დოსიტეი ობრადოვიჩი
დიმიტრიე „დოსიტეი“ ობრადოვიჩი (სერბ. Димитрије Обрадовић, გამოითქმის [dɔsǐtɛːj ɔbrǎːdɔʋitɕ]; დ. 17 თებერვალი, 1739 — გ. 7 აპრილი, 1811) — სერბი მწერალი, ფილოსოფოსი, დრამატურგი, ლიბრეტისტი, ენათმეცნიერი, მოგზაური, პოლიგლოტი და სერბიის პირველი განათლების მინისტრი.[5] მნიშვნელოვანი პირი სერბული ეროვნული და კულტურული რენესანსის, ის იცავდა განათლებულ და გონივრულ იდეებს. ობრადოვიჩი დარჩა სერბ პატრიოტად და სერბეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის მომხრედ. ის არის თანამედროვე სერბული ლიტერატურის ფუძემდებელი და საყოველთაოდ მოიხსენიება თავისი მონონიმით, მხოლოდ პირველი სახელით. ობრადოვიჩი გახდა პოჰოვოს სერბული მართლმადიდებლური მონასტრის ბერი, სრემის რეგიონში და შეიძინა სახელი დოსიტეი. მან სერბულად გადათარგმნა ბევრი ევროპული კლასიკა, მათ შორის Aesopica. დოსიტეი იყო გოტჰოლდ ეფრაიმ ლესინგის, იოჰან იაკობ ენჯელის, კარლო გოლდონისა და სხვ. თანამედროვე.
| დოსიტეი ობრადოვიჩი | |
|---|---|
| სერბ. Доситеј Обрадовић | |
 | |
| დაბადების თარიღი | 17 თებერვალი, 1742[1] [2] [3] |
| დაბადების ადგილი | Ciacova, Kingdom of Hungary |
| გარდაცვალების თარიღი | 7 აპრილი, 1811[4] (69 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | ბელგრადი, ოსმალეთის იმპერია |
| დასაფლავებულია | St. Michael's Cathedral |
| საქმიანობა | ენათმეცნიერი, პოეტი, მწერალი და ფილოსოფოსი |
| მოქალაქეობა |
 ავსტრიის იმპერია |
| ხელმოწერა |
 |
ნაშრომები
რედაქტირება- Slovo poučiteljno Gosp. Georg. Joakima Colikofera, ლაიფციგი, 1774, 31
- Pismo Haralampiju, 1783.
- Život i priključenija D.O., ლაიფციგი, 1783.
- Sovjeti zdravago razuma, ლაიფციგი, 1784, 119
- Ezopove i pročih raznih basnotvorcev basne, ლაიფციგი, 1788, 451
- Pesme o izbavleniju Serbije, ბეჩი, 1789, 4
- Sobranije raznih naravoučitelnih veščej, პეჩსი, 1793, 2 + 316
- Etika ili filozofija naravnoučitelna, ვენეცია, 1803, 160
- Vostani Serbije, 1804.
- Mezimac, ბუდიმი 1818, 230 + 11
- Ižica, 1830
- Pisma, ბუდიმი 1829, 126
- Prvenac, კარჟსტატი 1930, 17 + 168
- Jastuk roda moga (დაკარგული), 1813
ნათარგმნი ნამუშევრები
რედაქტირებაგალერეა
რედაქტირება-
დოსიტეი ობრადოვიჩი 2007 წლის სერბულ მარკაზე -
დაფა სახლში, სადაც ობრადოვიჩი ცხოვრობდა, წმ. კლემენტის ისტჩეაპთან ახლოს, ლონდონი -
„დიმიტრიე ობრადოვიჩის ცხოვრება და თავგადასავლები, რომელსაც, როგორც ბერს მისცეს სახელი დოსიტეი“ -
-
5000-იანი იუგოსლავიური დინარსი (1994 წლის დინარი)
ლიტერატურა
რედაქტირება- Cassell's Encyclopaedia of World Literature, Volume 2, Funk & Wagnalls, 1954.
- Chambers Biographical Dictionary, Chambers Harrap, 1997.
- Ćurčić, N. M. J. The Ethics of Reason in the Philosophical System of Dositej Obradovic A Study of His Contribution in This Field to the Age of Reason. London: Unwin Bros. Ltd, 1976.
- Fischer, Wladimir, "The Role of Dositej Obradovic in the Construction of Serbian Identities During the 19th Century," Spaces of Identity (1.3, 2001), 67–87.
- Fischer, Wladimir: Creating a National Hero: The Changing Symbolics of Dositej Obradović. In: Identität – Kultur – Raum. Turia + Kant, Wien 2001, ISBN 3-85132-301-7.
- Fischer, Wladimir , "Dositej Obradović and the Ambivalence of Enlightenment". Heppner/Posch (eds.), Encounters in Europe's Southeast, Bochum: Winkler, 2012, ISBN 978-3-89911-190-3, ISBN 978-3-89911-205-4.
- Merriam-Webster's Biographical Dictionary, Merriam-Webster, 1995.
- Obradović, Dositej. The Life and Adventures of Dimitrije Obradović. University of California Publications in Modern Philology 39. Berkeley; Los Angeles, 1953.
- Pijanović, Petar: Život i delo Dositeja Obradovića. Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2000.
- "South Slavic Writers Before World War II". Dictionary of Literary Biography, Volume 147, Gale Research, 1995.
- Skerlić, Jovan, Istorija Nove Srpske Književnosti (Belgrade, 1914, 1921).
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Virtual International Authority File — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
- ↑ Dositey Obradovich — 2009.
- ↑ Dositej Dimitrije Obradovi?
- ↑ http://www.vreme.com/cms/view.php?id=508952&print=yes
- ↑ Biography (Serbian). Antikvarne-knjige.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 ივლისი 2014. ციტირების თარიღი: 2 May 2011.