ამასიის მუზეუმი

ამასიის მუზეუმი
	40°38′56″ ჩ. გ. 35°49′30″ ა. გ. / 40.64889° ჩ. გ. 35.82500° ა. გ.
დაარსდა	1958
ქვეყანა	თურქეთი
მდებარეობა	ამასია

ამ გვერდს არა აქვს შემოწმებული ვერსია, სავარაუდოდ მისი ხარისხი არ შეესაბამებოდა პროექტის სტანდარტებს.

ამასიას მუზეუმი ან ამასიის არქეოლოგიური მუზეუმი(თურქ. Amasya Arkeoloji Müzesi) — ეროვნული მუზეუმი ამასიაში, ჩრდილოეთ თურქეთში, სადაც გამოფენილია ქალაქში და მის გარშემო აღმოჩენილი არქეოლოგიური არტეფაქტები, აგრეთვე ეთნოგრაფიული ნივთები, რომლებიც დაკავშირებულია რეგიონის ისტორიასთან და კულტურულ ცხოვრებასთან. დაარსდა 1958 წელს. მუზეუმი ფლობს თითქმის ოცდაოთხი ათას ნივთს, რომლებიც მიეკუთვნება თერთმეტ ისტორიულ ცივილიზაციას.^[1]^[2]

წინაპირობები

1925 წელს სულთან ბაიაზიდ II-ის კომპლექსში მედრესეს ორ ოთახში მუზეუმის ოთახი ჩამოყალიბდა, სადაც რამდენიმე არქეოლოგიური არტეფაქტი და ისლამური ეპოქის ზოგიერთი მუმია ინახებოდა. მუზეუმი ოფიციალურად დაარსდა 1958 წლის ივნისში. ნივთების რაოდენობის გაზრდის გამო უფრო მეტი სივრცე გახდა საჭირო გამოფენისთვის, ინვენტარი 1962 წელს გადავიდა XIII საუკუნის სელჩუკთა ეპოქის მონუმენტურ შენობაში გოქმედრესეს მეჩეთში. 1977 წლის 22 მარტს მუზეუმი გადაიტანეს ახალ აშენებულ თანამედროვე შენობაში. 1980 წლის 14 ივნისს საგამოფენო ნივთების ქრონოლოგიური თანმიმდევრობით გადაწყობის შემდეგ ის საზოგადოებისთვის გაიხსნა.^[2]^[3]^[4]

მუზეუმი

მუზეუმი განთავსებულია სამსართულიან შენობაში. სარდაფში განთავსებულია სათავსო, ლაბორატორია და მომსახურების განყოფილებები. პირველ სართულზე განთავსებულია პატარა საგამოფენო ოთახი, ჯიხური და ლაუნჯი. ზედა სართული მოიცავს ორ დიდ საგამოფენო დარბაზს, რომელშიც წარმოდგენილია არქეოლოგიური არტეფაქტები და ეთნოგრაფიული ნივთები. მუზეუმის ბაღში მესუდ I-ის საფლავი, ილხანთა პერიოდის ქვის არტეფაქტები და მუმიებია გამოფენილი.^[2]

მუზეუმს აქვს 5 574 არქეოლოგიური და 17 287 ეთნოგრაფიული არტეფაქტი.^[3]

პირველი სართული

პირველ სართულზე განთავსებული ექსპონატები მოიცავს რომაული და ბიზანტიური ეპოქის ამფორებს, რომლებიც იპოვეს ბაფრასთან ჩაძირულ გემში, რომაული ეპოქის სამი ტერაკოტა და ბიზანტიური პერიოდის ბრინჯაოს სარკოფაგი, ელინისტური პერიოდის რელიეფი დიონისესა და ვაჟის გამოსახულებით, რომაული ეპოქის მღვდლის ქანდაკება. სელჩუკთა და ოსმალეთის ეპოქის მეჩეთებისა და მედრესეების ორიგინალური მარმარილოს წარწერები, მოჩუქურთმებული ხის კარი გვიანბიზანტიური პერიოდის ფიგურებით, გოქმედრესეს მეჩეთის ორფრთიანი ხის კარები სელჩუკთა ეპოქიდან. ასევე გამოფენილია ხალიჩები, სალოცავი ფარდაგები და ჩანთები, რომლებიც რეგიონში რუსეთ-ოსმალეთის ომების დროს ემიგრაციაში მყოფმა აზერბაიჯანელებმა ჩამოიტანეს.^[2]

არქეოლოგიური განყოფილება

არქეოლოგიური განყოფილება ზედა სართულზე მოიცავს ადგილობრივ არქეოლოგიურ გათხრებში აღმოჩენილ არტეფაქტებს, მათ შორის თიხის ჭურჭელს, ბრინჯაოს ხანჯლებს, ცულებს, ნემსებს, ძაფებს და ადრე ბრინჯაოს ხანის (ძვ. წ. 3500–2100 წწ.) ხეთების (ძვ. წ. 1400–120) ბეჭდებს. ხეთების ქარიშხლის ღვთაება თეშუბი, უფრო მეტად ცნობილი, როგორც ამასიის ფიგურა, ურარტუს სამეფოს ბრინჯაოს სამაჯურები და ქოთნები (ძვ. წ. 900–600 წწ.), ფრიგიელების თასები (ძვ. წ. 850–600), რკინის ხმალი და სკვითების მრავალფეროვანი მეტალის საბრძოლო იარაღები. კავალერია (ძვ. წ. VI ს.), ელინისტური პერიოდის ჭურჭელი და კანთაროსი, შუშის პარფიუმერიის თასები, ტერაკოტას კანთაროსები, თასები, თეატრალური ნიღბები, ბრინჯაოს ჭურჭელი, რომაული ეპოქის სხვადასხვა ოქროს, ვერცხლისა და მინისაგან დამზადებული ქალის სამკაულები, ელინისტური და რომაული ზეთის ლამპრები, ბრინჯაოს მონეტები, ბიზანტიური სპილენძის მონეტები, სელჩუკების ვერცხლის მონეტები, ოსმალეთის პერიოდის ოქროს მონეტები და ბოლოს ბიზანტიური პერიოდის (476-1453 წწ.) მრავალფეროვანი ნივთები.^[2]

