იორდანიის ტურიზმი

იორდანია (არაბ: الْأُرْدُنّ‎ Al-‘Urdunn), ოფიციალურად იორდანიის ჰაშემიტური სამეფო (არაბ: المملكة الأردنية الهاشمية‎ Al-Mamlakah Al-Urdunnīyah Al-Hāshimīyah) შუა აღმოსავლეთის სუვერენული არაბული სახელმწიფო. იორდნიას სამხრეთით საუდის არაბეთი, ჩრდილო-აღმოსავლეთით - ერაყი, ჩრდილოეთით - სირია, ხოლო დასავლეთით ისრაელი და პალესტინა ესაზღვრება. იორდანიას სტრატეგიული მდებარეობა უკავია: ქვეყანა აზიის, აფრიკისა და ევროპის გზაჯვარედინზე მდებარეობს. კაპიტალი ამანი იორდანიის ყველაზე ხალხმრავალი ქალაქი და ქვეყნის ეკონომიკური, პოლიტიკური და კულტურული ცენტრია.

ქვეყნის უმთავრესი ტურისტული დანიშნულების ადგილები ისტორიული ძეგლებია, მათ შორის მთელს მსოფლიოში ცნობილი პეტრა (იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხის ძეგლი 1985 წლიდან და თანამედროვე შვიდ მსოფლიო საოცრებათაგან ერთ-ერთი, მდინარე იორდანე, ნებოს მთა, მადაბა, შუა საუკუნეების მეჩეთები და ეკლესიები, აუთვისებელი ბუნებრივი ადგილები (უადი-რუმი და იორდანიის ჩრდილოეთი მთიანეთი ზოგადად), ისევე, როგორც კულტურულ და რელიგიურ ძეგლებსა და ტრადიციებზე დაკვირვება.

იორდანია ტურისტებს სთავაზობს სამედიცინო ტურიზმს, რომელიც ძირითადად მკვდარი ზღვის სივრცეზეა ორიენტირებული, საგანმანათლებლო ტურიზმს, პოპ-კულტურულ ტურიზმსა და შოფტურიზმს იორდანიის ქალაქებში. იორდანიაში კარგი ადგილებია სალაშქროდ და მთასვლელთათვის, აკაბას მარჯნის რიფებზე ტურისტებს სნორკელინგითა და აკვალანგით ყვინთვის შესაძლებლობა აქვთ. 2009 წელს 4.8 მილიონი არაბი ტურისტიდან (ძირითადად სპარსეთის ყურის თანამშრომლობის საბჭოს ქვეყნებიიდან) ნახევარზე მეტმა განაცხადა, რომ არდადეგებზე დასავენებლად წასვლას იორდანიაში აპირებს.^[1]

მთავარი ტურისტული ღირსშესანიშნაობები

ანტიკური ხანის ძეგლები

პეტრა - უადი-მუსაზე მდებარე მთაში გამოკვეთილი ქალაქი.დიდი ქვები შეფერადებულია, ძირითადად ვარდისფრად. ანტიკურ ქალაქამდე შესასვლელი 1.25 კმ სიგრძის ხეობაა, რომელსაც Siq ეწოდება. ქალაქში სხვადასხვა ნაგებობაა, რომელთაგანაც (გარდა ორისა) ყველა კლდეშია გამოქვეთილია, მათ შორის- al Khazneh, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე კარგად დამუშავებული ტაძარია. სხვა მნიშვნელოვან ძეგლებს შორის აღსანიშნავია მონასტერი, რომაული თეატრი, სამეფო სამარხები, მსხვერპლშეწირვის ეშაფოტი. 1812 წელს შვეიცარიელი მკვლევარის იოჰან ლუდვიგ ბურკჰარდტის წყალობით დასავლეთმა პეტრა ხელახლა აღმოაჩინა. 1985 წელს ძეგლი იუნესკოს მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაში შეიტანეს.
უმ-ქაისი - განადგურებულ ბერძნულ-რომაული ქალაქის ადგილზე მდებარე ქალაქი.
ჯერაში - ანტიკური რომაული არქიტექტურით, კოლონადებით მორთული ქუჩებით, კორინთული გუმბათებითა და ღია რომაული თეატრებით ცნობილი ქალაქი.
ეჯლუნი - ქალაქში შუა საუკუნეების ჯვაროსანთა სასახლე მდებარეობს.
ელ-ქარაქი - ქალაქში მდებარეობს სალაჰ ად-დინის დროინდელი ციხესიმაგრე, რომელსაც ელ-კარაკის ციხესიმაგრე ეწოდება.

