||||||
| დაცვის სტატუსი | |||||||||||||||
 IUCN 3.1 Least Concern : 34617 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
გალერეა
რედაქტირება-
ფოთლები -
ყვავილები -
კათის ხე -
კათით მოვაჭრე იემენში
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Головкин Б. Н. Кат // Большая российская энциклопедия. т. 13. — М., 2009. — стр. 302.