ეთნოგრაფიული განყოფილება

ამ განყოფილებაში გამოფენილია სპილენძის ჭურჭელი, როგორიცაა ქვაბები, სარეცხი თასები, ხელსაწყოები და სამზარეულოს ქოთნები, რომლებიც XIX საუკუნეში გამოიყენებოდა ოსმალურ ოჯახებში; ოსმალი ქალების სხვადასხვა სამკაულები; ოსმალეთის პერიოდის ხის კოვზები, ყუთები, ჩემოდნები და საცობები; ყველა სახის ოსმალური იარაღი; სელჩუკთა და ოსმალეთის კერამიკული თეფშები და წყლის დოქები; ასტრონომიული იარაღები, როგორიცაა ხის ასტროლაბები, კომპასები და გლობუსები; ოსმალური აბაზანის საგნები, როგორიცაა ხავერდისგან დამზადებული შეკვრები და აბაზანის ტანსაცმელი; დროის აღრიცხვის ინსტრუმენტები, მათ შორის ვერცხლის და ემალირებული მონადირე-ქეისის ჯიბის საათები და ხის კარის ქანქარიანი საათები; განათების მოწყობილობები, მინის და კერამიკული ნავთის ნათურები; ოსმალეთის პერიოდის ჩაისა და ყავის ჭურჭელი; საცეცხლურები, ყურანის ხელით დაწერილი წიგნები, საწერი ჭურჭელი, განკარგულების დოკუმენტები სულთნის ტუღრით, ფერებით, სტანდარტებითა და სახელმძღვანელოებით.^[2]

გამოფენა ღია ცის ქვეშ

მუზეუმის დასავლეთით მდებარე ბაღში გამოფენილია დიდი ზომის ქვის არტეფაქტები ხეთების, ელინისტური, ბიზანტიური, ილხანთა, სელჩუკებისა და ოსმალეთის პერიოდებიდან. ეს არის ხეთური კარიბჭის ლომის ქანდაკებები, ელინისტური და რომაული ეპიგრაფიკები, იონური და კორინთის ორდენის კაპიტელები, მარმარილოსა და კირქვისგან დამზადებული რომაული სარკოფაგები, წარწერები, ბიზანტიური სტელები და არქიტექტურული ელემენტები, აგრეთვე შენობების წარწერები, საფლავის ქვები, ილხანთა, სელჩუკთა და ოსმალეთის პერიოდის დედაქალაქის ტერაკოტას ქილები და მეჩეთის სვეტები.^[2]

მასუდ I-ის საფლავში გამოფენილია ექვსი მუმია ილხანთა პერიოდიდან. მუზეუმის ეს ნაწილი ყველაზე პოპულარულია. მუმიები აქ გადმოასვენეს ამასიის მეჩეთის სასაფლაოდან.^[2]

წვდომა

მუზეუმი მდებარეობს მუსტაფა ქემალ ფაშას ქუჩაზე, ქალაქის ცენტრში. ის ღიაა ყოველდღე ადგილობრივი დროით 8:30-დან 19:00-მდე. შესვლის საფასური არის 5,00 ₺ (დაახლოებით 1,67 აშშ დოლარი).^[4]

სქოლიო

↑ Amasya Müzesi tr. Amasya Kültür ve Turizm Müdürlüğü. ციტირების თარიღი: 2016-09-25
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 ^2.6 ^2.7 Amasya Arkeoloji Müzesi tr. Amasya Belediyesi (2015-03-19). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-09-27. ციტირების თარიღი: 2016-09-25
↑ ^3.0 ^3.1 Amasya Müze Müdürlüğü tr. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. ციტირების თარიღი: 2016-09-25
↑ ^4.0 ^4.1 Amasya Müzesi tr. Kültür ve Turizm Bakanlığı. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-09-27. ციტირების თარიღი: 2016-09-25

[aktm-1] Amasya Müzesi tr. Amasya Kültür ve Turizm Müdürlüğü. ციტირების თარიღი: 2016-09-25

[ab-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 ^2.6 ^2.7 Amasya Arkeoloji Müzesi tr. Amasya Belediyesi (2015-03-19). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-09-27. ციტირების თარიღი: 2016-09-25

[kv-3] 3.0 ^3.1 Amasya Müze Müdürlüğü tr. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. ციტირების თარიღი: 2016-09-25

[ktb-4] 4.0 ^4.1 Amasya Müzesi tr. Kültür ve Turizm Bakanlığı. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-09-27. ციტირების თარიღი: 2016-09-25

[1]

[2]

[3]

[4]