რელიგიური ტურიზმის ძეგლები

მუვაკირი - ჰეროდე I დიდის უმთავრესი დასაყრდენი ბორცვი. ჰეროდეს გარდაცვალების შემდეგ ციხესიმაგრეში მისი ვაჟი, ჰეროდე ანტიპასი დასახლდა. თავისი საყვარლის ჰეროდიადას საამებლად ჰეროდემ იოანე ნათლისმცემელი საპყრობილეში ჩასვა, შემდეგ კი თავი მოაკვეთინა.
მდინარე იორდანე - მდინარე, სადაც ქრისტიანული ტრადიციით იოანე ნათლისმცემელმა იესო ქრისტე მონათლა.
მადაბა - ცნობილი ბიზანტიური და ომაიანთა სახალიფოს დროინდელი მოზაიკებითა და რელიგიური ძეგლებით, როგორიცაა მადაბას რუკა, წმინდა მიწის, განსაკუთრებით იერუსალიმის კარტოგრაფიული აღწერილობის უძველესი შემონახული ორიგინალი. რუკა ა.წ. VI საუკუნით თარიღდება.
ნებოს მთა - ბიბლიის თანახმად მთა, საიდანაც სიკვდილის წინ მოსემ აღთქმული მიწა იხილა.
მაჰისი - რელიგიური მნიშვნელობის პატარა ქალაქი.

სანაპიროს ძეგლები

აკაბა - აკაბას ყურის სანაპიროზე აგებული ქალაქი არაერთი სავაჭრო ცენტრითა და სასტუმროთი. ქალაქში არერთი საწყლოსნო სპორტი სახეობით გართობა და დაცვის ქვეშ მყოფი მარჯნის რიფებისა და ზღვის სამყაროს ხილვაა შესაძლებელი. ქალაქი შუა საუკუნეების განადგურებული ქალაქის, აილას ნანგრევებს მოიცავს. აკაბაში აქტიური ღამის ცხოვრებაა, განსაკუთრებით არდადეგების დროს, როდესაც სანაპირო ქალაქს ათასობით შეძლებული იორდანელი სტუმრობს.^[2]
მკვდარი ზღვა - მსოფლიოში ზღვის დონიდან ყველაზე დაბლა მდებარე ობიექტი (-402 მეტრი),^[3] რომელიც ყოველწლიურად 1 მეტრით დაბლდება. მკვდარი ზღვის მიმდებარე ტერიტორია არაერთი მსოფლიო დონის სატუმროს, როგორიცაა Kempinski, Mövenpick and Marriott მოიცავს. მიმდებარე ტერიტორიაზე წყლის პარკები, სანაპიროებიდა საერთაშორისო რესტორნებია მოწყობილი.

ღირსშესანიშნაობები

უადი-რუმი - იორდანიის სამხრეთში მდებარე მთებითა და ბორცვებით დაფარული უდაბნო. გარდა გამორჩეული ხედებისა, უდაბნოში სპორტის სხვადასხვა სახეობით დაკავებაა შესაძლებელი, მათ შორის კლდეზე ცოცვითაც. უდაბნო დაკავშირებულია თომას ედვარდ ლოურენსის სახელთანაც. ფილმის ლოურენს არაბი რამდენიმე სცენა ამ უდაბნოშია გადაღებული. 2005 წელს უადი-რუმის დაცული ტერიტორია იუნესკომ მსოფლიოს კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაში შეიტანა.
ირბიდი - იორდანიის სიდიდით მეორე ქალაქი. ქალაქში მდებარეობს იორდანიისმეცნიერებისა და ტექნოლოგიიის და იარმუკის უნივერსიტეტები, რომლებიც განსაკუთრებით საინტერესოა საგანმანათლებლო ტურიზმით დაინტერესებული მოგზაურებისათვის. ქალაქი სტუდენტებს მასპინძლობს იორდანიის, შუა აღმოსავლეთისა და უფრო შორეული სივრცეებიდანაც. ირბიდის უნივერსიტეტის ქუჩაზე ყოველ მილზე მსოფლიოს მასშტაბით ყველაზე მეტი ინტერნეტ კაფე მდებარეობს.
ფუჰეისი - ამანიდან ჩრდილო-დასავლეთით 20 წუთის სავალზე მდებარე XVIII-XIX საუკუნეების ეკლესიებით გამორჩეული ქალაქი.

ვიზიტორთა სტატისტიკა

2014-2016 წლებში იორდანიაში ყველაზე მეტი ტურისტი შემდეგი ქვეყნებიდან ჩავიდა:^[4]^[5]

ქვეყანა	2016	2015	2014
საუდის არაბეთი	756,989	883,884	1,057,604
პალესტინა	693,454	611,601	542,059
ეგვიპტე	244,418	258,366	249,561
აშშ	166,441	161,013	160,766
ერაყი	142,044	158,364	224,596
ისრაელი	141,881	154,316	176,032
სირია	136,973	193,966	421,166
ქუვეითი	89,994	92,343	91,069
გაერთიანებული სამეფო	64,766	60,820	73,702
ინდოეთი	57,720	49,755	54,129
გერმანია	57,497	47,951	56,323
იემენი	57,333	71,895	67,071
ჯამი	4,778,529	4,809,274	5,326,501