ალექსი II (ტრაპიზონი)
ალექსი II დიდი კომნენოსი (ბერძ. Αλέξιος Β΄ Μέγας Κομνηνός; დ. აგვისტო, 1283 — გ. 3 მაისი, 1330) — ტრაპიზონის იმპერიის მეცხრე იმპერატორი 1297–1330 წწ. კომნენოსების დინასტიის წარმომადგენელი. იმპერატორ იოანე II-ისა და ევდოკია პალეოლოგის შვილი.
| ალექსი II დიდი კომნენოსი | |
|---|---|
| Αλέξιος Β΄ Μέγας Κομνηνός | |
| ტრაპიზონის მე-9 იმპერატორი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 1297 |
| მმართ. დასასრული: | 1330 |
| წინამორბედი: | იოანე II |
| მემკვიდრე: | ანდრონიკე III |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | აგვისტო, 1283 |
| გარდ. თარიღი: | 3 მაისი, 1330 |
| მეუღლე: | ჯიაჯაყ ჯაყელი |
| დინასტია: | კომნენოსები |
| მამა: | იოანე II |
| დედა: | ევდოკია პალეოლოგი |
მმართველობა
რედაქტირებაალექსი II-ის მმართველობა გამოირჩეოდა იმპერიაში კონსტანტინოპოლის გავლენის დაცემით და ტრაპიზონის სახელმწიფოებრივი კურსის აღებით თავის აღმოსავლეთ მეზობლებთან, განსაკუთრებით საქართველოს სამეფოსთან. 1300 წელს ალექსიმ ბიზანტიის იმპერატორ ანდრონიკე II-ის სურვილის საწინააღმდეგოდ, ცოლად შეირთო სამცხის ათაბაგ ბექა ჯაყელის ასული ჯიაჯაყ ჯაყელი. ამ ქორწინებიდან მათ შეეძინათ 4 ვაჟი და რამდენიმე ასული. 1302 წელს დალაშქრა თურქ-სელჩუკები, აიღო კერასუნტი.
1324 წელს ალექსიმ დაამთავრა ტრაპიზონის ციხის გალავნის შენება. 1330 წელს ალექსის გარდაცვალების შემდეგ იმპერატორი გახდა მისი უფროსი შვილი ანდრონიკე III, რომელიც სულ მალე მოკლეს. იმპერიაში მომავალი 20 წლის განმავლობაში არეულობა და სისხლიანი შინაომები მიმდინარეობდა, რომელიც განპირობებული იყო პრობიზანტიურ და პროქართულ დაჯგუფებებს შორის დაპირისპირებით.
ოჯახი
რედაქტირება- ცოლი: 1300 წლიდან ჯიაჯაყ ჯაყელი, ბექა ჯაყელის ასული, (1279—1308)
- ანდრონიკე III (დაახლ. 1310-8 იანვარი 1332), ტრაპიზონის იმპერატორი
- ბასილი I (მოკლეს. 6 აპრილი 1340), ტრაპიზონის იმპერატორი
- მიხეილ აზახუტლუ კომნენოსი (მოკლეს. მაისი 1330), მოკლეს ძმის, ანდრონიკე III-ის ბრძანებით
- გიორგი ახპუგუ კომნენოსი (მოკლეს. მაისი 1330), მოკლეს ძმის, ანდრონიკე III-ის ბრძანებით
- ანა ანახუტლუ კომნენოსი (მოკლეს. სექტემბერი 1342), ტრაპიზონის იმპერატორი
- ევდოკია კომნენოსი; ქმარი: (?) ადილ-ბეგ იბნ იაკუბი.
ლიტერატურა
რედაქტირება- ყაუხჩიშვილი, ს., ბიზანტიელი მწერლების ცნობები საქართველოს შესახებ, ტ. VII, თბილისი: მეცნიერება, 1967. — გვ. 81-88; 172-173.
- The Oxford Dictionary of Byzantium, Vol. 1, NY-Oxford, 1991